Elbasınıñ tikeley bastamasımen ömirge kelgen «Bolaşaq» halıqaralıq bağdarlaması arqılı büginde men käri qwrlıqtan bir üzim enşi alıp, Twmandı Al'bionda bilimimdi şıñdaudamın. Men twratın Mançester qalasında qazaq studentteri köp-aq. Qolım «qalt» etse, olardıñ ärqaysısımen pikirlesip twruğa tırısamın. Jaqsı äñgimelerimdi otandastarımmen bölissem, olarğa ülgi etsem degen maqsat qoy  meniki.

Mançesterdegi qazaqstandıq magistranttar men studentter

Qımbat qwrılğı ärkimge qoljetimdi

Mahabbat Tätibaeva Mançester universitetiniñ himiya fakul'tetin biıl tämamdadı. Mamandığına degen mahabbatı är sözinen bayqalıp twradı eken.

Mançester universitetiniñ himiya fakul'tetiniñ tülegi Mahabbat Tätibaeva

– Mançester universiteti himiya salası boyınşa älemde jetinşi orında twr, oqu ornın tañdauıma osı derek birden-bir sebep bolğan, – dep jılı jımidı ol. – Mançester universitetiniñ kirisi jılına 1 million funtqa teñ. Bwl qarajattı oqu ordası  ğılımdı damıtuğa, korpustar saluğa jäne zerthanalıq jwmısqa qajetti soñğı ülgidegi qwral-jabdıqtar satıp aluğa jwmsaydı. Sondıqtan, universitettiñ ğılımi  bazası mıqtı damığan. Jäne bir quantatını, zerhanalarda är studentke tiesili jeke qwral-jabdıq bar. Bizdiñ eldegidey bes-on adam top bolıp bir qwrılğımen jwmıs istemeydi. Mäselen, men magistrlik jwmısımdı jazu barısında bağası 3 million funt twratın qwrılğını paydalandım. Bwl qwrılğı lazeriniñ quatı sonday küşti, tipti, zatta qanşa molekula bar ekendigin op-oñay anıqtay aladı.

Bizge motivaciya beretin kelesi närse – wstazdardıñ bilimdiligi. Qaysısımen tanıssañız da, bäri ğılımda ülken jetistikke jetken, öz salasında layıqtı ornı bar kisiler. Meniñ ğılımi jetekşim Dalton yadrolıq institutınıñ direktorı Milissa Deneki de biıl yadrolıq energetika salasına qosqan ülesi üşin Becquerel Prize sıylığına ie boldı. Ol älemde mwnday sıylıqqa qol jetkizgen alğaşqı äyel.

Ağılşındar interaktivtilikke beyimdelgen. Mısalı, bügingi sabaqta bolğan däristi universitet saytınan op-oñay tauıp alasız. Onda jaña taqırıp tek slayd-prezentaciya türinde ğana emes, audiodäris türinde de qoljetimdi. Tüsinbey qalsañız, kez-kelgen uaqıtta qayta tıñdauğa boladı.

Tağı bir qunatın jayt, Mançester universitetindegi wstazdarım «EKSPO 2017» halıqaralıq körmesine qatısuğa qızığuşılıq tanıtıp otır. Soñğı kezdesuimizde olar mağan universitettiñ körmedegi ökili boludı wsındı. Ärine, men bwğan kelisim berdim. Olar osı oqu ornın bitirgen qazaqstandıq studentterdi osı şarada birigip jwmıs isteuge şaqırdı. Eñbekteri üşin aqısı tölenetinin de ayttı.

 

Futbolmen «wyıqtap-oyanatın» Mançester

Mançester degende oyımızğa eñ aldımen futbol tüsetini belgili. Iä, mwndağı halıq şınımen de futbolmen «wyıqtap-oyanadı». Doptı däripteytin twrğındardıñ stadion mañındağı salttarın «Bolaşaqtıq» student Arğın Tökeevten swrağan edik. Mançester universitetindegi development economics and policy fakul'tetiniñ magistrantı biraz jayttardı bayandap berdi:

Mançester universitetindegi development economics and policy fakul'tetiniñ magistrantı Arğın Tökeev

– Mançesterlikter üşin futbol – qos komandanıñ jay ğana oyını emes, özinşe bölek ğwrıp. Öytkeni, «Mançester YUnayted» jäne «Mançester Siti» attı eki alpauıt klub osında ornalasqan. Bwl ekeudiñ arasındağı matç – qalalıqtardıñ jii talqılaytın taqırıbı. Futbol bolatın künderi qay jerge barsañız da, duıldağan janküyerlerdi köresiz. Olardıñ harizması mıqtı. Nağız janküyerlikti solardan üyrenuge äbden boladı.

Özim bwrınnan ispaniyalıq «Real Madrid» klubınıñ janküyerimin. «Mançester Siti» men «Real Madridtiñ» 2015-2016 jılğı Çempiondar Ligasınıñ jartılay finalında kezdesui men üşin eşqaşan wmıtılmas ğajap sätterdiñ biri boldı. Jwrttıñ teledidardan telmirip körip otırğan matçın men öz közimmen, stadion atmosferasın sezinip tamaşalağanımda baqıttı küy keştim. Mançester sıylağan baqıt bwl.

Ärine, elimizdegi futboldıñ jay-küyin Angliyanikimen salıstıru mümkin emes. Öytkeni, ağılşın ayaqdobı qanşama ğasırlar boyı qalıptastı. Degenmen, bizde de otandıq futbol imidjin jaqsartuğa üles qosıp jürgen talanttı oyınşılar bar jäne olar jaqsı jattığu üstinde. Meniñ oyımşa, biz oyınnıñ strategiyalıq täsilin, koncepciyasın Angliya sekildi mıqtı derjavadan üyrenuimiz kerek. Sonday-aq, janküyerlerge de köp närse baylanıstı.

 

«Qazaqtar kiiz üyde twra ma?»

Ağılşındar qazaqtardı tani ma eken degen swraq kökeyiñizde jürse, oğan da jauap dayın. Mançester universitetiniñ magistrantı Azamat Janseyitovtıñ aytuınşa, alğaşında keybireuleri Qazaqstandı äli de köşpendi twrmıs keşetin memleket retinde elestetipti.

Mançester universitetiniñ magistrantı Azamat Janseyitov

– «Sizder kiiz üyde twrmaysızdar ma?» dep tañdana swrağandar da boldı. Sanalarına siñip qalğan sonday stereotipterdi sızıp tastadıq. Bizdiñ bilimimizdi, mädenietimizdi, ädet-ğwrpımızdı, nebir tamaşa salt-dästürlerimizdi tanığan sayın olardıñ bizge degen qwrmetteri arta tüsude. Büginde köpşiligi bizdiñ tudı biledi, Gennadiy Golovkindi tanidı. Qazaq studentteriniñ birazı wlttıq oyuı bar kiimder kietindikten, naqışımızğa da zer sala bastadı. Qazaqstandıq imidj degenniñ bäri osıdan şığadı ğoy.

Jaqında Täuelsizdiktiñ 25 jıldığına oray arnayı beynerolik tüsirdik. Studentter bwl şarağa belsene atsalıstı. Alğaşında universitet köleminde atap ötsek degen oy bolğan. Alayda, qazir emtihan uaqıtı, sondıqtan studentterdiñ kölemdi şara wyımdastırularına uaqıtı joq. Sol sebepti, otanımızdı osı bir aytulı meremen qwttıqtap, beynerolik joldadıq. Beynerolik jasau barısında biz osı jıldar aralığında qol jetkizgen jetistikterdi tizgennen göri, keleşekte onıñ damuına qanday üles qosa alatınımızdı jetkizgimiz keldi.

Wlıbritaniyada jıl sayın «Dostıq Cup» attı auqımdı şara ötkizilip twradı. Biıl ol Mançesterde boladı. Sonıñ ayasında Angliyada, Şotlandiyada, Uel'ste jäne Soltüstik Irlandiyada oqıp jatqan qazaq studentteri bas qospaq.

“The Qazaq Times”