وسى اپتادا الەم جانە ەلىمىزدە بولعان ەلەۋلى وقيعالار. قوعامدا قىزۋ تالقىلانعان ساياسي شيەلەنىستەر مەن شەشىمدەر. دۇنيەجۇزى نازارىن وزىنە اۋدارتقان تەررورلىق شابۋىلدار مەن اسكەري ءىس-ارەكەتتەر. بۇگىن ءبىز وسى اپتا ياعني قىركۇيەكتىڭ 25-ءى مەن 30-ى كۇندەرى ارالىعىندا بولعان وقيعالارعا قىسقاشا توقتالاتىن بولامىز.

وسى اپتا قىركۇيەكتىڭ 25-ءى كۇنى الەم جۇرتشىلىعىنىڭ نازارىن وزىنە اۋدارتقان يراك كۇردىستانىنىڭ تاۋەلسىزدىك الۋعا بايلانىستى وتكىزگەن رەفەرەندۋمىمەن باستالدى. اتالمىش رەفەرەندۋمعا كۇردىستان حالقىنىڭ 72 پايىزى قاتىستى. بىراق يراك كۇردىستانىنىڭ رەفەرەندۋم وتكىزۋىنە يران، تۇركيا، اقش، ۇلىبريتانيا سىندى مەملەكەتتەر وزدەرىنىڭ قارسى ەكەندىكتەرىن ءبىلدىردى. ءتىپتى تۇركيا يراك كۇردىستانىمەن اراداعى شەكاراسىن جاۋىپ تاستادى دا، ەل پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعان: «ەگەردە يراك كۇردىستانى تاۋەلسىزدىگىن جاريالايتىن بولسا، وندا كۇرد حالقى اش قالاتىن بولادى» - دەپ مالىمەدى. تاياۋ شىعىس وسىلاي دۇرلىگىپ جاتقاندا قازاقستاندا نۇرسۇلتان نازارباەۆ رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن ءسۇريا ماسەلەسىنە بايلانىستى تەلەفون ارقىلى سويلەستى. ەكى ەل باسشىلارى ءسۇريا داعدارىسىنا بايلانىستى استانا كەلىسىمىنىڭ ماڭىزدىلىعى مەن الداعى ۋاقىتتا وسى ماسەلە بويىنشا قازاقستان تاراپىنىڭ مودەراتورلىق قىزمەتى جايىندا ءسوز قوزعادى. ال نۇرسۇلتان نازارباەۆ پەن ۆلاديمير پۋتين بارماي قالعان بۇۇ-نىڭ باس اسسامبلەياسىندا، ءدال وسى اپتادا تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعاننىڭ كۇرد حالقىنا قاراتا ايتقان سوزىنەن كەم تۇسپەيتىن ءسوز سويلەندى. ول جەردە سوڭعى ايلاردا دۇنيەجۇزىن ءدۇر سىلكىندىرگەن ميانما ەلىنىڭ بۇۇ-داعى تۇراقتى وكىلى حاۋ دو سۋان: «ميانمادا روحيندجا مۇسىلماندارىنا ەشقانداي گەنوتسيد جاسالعان جوق» - دەپ مالىمدەدى.

ال الەمنىڭ ەكىنشى ءبىر شەتىندە جاپونيا پارلامەنتىنىڭ مەرزىمىنەن بۇرىن تاراتىلۋىنا بايلانىستى ەل پرەمەر-ءمينيسترى شينزو ابە: «ەل بيلىگى بۇنداي شەشىمگە سولتۇستىك كورەيا تاراپىنان تونەگەن قاۋىپتەن كەيىن باردى» - دەدى. بىراق وعان جاپونيا وپپوزيتسيا وكىلدەرى ءوز قارسىلىقتارىن ءبىلدىردى. ال گرۋزيا پارلامەنتى بۇل اپتادا ەل كونستيتۋتسياسىن وزگەرتۋگە قارسى بولعان جوق. ەل پارلامەنتىنىڭ وسى اپتادا قابىلداعان جاڭا كونستيتۋتسياسى بويىنشا، رەسمي تبليسي 2018 جىلدان باستاپ پرالامەنتتىك باسقارۋ جۇيەسىنە اۋىساتىن بولادى. الەمنىڭ دامىعان مەملەكەتتەرىنىڭ ءبىرى سانالاتىن جاپونيا مەن سوڭعى جىلدارى باسىنان سان ءتۇرلى سوعىس پەن رەۆوليۋتسيانى وتكىزگەن گرۋزيا وسىلايشا باسقارۋ جۇيەلەرىنە تاڭداۋ جاساسا، قىركۇيەكتىڭ 27-ءى كۇنى  يراك «ءۇي ىشىنەن ءۇي تىگىپ» جاتقان كۇردىستانعا رەفەرەندۋمنان كەيىن ۋلتيماتۋم قويدى. رەسمي باعداد كۇردىستان بيلىگىنە ءوز يەلىگىندەگى اۋەجايلار مەن شەكارا بەكەتتەرىن يراكقا قايتارىپ بەرۋدى تالاپ ەتتى. ولاي ەتپەگەن جاعدايدا كۇردىستاندى سىرت ەلدەرمەن بايلانىستىراتىن اۋە رەيستەرىنەن اجىراتاتىنىن ايتتى. بىراق كۇردىستان بيلىگى رەسمي باعدادتىڭ بۇل قوقان-لوقىسىنا پىسقىرىپتا قاراعان جوق. قىركۇيەكتىڭ 28-ءى كۇنى رەفەرەندۋم قورىتىندىسىن جاريالادى. رەفەرەندىم ناتيجەسى بويىنشا، ايماق حالقىنىڭ 92,7 پايىزى دەربەس ەل بولعىسى كەلەتىندەرىن ءبىلدىرىپ داۋىس بەرگەن. بۇل وسى اپتادا "Qazaq Times" سايتى جۋرناليستەرىنىڭ نازارىنا ىلىككەن جاڭالىقتاردىڭ ءبىر بولىگى عانا. ەگەردە وسى اپتاداعى قازاقستان ەكونوميكاسىندا بولعان ماڭىزدى جاڭالىقتارعا شولۋدى  وقىعىڭىز كەلسە سىلتەمەنى باسىڭىز.

“The Qazaq Times”