Energetika ministri Bolat Aqşolaqov Qazaqstan Reseydi aynalıp ötetin Baku – Tbilisi – Jeyhan mwnay qwbırı arqılı 1,5 mln tonna mwnay eksporttaudı josparlap otır degen aqparattı joqqa şığardı. Ministr bwl sözin 12 tamızda keşke Atıraudağı brifing kezinde ayttı, dep jazdı Ortalıq Aziya jañalıqtar qızmeti.
Jwma küni kündiz Reuters agenttigi wlttıq "QazMwnayGaz" kompaniyası küzden bastap Baku arqılı Jerorta teñizindegi Jeyhan portına täuligine 30 mıñ barrel' mwnay jiberip otıru üşin Äzerbayjannıñ memlekettik SOCAR kompaniyasımen kelissöz jürgizip jatqanın habarlağan.
Agenttiktiñ habarlauınşa, Qazaqstan 2023 jılı Äzerbayjannıñ özge qwbırı arqılı Gruziyanıñ Qara teñizindegi Supsa portına 3,5 mln tonna mwnay eksporttaudı da josparlap otır.
"Men de sol jañalıqtı oqıdım. (Baku – Tbilisi – Jeyhan qwbırı arqılı) mwnay tasımaldau jaylı qanday da bir kelisimge qol qoyamız dep oylamaymın. Mwnday mäseleler wlttıq kompaniyalar deñgeyinde qaraladı, tehnikalıq jağı talqılanadı. Sebebi osınday mindet twr. Biraq [jañalıqta] aytılğanday kelisimge qol qoyu, qırküyekten bastap mwnay tieu jaylı äñgime bolıp otırğan joq" dedi Bolat Aqşolaqov.
Ol sonımen birge Reuters aytqan Äzerbayjan arqılı tasımaldanadı dep aytılğan mwnay kölemi aytarlıqtay köp emes ekenin de jetkizdi.
"Bwl bizdiñ eksport bağıtı mäselesin şeşuge kömektese aladı dep sanaudıñ özi külkili. Birinşiden, ol bizdi qwtqara almaydı, ömirimizdi jeñildetpeydi, ekinşiden ministrlikte mwnday kelisimge qol qoyu jospar joq" dedi ministr.
Jwma küni "Qazmwnaygazdıñ" baspasöz qızmeti Reuters aqparatın rastağan da joq, teristemegen de edi. SOCAR ministrlikke tüsinikteme beruden bas tartqan.
Aqşolaqov jwma küni jurnalisterge bergen jauabında "bastı maqsat" – Kaspiy qwbır jelisi konsorciumınıñ (KQK) üzdiksiz jwmıs isteuine küş salu. Ol KQK-nı mwnay tasımaldaytın negizgi jäne öte tiimdi bağıt dep atağan.
Qazaqstan mwnayınıñ 80 payızın tasımaldaytın Kaspiy qwbır jelisi konsorciumı jıl basınan beri birneşe ret jwmısın toqtatqan.
Biıl naurızda qwbır konsorciumınıñ Reseydiñ Novorosiysk qalası tübindegi teñiz portında mwnay tasımaldaytın eki qondırğısı isten şığıp, jwmısın işinara toqtatqan. Tek mamırdıñ soñında qalpına kelgeni habarlandı. Resmi tüsindiru boyınşa, oğan teñiz dauılı sebep bolğan. Alayda naurız ayında nemistiñ Handelsblatt basılımı zertteu jariyalap, Resey Qazaqstan mwnayınıñ Europa narığına şığuına qasaqana böget keltirgen degen twjırım jasağan.
Şilde ayında Novorossiysk sotı "ekologiya erejeleriniñ bwzıluına baylanıstı" qwbır jelisiniñ jwmısın 30 künge toqtatqan edi. Keyin apellyaciyalıq instanciya şeşimdi özgertip, konsorciumğa 200 mıñ rubl' köleminde ayıppwl saldı.
Sarapşılar KQK jelisindegi aqaulardı Mäskeudiñ Ukrainadağı soğıstı qoldamağan Nwr-Swltanğa qısımı dep bağalağan.
Kaspiy qwbır jelisi konsorciumınıñ jwmısı toqtatılatını jaylı aqparat şıqqannan keyin 7 şildede Qazaqstan prezidenti Qasım-Jomart Toqaev mwnay tasımaldaudı diversifikaciyalaudı mañızdı mindet dep atağan. Osığan oray ol Transkaspiy bağıtına basımdıq berudi tapsırğan.