ترامپ بيلىككە كەلگەلى اقش ەكونوميكاسى ءوستى مە، قۇلدىرادى ما؟

اقش اقپارات قۇرالدارى سوڭعى جۇمىسپەن قامتۋ دەرەكتەرىن جاريا ەتتى. بۇل دەرەكتەر بويىنشاترامپ تاققا وتىرعان جارتى جىلدان بەرى اقش-تاعى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى سوڭعى 16 جىلدان بەرگى ەڭ تومەنگى دەڭگەيگە جەتكەن. 209 مىڭ ادام جاڭا جۇمىس ورنىمەن قامتىلعان. تۇرعىن ءۇي نارىعى دامىپ، سىرتقى ساۋدا تاپشىلىعى تومەندەگەن. بۇل تۋرالى «شينحۋا»-نىڭ رەسمي سايتى حابارلايدى.

ترامپ تاققا وتىرعان 200 كۇن اينالاسىندا اقش ەكونوميكاسى شىنىندا دامۋ قارقىنىن تانىتتى ما؟ اقش باسىلىمدارى جاريالاعان ستاتيستيكالىق مالىمەتتەر بىلاي دەپ تارقاتادى:

جۇمىس جانە جۇمىسپەن قامتۋ

شىلدە ايىندا اقش-تاعى جۇمىسسىزدىق دەڭگەيى 4,3 پايىزدى قۇرادى. 16 جىلداعى ەڭ تومەنگى كورسەتكىشتى كورسەتىپ، 209 مىڭ ادام جاڭا جۇمىس ورنىن تاپقان. سونىمەن بىرگە شىلدە ايىندا ورتاشا ساعاتتىق جۇمىس اقىسى بۇرىنعىدان 2,5 پايىزعا كوبەيگەن. الايدا، كاسىپورىندار جالاقىنىڭ جوعارىلاۋىنا الاڭداۋشىلىق ءبىلدىرىپ وتىر.

تۇرعىن ءۇي نارىعى

اقش-تاعى تۇرعىن ءۇي باعاسى وتە اينىمالى دەۋگە بولادى. وسى جىلدىڭ ماۋسىم ايىنداعى ءۇي باعاسىندا ورتاشا مامىلەدەگى باعا $ 263.800 شاماسىندا بولعان. بۇل وتكەن جىلمەن سالىستىرعاندا اقش تۇرعىن ءۇي نارىعىنىڭ 6,3 پايىزعا وسكەنىن كورسەتەدى. بۇل كوپتەگەن امەريكالىقتاردىڭ، سوڭعى كەزدەگى پايىزدىق مولشەرلەمەلەردىڭ كوتەرىلگەنىنە قاراماستان،  ۇي ساتىپ الۋ ءۇشىن قارىز الا الاتىندىعىن تۇسىندىرەدى.

كرەديت

ءۇي ساتىپ الۋعا عانا ەمەس، اۆتوكولىك نەمەسە سەنىم كارتالارى ارقىلى امەريكالىقتاردىڭ كوپتەگەن زاتتاردى ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى جوعارىلاعان.

مامىر ايىنا دەيىن امەريكالىقتاردىڭ العان نەسيە كولەمى $ 3,843 ترلن كولەمىنە دەيىن جەتتى. بۇل وتكەن جىلدىڭ جىل قورتىندىسىنان دا كوبىرەك. وتكەن جىلدىڭ سوڭىندا بۇل كورسەتكىش  3,766 ترلن اقش دوللارىن قۇراپ ەدى.

اقپارات قۇرالدارىنىڭ ايتۋىنشا، كرەديت ساياساتىندا كوممەرتسيالىق نەسيەلەر ۇلەسىن ارتتىرۋ – ەكونوميكالىق جاعدايدىڭ جاقسى بەلگىسى. بۇل كوپتەگەن بيزنەس يەلەرىنە كاسىپورىندارىن دامىتۋعا قارىز بەرىلەتىنىن بىلدىرەدى.

تۇتىنۋ

ءىرى اقش دۇكەندەر جەلىسى، ايتالىق،  Kohl's, J.C. Penney قاتارلىلار شىلدە ايىنىڭ سوڭىندا ءوسىم بايقاتتى. الايدا، ءوسىم مولشەرى ايتارلىقتاي ەمەس. ونىڭ باستى سەبەبى رەتىندە كونكۋرستىق ەلەكتر جەتكىزۋشىسى بولىپ وتىر. ەلەكتر قۋاتىن جەتكىزۋ الىبى Amazon كومپانياسى بۇل سەبەپتىڭ ءبىرى. Amazon كومپانياسى مەن ءىرى دۇكەن جەلىلەر اراسىنداعى باسەكەلەستىكتەن كورسەتكىش ايتارلىقتاي ەمەس دەيدى مالىمەتتەردە.

دەسە دە امەريكالىقتاردىڭ شىعىنداردى ازايتۋ ءۇشىن كيىم، ىشپەك-جەمەك، ويىنشىق جانە وزگە زاتتاردى ساتىپ الۋ مولشەرى بۇرىنعىدان تومەندەگەنى انىق. بيىل ماۋسىم ايىندا اقش-تاعى بولشەك ساتۋ تابىسى 0,2 پايىزعا تومەندەگەن.

ساۋدا

ترامپ تاققا وتىرۋدان بۇرىن، الەم حالىقتارى اقش تاۋارلارىن ساتىپ الادى دەپ ءۇمىت كۇتكەن ەدى. ءارى سول ءۇشىن اقش ساۋدا ساياساتىنا جاڭا ساياساتتار الىپ كەلدى. ماۋسىم ايىندا اقش ساۋدا تاپشىلىعى الدىنعى ءۇش ايمەن سالىستىرعاندا ازداپ تومەندەدى. ايتالىق، $ 43,6 ملرد مولشەرىنە دەيىن. بۇل كورسەتكىش ترامپ سايلاۋىنان كەيىنگى ەڭ تومەنگى كورسەتكىش بولىپ سانالادى. سونىمەن بىرگە ماۋسىم ايىندا قۇراما شتاتتىڭ كانادا جانە مەكسيكا شەكارالارىنداعى ساۋداسى ايتارلىقتاي جوعارىلادى.

قور نارىعى

ترامپ ءوز قابىلەتىن ايگىلەگەننەن كەيىن اقش تومەنگى قور نارىعىنداعى دۇربەلەڭ سەيىلىپ، تۇراقتىلىققا بەت الدى.

قازىر قور نارىعىنىڭ كورسەتكىشى ترامپ تاققا وتىرۋدان بۇرىنعى ەڭ جوعارى شەككە جەتتى. بۇرىنعى دەڭگەيىنەن 4000 ۇپاي ارتىپ، وتكەن جىلداعىدان 12 پايىزعا جوعارىلادى.

“The Qazaq Times”