اتامباەۆ بيلىگى بابانوۆتى سوتتاسا، ەلدە رەۆوليۋتسيا بولۋى مۇمكىن

قىرعىزستاندا پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ اياقتالعانىنا بۇگىن 25 كۇن بولدى. سول ۋاقىتتان بەرى سايلاۋدا جەڭىسكە جەتكەن بيلىك پارتياسىنىڭ وكىلى سوورونباي جەەنبەكوۆتىڭ باستى قارسىلاسى بولعان ومىربەك بابانوۆ حالىق الدىنا شىققان جوق. جاقىندا ەل بيلىگى ونىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعادى. سول ۋاقىتتا ونىڭ قىرعىزستان اۋماعىندا جوق ەكەندىگى بەلگىلى بولدى. وسىعان بايلانىستى بۇگىن ءبىز «ومىربەك بابانوۆ سوتتالسا قىرعىزستاندا نە بولادى؟» دەگەن سۇراق توڭىرەگىندە اڭگىمە قوزعايتىن بولامىز.

قىرعىز ەلىندە پرەزيدەنت سايلاۋىنىڭ اياقتالعانىنا ءبىر ايعا جۋىق ۋاقىت ءوتتى. بىراق رەسمي بىشكەك ماڭىنداعى ساياسي تارتىس ءالى باسىلار ەمەس. جاقىندا قاراشا ايىنىڭ 5-نەن 6-سىنا قاراعان ءتۇنى «اتا مەكەن» وپپوزيتسيالىق پارتياسىنىڭ مۇشەسى ايدا ساليانوۆانىڭ ءىنىسى ۇلان ساليانوۆ ۇيىندە اتىپ ءولتىرىلدى. وسى جاعدايدان كەيىن «اتا مەكەن» پارتياسىنىڭ وكىلدەرى بۇل وقيعانىڭ ساياسي استارى بار دەپ مالىمدەدى. بىراق قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى اتالمىش جاعدايدى ايدا ساليانوۆانىڭ قىزمەتىمەن مۇلدە بايلانىستىرمايتىنىن ايتتى. الايدا شەتەلدىك ساراپشىلار مەن قىرعىزستان جۋرناليستەرى ءىىم-ءنىڭ بۇل مالىمدەمەسىنە قاراشا ايىنىڭ 7-ءسى كۇنى قاماۋداعى ساياساتكەر، «اتا مەكەن» پارتياسىنىڭ جەتەكشىسى ومىربەك تەكەباەۆتىڭ ادۆوكاتى قانات حاسانوۆتىڭ ۇيىنە شابۋىل جاسالىپ، تەكەباەۆ ىسىنە قاتىستى قۇجاتتار ۇرلانعاننان كەيىن  كۇمانمەن قاراي باستادى. وعان سەبەپ تە جوق ەمەس. ويتكەنى وسى وقيعالاردان كەيىن ىلە-شالا قىرعىزستان باس پروكۋراتۋراسى ومىربەك بابانوۆتىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىس قوزعادى. وسى وقيعالاردان كەيىن كوپتەگەن ساراپشىلار «اتامباەۆ بيلىگى ەلدەگى ساياسي باسەكەلەستەرىنە قارسى باسىپ-جانشۋ ناۋقانىن باستاۋدا» دەگەن ويلار ايتا باستادى. ال پرەزيدەنت سايلاۋىنان بەرى رەسەيدە ەم قابىلداپ جاتقان ومىربەك بابانوۆتىڭ ءوزى ەلدە بولىپ جاتقان جاعدايلارعا بايلانىستى ءوزىنىڭ Facebook پاراقشاسىندا: «مەنىڭ ۇستىمنەن قوزعالعان قىلمىستىق ءىستىڭ ساياسي استارى بار. بيلىك قىرعىز ەلىنىڭ باستى جاۋى بابانوۆ ەمەس ەكەندىگىن ءالى كۇنگە دەيىن تۇسىنگەن جوق. مەنى ساياسات الاڭىنان الاستاتىپ تاستاعانمەن ەلدەگى پروبلەمالار شەشىلىپ كەتپەيدى. ەرتە مە، كەش پە شىندىق اشىلادى» - دەدى. ومىربەك بابانوۆتىڭ وسى مالىمدەمەسىنەن كەيىن شەتەلدىك باق وكىلدەرى مەن قىرعىزستاندىق جۋرناليستەر «بابانوۆ ەلگە ورالسا سوتتالا ما؟» «بابانوۆ قىرعىزستاننان قاشىپ كەتتى مە؟» دەگەن سۇراقتارعا جاۋاپ ىزدەي باستادى.

قىرعىزستان پرەزيدەنتى المازبەك اتامباەۆ پەن وپپوزيتسيالىق ساياساتكەر ومىربەك بابانوۆ.

ەندى «ومىربەك بابانوۆ ءدال قازىر قىرعىزستانعا قايتىپ ورالسا نە بولادى؟» دەگەن سۇراققا ءبىز دە جاۋاپ ىزدەپ كورسەك. سوڭعى ءبىر اپتادا قىرعىز ەلىندە بولىپ جاتقان جاعدايلاردى ەسكەرەتىن بولساق، بابانوۆ ءدال قازىر قىرعىزستانعا قايتىپ ورالاتىن بولسا، وندا ونىڭ سوتتالۋى ابدەن مۇمكىن. سەبەبى تەكەباەۆتىڭ ادۆوكاتىنىڭ ۇيىنە جاسالعان شابۋىلدان باستاپ، ايدا ساليانوۆانىڭ ءىنىسىنىڭ ولىمىنە دەيىنگى جاعداي كەز كەلگەن ادامدى وسىنداي ويعا جەتەلەيدى. ەگەر سوڭعى ۋاقىتتارى «الدىنا كەلگەنىن تىستەپ، ارتىنا كەلگەنىن تەۋىپ» جۇرگەن اتامباەۆ بيلىگى ومىربەك بابانوۆتى تۇرمەگە جابادى دەگەن ويدى ارى قاراي دامىتاتىن بولساق، وندا قىرعىز ەلىندە ءسوزسىز كەزەكتى رەۆوليۋتسيا باستالۋى مۇمكىن. ويتكەنى قازىردىڭ وزىندە بۇرىنعى سايلاۋ كەزىندە 80 پايىزدان استام حالقى داۋىس بەرگەن تالاس وبلىسى اتامباەۆقا حالىقتان كەشىرىم سۇرا دەگەن جەلەۋمەن بەيبىت شەرۋلەر ۇيىمداستىرۋدا. ال وعان بابانوۆتىڭ تۇرمەگە جابىلعانى قوسىلاتىن بولسا، وندا ەكى پرەزيدەنتتى كۇشپەن الىپ تاستاعان حالىققا رەسمي بىشكەكتىڭ قارسى تۇراتىن قاۋقارىنىڭ بولۋ- بولماۋى ۇلكەن سۇراق. سول سەبەپتى اتامباەۆ بيلىگىنىڭ بۇنداي قادامدارعا بارۋى ەكىتالاي. ەڭ ۇزاعاندا رەسمي بىشكەك ومىربەك بابانوۆقا پرەزيدەنت سايلاۋىندا ايتقان سوزدەرى ءۇشىن ايپپۇل سالۋى مۇمكىن. بىراق كەيبىر شەتەلدىك ساراپشىلار قىرعىزستان باس پروكۋراتۋراسى ومىربەك بابانوۆتىڭ ۇستىنەن قىلمىستىق ءىستى ونى سوتتاۋ نەمەسە ايىپپۇل سالۋ ءۇشىن قوزعاعان جوق دەپ ەسەپتەيدى. ولاردىڭ ويىنشا، اتامباەۆ بيلىگى بابانوۆتى وسى قىلمىستىق ءىس ارقىلى ساياسات ساحناسىنان، جوعارى كەڭەستەگى دەپۋتاتتىق مانداتىنان ايىرعىسى كەلەدى. بۇنى بابانوۆتىڭ ءوزى دە ىشتەي سەزەتىن سياقتى. ويتكەنى ول ءوزىنىڭ Facebook پاراقشاسىندا جاريالاعان مالىمدەمەسىندە: «مەنى ساياسات الاڭىنان الاستاتىپ تاستاعاننان ەلدەگى پروبلەمالار شەشىلىپ كەتپەيدى» دەگەن بولاتىن.

قورىتا كەلگەندە، قازىرگى تاڭدا كىم نە دەپ ايتسا دا قىرعىزستاندا بيلىك باسىنا ءۇش مىڭ ادامنىڭ قانىمەن كەلگەن اتامباەۆ، ساياسات الاڭىنان قارسىلاستارىن تازارتۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدە. بۇنداي جاعداي ءبىزدىڭ ەلگە دە تاڭسىق ەمەس. قازاق ەلى دە ءوز كەزىندە وسىعان ۇقساس جاعدايلاردى باسىنان وتكەرگەن بولاتىن. ول كەزدە دە قازاقستان وپپوزيتسيا وكىلدەرىنىڭ ءبىرى شەتەلگە كەتىپ، ءبىرى تۇرمەگە جابىلىپ، ءبىرى وققا ۇشقان ەدى. جالپى سوڭعى ۋاقىتتاردا وزگە ەلدىڭ بيلىگىن سىناپ جۇرگەن اتامباەۆ ءدال سول ەلدىڭ باسشىسى جاساعان قاتەلىكتەردى ءوزىنىڭ دە قايتالاپ جاتقانىن بايقاماي قالعان ءتارىزدى.

“The Qazaq Times”