قكپ-نىڭ جاڭا تاريحي قارارى: قىتاي باسشىسى شەكسىز بيلىككە يە بولدى

قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ 6-شى پلەنارالىق وتىرىسىندا «تاريحي قارار» قابىلداندى. بۇل قارار قكپ-نىڭ قازىرگى جەتەكشىسى شي ءجينپيڭنىڭ (سي تسزينپين) پارتيا تاريحىنداعى ورىنىن بەلگىلەپ، ونىڭ دارا بيلىگىن ءتىپتى دە بەكەمدەي ءتۇستى. قكپ تاريحىندا بۇعان دەيىن تەك ەكى عانا جەتەكشى وسىنداي تاريحي قاراردى قابىلداعان، ءبىرىنشى –ماۋ زىدوڭ (ماو تسزەدۋن) 1945 جىلى قابىلداسا، ەكىنشىسى – دەن سياوپين 1981 جىلى جاساعان.

قكپ-نىڭ جاڭا قارارى پارتيانىڭ 100 جىلدىق تاريحىن، پارتيا جەتەكشىلەرىنىڭ باعاسى جانە بولاشاقتاعى بەلگىلەگەن باعىتتارى قامتىلادى. بولاشاققا قويعان ماقساتتارىنىڭ بىرىندە «قىتايدى 2049 جىلعا بارعاندا تولىقتاي دامىعان، باي دا قۋاتتى ەلگە اينالدىرۋ» كوزدەلگەن. قاراردىڭ قىتايدىڭ ساياسي باسقارۋ جۇيەسىنە دە وزگەرىستەر الىپ كەلۋى مۇمكىن. ايتالىق، قكپ-نىڭ ەكىنشى تاريحي قارارى ارقىلى دەن پارتياداعى دارابيلىكتى بولدىرماۋعا نەگىز قالاعان ەدى. ونى ودان كەيىنگى تسزيان، حوۋ سەكىلدى پارتيا جەتەكشىلەرى بىرنەشە ۇرپاق بيلىك كەزەڭىندە جالعاستىرىپ كەلدى. ال، قازىرگى جەتەكشىنىڭ تاريحي ورىنىن جوعارىلاتقان جاڭا قارار ونىڭ شەكسىز بيلىگىن قامتاماسىز ەتىپ، قىتايدا جەكەگە تابىندىرۋدىڭ جاڭا ءداۋىرى قالىپتاسۋى مۇمكىن.

وسىلايشا قىتايدىڭ قازىرگى باسشىسى ءوزىنىڭ دارا جانە شەكسىز بيلىك جۇرگىزۋىنە سوڭعى ءبىر عانا ساياسي قادام قالدى. ول بولسا كەلەر جىلى نارۋزىر ايىندا وتەتىن جالپى ۇلتتىق كونگرەستە شي ءجينپيڭدى ءۇشىنشى وكىلەتتىلىك كەزەڭىنە سايلاۋ. باسىم كوپ ساراپشىلار شي بۇل ماڭىزدى قادامدى وپ-وڭاي جاساي الادى جانە ونى ءوز دەگەنىندەي جۇزەگە اسىرادى دەپ سانايدى. سەبەبى، 2018 جىلى وزگەرتىلگەن پارتيا جارعىسى مەن كەزەكتى جاڭا «تاريحي قارار» ونىڭ بيلىك وكىلەتتىلىگىن كەدەرگىسىز جالعاستىرۋعا جول اشىپ قويعان.

بۇنداي ءبىر ادامنىڭ قولىنا توپتالعان بيلىك قىتايدىڭ سوڭعى 40 جىلداعى باسشىلارىندا بولماعان. قىتاي رەفورماتورى دەن بيلىكتى ورتالىقتاندىرۋدى بارىنشا تەجەيتىن جارعىلاردى ءتۇزىپ شىققانىمەن، قىتايدىڭ ەكونوميكالىق قۋاتى ارتىپ، الەمدەگى ءىرى دەرجاۆاعا اينالعان تۇستا بيلىككە كەلگەن شي بۇل قۇقىقتىق كەدەرگىلەردەن وپ-وڭاي ءوتتى. ەندى شي جاڭا قارار ارقىلى پارتيانىڭ عانا ەمەس، قىتاي تاريحىنداعى «ۇلى كوشباسشى» رەتىندە كورىنگىسى كەلەدى.

قازىر قىتايدىڭ باسقارۋ تۇزىمىندەگى بولسىن، پارتيا بيلىگى نەمەسە بيلىكتىڭ نارىققا باقىلاۋىن كۇشەيتۋى سەكىلدى كوپتەگەن وزگەرىستەر ونىڭ توڭىرەگىندەگى ەلدەردى عانا ەمەس، الەمنىڭ نازارىن اۋدارماي قويمايدى. سەبەبى، ەل ىشىندە ەشقانداي وپپوزيتسياسى جوق جانە ساياسي، اسكەري بيلىگى ءبىر ادامنىڭ قولىنا تولىقتاي شوعىرلانا تۇسكەن قىتايدىڭ الەمگە جاسايتىن ىقپالىن بولجاۋ قيىنعا تۇسپەك.

The Qazaq Times