قىتاي ارنايى ەلشىسىن سولتۇستىك كورەياعا اتتاندىرادى. فوتو: WSJ.

قىتاي باسشىسى شي جينپيڭ ارنايى ەلشىسىن سولتۇستىك كورەياعا اتتاندىرماق.  بۇل ساپار قحر مەن كحدر اراسىنداعى قارىم-قاتىناستى رەتتەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. قازىر سولتۇستىك كورەيا ءوز كورشىلەرىمەن قارىم-قاتىناستا قيىندىقتارعا تاپ كەلىپ وتىر. بىرنەشە اي بۇرىن قىتاي مەن سولتۇستىك كورەيا اراسىنداعى بايلانىسقا كىربەڭدىك ءتۇستى. بۇل دا بولسا اقش-تىڭ سولتۇستىك كورەيانىڭ يادرولىق باعدارلاماسىن توقتاتۋعا جاساعان قادامدارىنان كەيىن بولىپ وتىر. بۇل تۋرالى «WSJ» باسىلىمى حابارلادى.

قىتاي ءسىم-ءنىڭ مالىمدەمەشىسى بەرگەن مالىمەتتە، وسى اپتانىڭ سوڭىندا ارنايى ەلشى سولتۇستىك كورەياعا بارىپ، سول ەلدىڭ باسشىلارىمەن قىتاي جانە قحدر اراسىنداعى جالپى الاڭداۋشىلىققا ۇلاسقان ماسەلەلەر توڭىرەگىندە كەلىسسوز جۇرگىزەدى. سونىمەن بىرگە، قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ XIX قۇرىلتايىنىڭ مازمۇنىن جەتكىزەدى. قىتاي ءسىم مالىمدەمەشىسىنىڭ ايتۋىنشا، قۇرىلتايدىڭ مازمۇنى تۋرالى جەتكىزۋ كوپتەگەن جىلداردان بەرگى قىتاي كومپارتياسى مەن قحدر جۇمىسشى پارتياسىنىڭ اراسىنداعى قالىپتاسقان ءداستۇر بولىپ سانالادى.

قىتاي كومپارتياسىنىڭ كەزەكتى قۇرىلتايىندا، شي جينپيڭ پارتيا جەتەكشىلىگىنە قايتالاي سايلانىپ، سالىستىرمالى تۇردە ماۋ زىدوڭنىڭ دەڭگەيىنە كوتەرىلدى. سولتۇستىك كورەيانىڭ رەسمي اقپارات قۇرالدارىنىڭ حابارلاۋىنشا، ەلدىڭ ەڭ جوعارى باسشىسى كيم جوڭ ۋن قىتاي باسشىسىن قۇرىلتايدىڭ ءساتتى وتۋىمەن قۇتتىقتاپ، ەكى ەل اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ ورنىقتى ءارى تۇراقتى دامىتۋعا شاقىرعان.

سوڭعى جىلدارى قىتاي سولتۇستىك كورەياعا جىل سايىن ارنايى وكىلدەرىن جىبەرىپ، جوعارى دەڭگەيدەگى كەلىسسوزدەر وتكىزىپ كەلەدى. كيم جوڭ ۋن تاققا وتىرعاننان بەرى قىتاي مەن سولتۇستىك كورەيا اراسىنداعى قارىم-قاتىناس ىرىقسىز ءارى سەنىمسىزدىك كۇيگە ءوتتى. كحدر بارىنشا قىتايدىڭ ىقپالىن ەلەمەدى جانە يادرولىق قارۋدى دامىتۋعا بىربەتكەي شەشىم جاساپ كەلەدى. دەگەنمەن، قىتاي سولتۇستىك كورەياعا باعىتتالعان جازالاۋ شارالارىنان باس تارتتى. سەبەبى، قىتاي ۇكىمەتىنىڭ قاراۋىنشا، بۇل شارالار سولتۇستىك كورەيا رەجيمىن بۇزىپ، قىتايدىڭ سولتۇستىك-شىعىس شەكاراسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرەدى.

جاقىندا اقش پرەزيدەنتى بەيجىڭگە ساپارلاي بارىپ، قىتايمەن قۇندى ساۋدا كەلىسىمىنە كەلدى جانە وسىعان دەيىن ەكى ەل اراسىنداعى ساۋدا تاپشىلىعىن اقش-تىڭ جاۋاپكەرشىلىگىنە اۋداردى. بۇل قىتاي ارقىلى سولتۇستىك كورەياعا قىسىم ءتۇسىرۋدى ءۇمىت ەتكەنى ەدى. بۇل رەت قىتاي ارنايى ەلشىسىنىڭ سولتۇستىك كورەيا اتتانۋى ءوڭىر قايشىلىعىنداعى جاڭا بەلەس بولعالى تۇر.

“The Qazaq Times”