فوتو: http://bit.ly/2i8oFkm

ابايدىڭ اكەسى ارعىننىڭ توبىقتى رۋىنان شىققان قۇنانباي ەكەنىن جۇرتتىڭ ءبارى بىلەدى. قازاق تاعى «ءتۇبىن بىلمەگەن تۇگىن بىلمەيدى» دەيتۇعىن. قۇنانبايدان ارى شەگىندىرىپ ابايدىڭ جەتى اتاسىن ايتساق، ول مىناداي: قۇنانباي – وسكەنباي – ىرعىزباي - ايدوس – ولجاي – ايتەك، 7- اتاسى كوشەك. وسى رەتپەن ارى قاراي تىزبەلەگەندە 12-اتاسى توبىقتى بولادى. بابالارىمىزدىڭ «ەر تاعايىنا تارتادى» دەگەن سوزىنەن ەسكە كەلەدى، ىرعىزبايدىڭ بايبىشەسى ەرمەك اباق كەرەيدىڭ جانتەكەي رۋىنان شىققان ايگىلى جانىبەك باتىردىڭ قىزى ەكەن. ءبىر جولى ەلدىڭ قاسقا مەن جايساڭدارى باس قوسىپ وتىرعان ءماسليحاتتا ابايدىڭ قۇرداسى، بىلەرى دە بار، سوزشەڭ ورىمبەك دەگەن ادام: «اباي، وسى سەن قايدان اقىن، قايدان جاقسى بوپ تۋدىڭ؟ اتاڭ شوككەن تۇيەگە مىنە المايتىن جۋاس دەۋشى ەدىڭ؟» دەگەندە، وتىرعان ەل ىڭعايسىزدانىپ، قىنجىلىپ قالادى. اباي ءسال ويلانىپ بارىپ: «بۇد ءبىزدىڭ ايدوس اتامىزدى مەڭزەپ وتىر عوي، ءاي، ورىمبەك! «ەر تاعايىنا تارتادى» دەگەن. اقىنىق، شەشەندىك، باتىرلىق – مىنە وسى ءۇش قاسيەتتى بىردەي مىقتى ۇستاپ، قازاقتان اسىپ تۋعان – كىشى جۇزدە سىرىم باتىر، ودان كەيىنگى كەرەي جانىبەك، ول شابىتتانعان كەزدە ولەڭدى ات ۇستىنەن اعىلتا جونەلەتىن اقىن دا بولعان ەكەن. ەر جانىبەكتىڭ ءبىر قاسيەتى ومسكەنباي، قۇنانبايدان ءوتىپ، ماعان كەلگەن  جوق دەپ وترسىڭ با؟» دەپتى.

وسكەنباي – بۇل توبىقتىنىڭ ىشىندە «ءىسىڭ ادال بولسا، وسكەنبايعا بار، ارام بولسا، ەرالىعا بار» دەگەن اتالى ءسوزدىڭ شىعۋىنا سەبەپشى بولعان ايگىلى ءادىل بي ەكەن. ىرعىزباي دا بي بولعان جانە جاس كەزىندە قوقان حاندىعىنىڭ شىرجىرلى تۇيە پالۋانىن جىعىپ، قازاققا داڭىق اپەرگەن مىقتى بولىپتى. بىراق، ءومىرى قىسقاراق بولعان. ابايدىڭ بي بولعان اتالارى (قۇنانبايمەن قوسقاندا) وسى ۇشەۋى. اتالاس تۋىستارىنان ەلگە اتاعى جايىلعان ادامداردى ايتا كەتسەك، ول مىناداي: «اڭىزعا اينالعان «قالقامان – مامىر» قالقامان جاڭاعى ولجايمەن بىرگە تۋىسقان كىسى، سونىڭ ءىنىسى. ياعني، ابايدىڭ التىنشى اتاسى ايتەكتىڭ ەكىنشى ۇلى بولاتىن. ارعىندا «انەت بابا» اتالعان ۇلكەن بي – انەت ابايدىڭ جەتىنشى اتاسى كوشەكتىڭ (كەيدە كىشىك دەلىنەدى) ءبىر ۇلى.

توبىقتىدا ۇزاق جىل بي بولعان ادام كەڭگىرباي. ول بيلىك ورنىن ءوز بالاسىنا بەرمەي، كەڭ پەيىلدىلىك جانە كورەگەندىك تانىنىپ، اۋەلى ىرعىزبايعا، ونانسوڭ وسكەنبايعا بەرگەن. كەڭگىربايدىڭ اكەسى جىگىتتەك، ول ىرعىزبايدىڭ اكەسى ايدوسپەن تۋىسقان.

“بەلەستەر بەلگىسى” كىتابىنان