ءتۇرى وزگەرگەن تەڭىز جاندىگى جاپوندىقتاردى قورقىتىپ تاستادى

2011 جىلدىڭ 11 ناۋرىزدا، جاپونياداعى 9 بالدىق جەر سىلكىنىسىنەن تەڭىز شايقالىپ، مەملەكەت اۋىر ەكونوميكالىق شىعىنعا ۇشىرادى. اسىرەسە، ءزىلزالا ورتالىعىنا جاقىن فۋكۋسيما، يۆاتە جانە مياگي قاتارلى جەرلەر تسۋناميدەن اۋىر زارداپ شەكتى. 11 مىڭنان استام ادام ءولدى نەمەسە ءىز-توزسىز جوعالدى. ەڭ قاترەلىسى، فۋكۋسيماداعى اتوم ەلەكتر ستانتسياسىنىڭ ءبۇلىنۋى ەدى. سودان بەرى 6 جىلعا ۋاقىت وتسە دە، فۋكۋسيماداعى يادرو قاتەرى ءالى جويىلماي وتىر.

فۋكۋسيما اەس فوتو: Live Science

تسۋناميدەن كەيىن جاپونيا ۇكىمەتى فۋكۋسيما اەس-نان 10 شاقىرىم اۋماقتى يادرولىق قاتەرلى ايماق رەتىندە بەلگىلەدى. كەيىن رادياكتيۆتى ساۋلەلەردىڭ تارالۋىن ەسكەرە وتىرىپ، قاتەرلى ايماق اۋماعىن 20 شاقىرىمعا دەيىن كەڭەيتتى. وتكەن جىلدىڭ سوڭىنا قاراي جاريالانعان مالىمەتكە قاراعاندا، 40 مىڭعا تارتا حالىق ءالى دە يادرولىق قاتەرلى ايماقتا وتىرعانى بەلگىلى بولدى. جاپونيا ۇكىمەتى بۇل ماسەلەنى شەشۋ ءۇشىن ءتورت جەردەن جاڭا ەلدىمەكەن دايىنداۋ ۇستىندە.

جاقىندا مياگي بالىقشىلارى يادرولىق ايماقتان ءتۇرى وزگەرگەن ۋستريتسالار تاۋىپ الدى. ەرەسەك ادامنىڭ الاقانىنداي ۇلكەندىكتەگى ۋستريتسالاردىڭ سۋرەتتەرى الەۋمەتتىك جەلىدە جاريالانىسىمەن، جاپون جۇرتشىلىعىندا ۇلكەن اڭىس قوزعادى. ۋستريتسالار بىزگە بەيتانىس بولعانىمەن، جاپوندىقتار ۇنەمى تۇتىناتىن تەڭىز ءونىمى. ءتۇرى وزگەرگەن مۇنداي ۋستريتسالار جاپون ەلىن قاتتى الاڭداتىپ وتىر.

قالىپتى ۋستريتسا. فوتو: sina.com.cn

كوپساندى ادامدار بۇنى فۋكۋسيما يادرولىق اپاتىنىڭ اسەرى دەپ الاڭداپ، سول ماڭدا اۋلانعان بارلىق تەڭىز ونىمدەرىنەن باس تارتتى. الايدا، الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ بىرىندە  وزىن «قورقىنىشتى ادام» دەپ اتاعان جەلى تۇتىنۋشى، «ۋستريتسالاردىڭ ۇلكەن بولۋى رادياتسيانىڭ اسەرى ەكەندىگى ەكى تالاي، مەنىڭ ويىمشا بۇل «الىپ ۋستريتسا» وتە ءدامدى بولۋى مۇمكىن. ءوز باسىم جەۋگە باتىلدىق ەتە الامىن» دەپ وتىر.

يادرولىق اپات ادامزاتتىڭ عانا ەمەس تابيعاتتىڭ دا ەڭ ۇرەيلى جاۋى. ەلىمىزدە دە بۇل اپاتتان زارداپ شەككەن اۋماقتار ءالى كۇنگە ادامزاتقا وكپەلى جاتىر. قايىرىمدى جەر انانىڭ باۋىرىنان توزاق جاسايتىن ادامزات، ءتاڭىر الدىنداعى ءوزىنىڭ جاساعان قاتەلىكتەرىن ەرتەرەك بىلسە قانەكي.

سەمەي يادرولىق پوليگونى. فوتو: e-history.kz

"The Qazaq Times"