دامىعان لازەرلى كارتوگرامما گۆاتەمالانىڭ سولتۇستىگىندەگى دجۋنگلي استىنان ەجەلگى مايا قالاسىنىڭ 60 مىڭنان استام قۇرىلىمىن انىقتادى. ولاردىڭ اراسىندا ۇيلەر، سارايلار جانە 90 مەترلىك پيراميدالار بار، دەپ حابارلايدى CNN اقپارات اگەنتتىگى.
لازەرمەن جابدىقتالعان ارنايى ۇشاقتار دجۋنگلي ۇستىنەن جاي ۇشىپ وتكەن كۇننىڭ وزىندە جەر استىنداعىنى كورە الادى. سول ارقىلى جەر استىنا جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋ بويىنشا "مايا قالالارى ءبىز ويلاعاننان الدەقايدا ۇلكەن" دەگەن بولجام بار.
زەرتتەۋ توبىن باسقارۋشىلاردىڭ ءبىرى - مارچەللو كانۋتو (Marcello Canuto): "National Geographic-ءتىڭ تابىلعان قالالار جايلى جاريالاعان اقپارات كولەمى مەزوامەريكالىق وركەنيەت تۋرالى جالپى ادامزاتتىڭ تۇسىنىگىن وزگەرتۋى مۇمكىن", - دەيدى.
2100 شارشى شاقىرىم جەردەن الىنعان اقپاراتتى ەكستراپولياتسيالاۋ كەزىندە بۇل ايماقتا تۇرعان حالىق سانى الدەقايدا كوپ ەكەندىگى انىقتالعان. بولجام بويىنشا، مايا قالالارىندا (قازىرگى گۆاتەمالا مەن مەكسيكانىڭ كەيبىر بولىگى) 10 ملن-عا جۋىق ادام تۇرعان، بۇل بۇرىندارى جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋلەر كورسەتكىشىنەن بىرنەشە ەسە ۇلكەن.
مايا مادەني جانە تابيعي مۇراسى (PACUNAM) قورىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى - كانۋتو لازەرلى كارتوگرامما ارحەولوگتاردىڭ ءداستۇرلى ادىستەرىنە قاراعاندا قىمبات ەكەنىن ايتادى. سول سەبەپتى ارحەولوگتار ەكولوگ نەمەسە قورشاعان ورتا ماماندارىمەن بىرىگىپ جۇمىس ىستەسە، شىعىندى الدەقايدا ازىراق قاجەت ەتەتىن اەروتۇسىرىلىمنىڭ ءوزى ءتيىمدى بولۋ مۇمكىن ەكەندىگىن العا تارتادى.