دۇكەن ماركەتينگىن قالاي ۇيىمداستىرۋ كەرەك؟

دۇكەن ماركەتينگى – ءوسۋدىڭ كوزى مەن قوزعاۋشىسى. ول تاۋارلاردى كوپ ءارى ءجيى ساتىپ الاتىن ساپالى ساتىپ الۋشىلاردى ءارى قوماقتى قاراجات پەن ءتۇسىمدى قامتاماسىز ەتەدى. قازىرگى زاماندا ەكونوميكالىق جاعدايعا ساي ماركەتينگتى كىمدە كىم جەتىك مەڭگەرسە سول بارىنەن دە كوپ ساتىپ، تابىس تابادى. جۇرگىزىلەتىن ماركەتينگتىڭ ساپاسى نەعۇرلىم جوعارى بولسا، سوعۇرلىم ساتىپ الۋشىلار سانى كوبەيىپ، سايكەسىنشە ساتىلىم مەن تابىس جوعارى بولادى.

دۇكەن ماركەتينگى ەرەكشە، ءارى ماركەتينگتىڭ باسقا تۇرلەرىنەن ەرەكشەلەنەدى. قازىرگى تاڭدا، ساتىلىم كورسەتكىشتەرى ەكونوميكاداعى نەگىزگى كورسەتكىشتەردىڭ ءبىرى بولىپ تابىلادى.وسى كورسەتكىشتىڭ جوعارى بولۋىن ساتۋمەن اينالىساتىن كومپانيالار اراسىندا، ماركەتينگ ارقاسىندا جۇزەگە اسىرۋعا بولادى، سوندىقتان ءىرى كومپانيالار ونى اسقان قۇشتارلىقپەن پايدالانادى. ءتىپتى، سول ءىرى كومپانيالاردىڭ سونداي دارەجەگە جەتۋى دە ماركەتينگ نەگىزدەرىن دۇرىس پايدالانۋدان بولدى دەسە بولادى. ولار نەگىزىنەن ساتىپ الۋشىلاردىڭ تۇراقتى تۇردە كوپ بولۋىنا قىزىعۋشىلىق تانىتادى.

پاكو اندەرحيلدى «ساتۋدىڭ شەرلوك ءحولمسى» دەپ ءجاي اتاعان جوق. «ءبىز نەگە ساتىپ الامىز؟» دەگەن ەڭبەگىن جازۋ الدىندا ول دۇكەندەردە وتە كوپ ۋاقىت وتكىزىپ، ساتىپ الۋشىلاردىڭ مىنەز قۇلقىن، قىلىقتارىن زەرتتەگەن.

ەگەر دە ءسىزدىڭ بيزنەسىڭىزدە ماركەتينگ جوق بولسا، كوپ ۇزاماي باسەكەلەستەرىڭىز ءسىزدىڭ تۇبىڭىزگە جەتەدى. وعان جول بەرمەۋ ءۇشىن:

• ماركەتينگتى وقىپ، ۇيرەنىپ نەمەسە بىلەتىن ماماندار كومەگىنە جۇگىنۋىڭىز قاجەت. باسقالاي جاعدايدا ءسىز كليەنتتەردىڭ ۇزدىكسىز اعىمىن قامتاماسىز ەتە الماسسىز. ماركەتينگ ءسىزدىڭ بيزنەسىڭىزدىڭ تىنىس الۋى ءۇشىن اۋاداي قاجەت.
• دۇكەن مەن تاۋارلاردى جايعاستىرىڭىز. ءسىز بەن باسقا ساتۋشىنىڭ تاۋارى نەمەسە قىزمەت ءتۇرىن تۇتىنۋشى قالاي اجىراتپاق. نارىقتا تاۋار دا قىزمەت ءتۇرى دە وتە كوپ. سىزدەن الماسا باسقادان ساتىپ الار. جايعاستىرىمى جوق ماركەتينگ – ءتيىمسىز. سوندىقتان دا، ءسىز ءۇشىن باسەكەلەستەرىڭىزدەن ەرەكشەلەنۋ وتە ماڭىزدى. وعان قوسا، ساتىپ الۋشىلار وسى ەرەكشەلىكتەر مەن ايىرماشىلىقتاردى تەك ءبىلىپ قانا قويماي، سول ايىرماشىلىق ارقاسىندا كورەتىن پايدانى بىلسە كەرەمەت بولار ەدى.
• ساتىپ الۋشىمەن بايلانىستىراتىن نۇكتەلەردى ىزدەڭىز. جوعارى ساپادا قىزمەت كورسەتىپ، ساتىپ الۋشىنىڭ ءسىزدىڭ دۇكەنىڭىزگە دەگەن سەزىمىنە اسەر ەتىپ جاعىمدى وي قالىپتاستىرۋىڭىز كەرەك.ساتىپ الۋشىلارعا جاعىمدى، وڭ سەزىم تۋدىرۋ – وزىق كاسىپكەردىڭ نەگىزگى تاپسىرماسى.
• العاشقى كەلگەن ساتىپ الۋشىلاردى تۇراقتى ساتىپ الۋشىعا اينالدىرۋعا تىرىسىڭىز. سەبەبى، كەز-كەلگەن تابىستى بيزنەس نەگىزى – تۇراقتى ساتىپ الۋشىلار.
• تاۋارلاردى ورنالاستىرۋ كەزىندە ولار ساتىپ الۋشىلاردىڭ جولىنا بوگەت بولماۋى ءتيىس. ساتىپ الۋشىلار تاۋاردى اسىقپاي قاراپ، ونى ساتىپ الاتىنى تۋرالى شەشىمدى اسىعىسسىز قابىلداۋ كەرەك.
• دۇكەندى ارالاپ جۇرگەن كەلۋشىنىڭ ساتىپ الۋشىعا اينالۋىنداعى نەگىزگى فاكتور – ۋاقىت. دۇكەنگە كەلۋشى نەعۇرلىم كوپ ۋاقىت وتكىزسە، سوعۇرلىم بىردەڭە ساتىپ الۋ مۇمكىندىگى جوعارى بولادى.
• ەرلەر دۇكەندە كوبىنە تەز ءجۇرىپ ارالاپ وتەدى، ءارى تەك كەرەكتى زاتتارىن ساتىپ الادى. سودان بولماق، دۇكەنگە ەر كىسىمەن كەلگەن ايەل ءوزى جالعىز نەمەسە قۇربىسىمەن كەلگەن ايەلگە قاراعاندا ازىراق زات ساتىپ الادى. سوندىقتان ەرلەرگە ىڭعايلى كۇتۋ ايماعىن ويلاستىرسا ساتىلىم دەڭگەيى دە كوتەرىلەر ەدى.

كەيبىر ادامدار دۇكەنگە ءبىر-ەكى زات الامىز دەپ اربانى الماي كىرەدى. الايدا ىشىندە جۇرگەندە كوزدەرىنە قوسىمشا زاتتار ىلىنسە قولىنا سيماعاندىقتان الماي شىعادى. قول كارزەڭكەلەرىن دۇكەننىڭ ىشىنە ارنايى جەرلەرگە قويىپ شىقسا، ول دا ساتىلىمدى كوتەرەدى.

ەندەشە وسىنداي قاراپايىم قاعىيدالاردى ساقتاعان جاعدايدا دۇكەن ماركەتينگىندە مىندەتتى تۇردە تابىستىڭ بولاتىنى بەلگىلى. ول ءۇشىن ارۋاقىتتا ماركەتينگتەن حاباردار بولىپ وتىرعان ءجون.

بوتاجان قابىلبەكوۆا

"The Qazaq Times"