فوتو: Kitabi-Jhund

ءۇندىستاننىڭ «Economic Times» باسىلىمىنىڭ ءبىر كۇن بۇرىنعى حابارىنا قاراعاندا، ءۇندىستان، جاپونيا جانە اقش بىرلەسكەن، ءۇندى مۇحيتتا وتەتىن جىل سايىنعى «مالابار» (Malabar) تەڭىز اسكەري وقۋ-جاتتىعۋىن شىلدەدە وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرعانى بەلگىلى بولدى. ءۇندىستان جاعى بۇل اسكەري وقۋ-جاتتىعۋعا اۆستراليانى باقىلاۋشى رەتىندە قاتىستىرعالى وتىرعانىن ايتتى. ءۇندىستاننىڭ ءداستۇرلى اسكەري قيمىلعا اۆستراليانى تارتىپ وتىرعانىنىڭ وزىندىك سەبەبى بار. بۇل بولسا قىتاي، ءۇندىستان جانە اۆستراليا اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ شاح-مات ويىنىنا ۇقساپ كەتەدى.

ۇندىستانداعى اتالعان باسىلىمنىڭ ساراپتاۋىنشا، اۆستراليانىڭ قىتايعا قاراتقان ساياساتى بارعان سايىن ناشارلاۋدا. ەكى ەل قارىم-قاتىناسىن ەكونوميكالىق وداقتاس رەتىندەگى جاۋاپكەرشىلىك پەن بالانستار عانا ۇستاپ تۇر دەۋگە بولادى. اۆستراليانىڭ سىرتقى ساياساتىنىڭ باستى ۇستانىمدارىنىڭ ءبىرى قىتايمەن ساۋدا قاتىناسىندا باسىمدىلىقتى ۇستاپ تۇرۋ. ال، ءۇندىستان جاعى اۆستراليانىڭ بۇل ماقساتىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن ءۇندىستان، اقش، جاپونيا، اۆستراليا ءتورت جاقتى وداققا تارتىپ وتىر.

قىتاي ساراپشىلاردىڭ ايتۋىنشا، اۆستراليا مەن جاڭا-زەلانديا بولسا «قىتاي الەمىندە» ءومىر ءسۇرىپ وتىر. قىتاي اۆستراليانىڭ ەڭ نەگىزگى ساۋدا سەرىگىنە اينالىپ كەلەدى. بۇعان ءۇندىستان رازى ەمەس. ول قالايدا ەكى ەل اراسىنداعى سەرىكتەستىككە سىزات سالىپ، اۆستراليانى ءوز قاتارىنا تارتپاق. 2007 جىلى اۆستراليا «قىتايدان قۇتىلۋ» ساياساتىن جولعا قويىپ، «تورتتىك ساۋدا وداعىنان» شەگىنىپ شىقتى. سول جىلى ءۇندى مۇحيتىنداعى اسكەري وقۋ-جاتتىعۋعا قاتىستى.

ال، وزگە ەلدىڭ ساراپشىلارىنىڭ كوزقاراسىندا، ءۇندىستاننىڭ اۆستراليانى اسكەري جاتتىعۋعا ۇسىنىس ەتۋى مەن اۆستراليانىڭ كوشى-قون زاڭىن قايتا قاراۋدىڭ تىكەلەي قاتىسى بار. اۆستراليا ۇكىمەتى وتكەن ايدا 457 شەتەلدىك بىلىكتى جۇمىسكەرلەردىڭ ۆيزانى جويعانىن جاريالادى. بۇل ارينە ۇندىستاندىق جۇمىسكەرلەرگە اسەر ەتەتىنى انىق. ءۇندىستاننان شەتەلگە شىعىپ جۇمىس ىستەيتىن بىلىكتى ماماندار كوپ. بۇل ينديانىڭ ەكونوميكالىق ساياساتىنىڭ ءبىر بولەگىنە اينالىپ كەتتى. جۇمىسكەرلەردىڭ سىرتقا شىعۋى قيىنعا سوعاتىن بولسا، حالىق سانى قىتايدان دا تەز ءوسىپ كەلە جاتقان ەلدە قيىنشىلىق اۋىرلاي تۇسپەك.

“The Qazaq Times”