شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 شىلدەدەگى بەيجىڭنەن بەرگەن حابارىندا،  زەرتتەۋشىلەر ۇيالى تەلەفوننىڭ ادام ميدىنىڭ تانىم قابىلەتىن السىرەتەتىنىننە كوز جەتكىزگەن. ءسىزدىڭ قولفونىڭىز مەيلى قوسۋلى نەمەسە ءسوندىرۋلى كۇيىندە تۇرسا دا، ميىڭىزعا زاقىم كەلتىرەدى. 

وسى زەرتتەۋدىڭ شىن، وتىرىگىن دالەلدەۋ ءۇشىن اقش تەكساس ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ وستون وقۋ ورنىنداعى ماماندار 800 ادامعا سىناق جاساعان. ادامداردى ءۇش توپقا ءبولىپ، ولاردىڭ ۇيالى تەلەفوندارىن تىنىش كۇيگە قويىپ، ولاردىڭ ءبىر توبىن يەلەرى جانقالتالارىنا سالعان، ال ءبىر توبىن ۇستەلدىڭ استىنا قويعان، تاعى ءبىر توپ ۇيالى تەلەفوندى ىرگەلەس بولمەگە قويىپ، پايدالانۋشىلاردىڭ ۇلكەن ميىنداعى وزگەرىستەرگە سىناقتار جۇرگىزگەن.

سىناق ناتيجەسى كورسەتكەندەي،  ۇيالى تەلەفون ىرگەلەس ۇيگە قويىلىپ، ادامداردان الىس تۇرعاندا ولاردىڭ ۇلكەن ميلارىنىڭ تانىم قابىلەتى جوعارىراق بولعان، ودان كەيىن  ۇستەلدىڭ استىنا ۇيالى تەلەفوندارىن قويعانداردىڭ تانىم قابىلەتى ورتاشا بولعان. ال،  تەلەفوندى جانقالتاسىنا سالعانداردىڭ ەستە ساقتاۋ، تانىم قابىلەتتەرى تومەنىرەك بولعان. وسىعان نەگىزدەلىپ ماماندار ۇيالى تەلەفون ادامنىڭ كوزىنە كورىنىپ، كوكىرەگىمەن سەزىنۋگە بولاتىن جاقىن ارالىقتا تۇرعاندا، ادامنىڭ ۇلكەن ميىن قاربالاستىققا ءتۇسىرىپ،  ەرىكسىزدەن نازارىن اۋدارىپ، ادامنىڭ ەستە ساقتاۋى مەن تانىم دەڭگەيىن تومەندەتىپ جىبەرەدى دەگەن قورىتىندى شىعارعان.

وسى سالادا ەڭبەكتەنگەن عالىمدار ادامداردىڭ بۇگىنگى قوعامنىڭ ايىرىلماس بولىگىنە اينالعان ۇيالى تەلەفوننان ۇلكەن ميدىڭ اۋىر دارەجەدە زاقىمدانىپ جاتقانىنىن ايتىپ دابىل قاعادى.

قانشاما ون مىڭداعان جولداردان تۇراتىن قيسا-داستارندار مەن حالىقتىق جىرلاردى، مىڭداعان جىلدارعا تامىرىن جايعان شەجىرەلەردى جاتقا ايتىپ بۇگىنگە جەتكىزگەن، جاراتىلىسىنان جادىنداعى ەش حالىقتا بولماعان كەرەمەتىمەن تانىلعان قازاق جۇرتىنىڭ دا بۇگىنگى تاڭدا، ەڭكەيگەن كارىسىنەن ەڭبەكتەگەن بالاسىنا دەيىن  «ۇمىتشاقتىق»  سىرقاتىنا شالدىعۋىنىڭ باستاۋى قولىمىزداعى الاقانداي بۇيىمدا ەكەنىن ەسكەرە جۇرگەنىمىز ابزالىراق سياقتى. قايسىز ءبىر عالىم ايتقانداي، «ادامزات وزدەرى ويلەپ تاپقان عىلىم مەن تەحنيكاسى وزدەرىنىڭ تۇبىنە جەتۋى مۇمكىن».

ادىلەت احمەتۇلى

 “The Qazaq Times”