ديزاينەرلىك ءبىلىم بەرۋ ماسەلەسى تالقىلاندى

بۇگىن ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ عالىمدارى، وقىتۋشىلارى، ديزاينەرلەرىنىڭ جانە ونەرتانۋشىلاردىڭ قاتىسۋىمەن «قازاقستاندا ديزاينەرلىك ءبىلىم بەرۋدى جاڭعىرتۋ: وزەكتى ماسەلەلەرى مەن تانىم كوكجيەگى» اتتى القاسوز ءوتتى.

فاكۋلتەت ستۋدەنتتەرى، ماگيسترانتتارى مەن دوكتورانتتارى قاتىسقان القاسوزدە قازاقستانداعى ديزاين ونەرى دامۋىنىڭ نەگىزگى باعىتتارى; ماتىندىك جانە بەينەلىك اقپاراتتى ديزاينەرلىك وڭدەۋ مەن بەزەندىرۋدىڭ زاماناۋي جۇيەسى، باسپا ونىمدەرى ديزاينىنىڭ يننوۆاتسيالىق تەحنولوگيالارى تالقىلاندى.

"باسپاگەرلىك-رەداكتورلىق جانە ديزاينەرلىك ونەر" كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جەتپىسباي بەكبولاتتىڭ سوزىنشە، FIBAA اگەنتتىگى كوميتەتىنىڭ (FIBAA Accreditation Committee) 2017 جىلعى 24 قاراشادا «5ۆ042100-ديزاين» ماماندىعى باكالاۆرياتىنىڭ وقۋ باعدارلاماسىن حالىقارالىق اككرەديتتەۋدەن وتكىزىپ، ديزاين سالاسىنداعى باكالاۆريات باعدارلاماسىن ناقتى تۇردە گرافيكالىق جانە مەديا-ديزاينعا شوعىرلاندىرۋ، سونداي-اق قولدانبالى باكالاۆريات جۇيەسى بويىنشا وقۋ مەرزىمىن قىسقارتۋ تۋرالى ۇسىنىس جاساعان.

"باسپاگەرلىك-رەداكتورلىق جانە ديزاينەرلىك ونەر" كافەدراسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى جەتپىسباي بەكبولات پەن جۋرناليستيكا فاكۋلتەتىنىڭ دەكانى ساعاتبەك مەدەۋبەك. فوتو: QT

"ەۋروپا مەملەكەتتەرىندە ەشبىر جەر ديزاين ماماندىعىن 5 جىل وقىتپايدى. وقۋ مەرزىمى ەكى نەمەسە ءۇش جىل عانا. ولاردىڭ ۇسىنىسى بىزدەگى وقىتۋدى دا وسىلاي قىسقارتۋ. ودان كەيىن  جالپى ءبىز وقىتىپ وتىرعان ديزاين ماماندىعى تىم جالپىلاما، ونى ناقتىلاۋ كەرەك. سوندىقتان ولار "مەدياديزاين" نەمەسە "بۇقارالىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ ديزاينى" دەگەندى ۇسىنىپ وتىر", - دەيدى جەتپىسباي بەكبولات.

ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسى ديزاين كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى قامباربەك كوشەنوۆ تە شەتەلدىك مەديا سالاسىنداعى تاجىريبە تۋرالى ايتا كەلىپ، ولاردا دا ديزاين ماماندىعى 2-3 جىل عانا وقىتىلاتىنىن ايتادى.  ونىڭ سوزىنشە، گەرمانيادا كوممۋنيكاتسيالىق ديزاين جانە ءوندىرىس ديزاينى دەگەن بار. كوممۋنيكاتسيالىق ديزاينعا بارلىعى، ياعني مەدياداعى نەمەسە انيماتسيا ديزاينى دا كىرەدى ەكەن.

"وسى ماماندىق ىشىنەن بارلىق مامان شىعادى. مىسالى وندا بىرەۋى كوسموس كەمەسىن جاساپ جاتىر. باستىسى ولار تاپسىرىس قابىلدايدى. ستۋدەنتتەر سولار بويىنشا جۇمىس ىستەيدى. ولاردا بارلىق تەحنيكالىق بازا جەتكىلىكتى. ال بىزدەگى كەمشىن دۇنيە وسى. بۇدان بولەك بىزدە ءۇش جىلدىق ماسەلەسى بولىپ وتىر. بىزگە كوبىنە ستۋدەنتتەر كوللەدجدى ءبىتىرىپ كەلىپ تۇسەدى.  بىزگە كەلىپ تاعى ەكى جىل ۋاقىتىن الەۋمەتتىك گۋمانيتارلىق ساباقتارمەن وتكىزەدى. وسىدان كەيىن ولار ءبىزدىڭ اكادەمياعا تۇسكەن كۇننىڭ وزىندە قايدا تۇسكەنىن ۇمىتىپ قالادى. ياعني باسقا گۋمانيتارلىق ساباقتارمەن ولاردى باسىپ تاستايدى", - دەيدى قامباربەك كوشەنوۆ.

ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسى ديزاين كافەدراسىنىڭ پروفەسسورى قامباربەك كوشەنوۆ. فوتو: QT

سونداي-اق، ول ەلىمىزدە ماماندىقتى وقىتۋ مەرزىمى قىسقارسا، مۇعالىمدەر ساعاتىنىڭ دا قىسقارۋ جۇيەسى قالىپتاسقانىن ايتادى. ال مۇنداي جۇيەنىڭ بولماعانى ءجون.

"مىسالى گەرمانيادا ساعات قىسقارۋ دەگەن تۇسىنىك جوق. جالپى كرەديت ساعاتى بار. ولار ءبىر پروفەسسوردى جۇمىسقا السا ونى سول جەردە بەس جىل ۇستاپ وتىرادى. پروفەسسور جانە لەكتسيا وقۋشى پروفەسسور جۇمىس ىستەيدى. ولارعا بەلگىلى ءبىر جالاقى تاعايىندالادى جانە ولار سول بويىنشا عانا جۇمىس ىستەيدى. ساعات كەميدى دەگەن ەشقانداي قورقىنىش جوق", - دەيدى ول.

ديزاينەرلەردىڭ ەۋرازيالىق وداعىنىڭ توراعاسى ەرمەك اسىلحانوۆ بولسا ۇكىمەت ديزاين ماماندىعىنا از گرانت بولەتىنىن ايتادى.

ديزاينەرلەردىڭ ەۋرازيالىق وداعىنىڭ توراعاسى ەرمەك اسىلحانوۆ. فوتو: QT

"18 ملن حالقى بار ەلدە 45 گرانتتىڭ 25-ءى قازاقشا، 15-ءى ورىسشا وقيتىندارعا بولىنەدى. مىسالى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە، مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتتەردە ديزاين ماماندىعىندا وقيتىن 30 ستۋدەنتتىڭ ىشىندە تەك ەكى-ۇشەۋى عانا گرانتتا وقيدى. قالعانى اقى تولەيدى. ال بۇل سيستەمانى بۇزىپ، وسىندا ايتىلعان جۇيەنى تەزىرەك قابىلداۋ كەرەك. ارنايى جۇمىس توبى قۇرىلىپ، قولعا الىنۋعا ءتيىس", - دەيدى ەرمەك اسىلحانوۆ.

“The Qazaq Times”