ەنەرگەتيكا ءمينيسترى بولات اقشولاقوۆ قازاقستان رەسەيدى اينالىپ ءوتەتىن باكۋ – تبيليسي – جەيحان مۇناي قۇبىرى ارقىلى 1,5 ملن توننا مۇناي ەكسپورتتاۋدى جوسپارلاپ وتىر دەگەن اقپاراتتى جوققا شىعاردى. مينيستر بۇل سءوءزىن 12 تامىزدا كەشكە اتىراۋداعى بريفينگ كەزىندە ايتتى، دەپ جازدى ورتالىق ازيا جاڭالىقتار قىزمەتى.
جۇما كۇنى كۇندىز Reuters اگەنتتىگى ۇلتتىق "قازمۇنايگاز" كومپانياسى كۇزدەن باستاپ باكۋ ارقىلى جەرورتا تەڭىزىندەگى جەيحان پورتىنا تاۋلىگىنە 30 مىڭ باررەل مۇناي جىبەرىپ وتىرۋ ءۇشىن ازەربايجاننىڭ مەملەكەتتىك SOCAR كومپانياسىمەن كەلىسسوز جۇرگىزىپ جاتقانىن حابارلاعان.
اگەنتتىكتىڭ حابارلاۋىنشا، قازاقستان 2023 جىلى ازەربايجاننىڭ وزگە قۇبىرى ارقىلى گرۋزيانىڭ قارا تەڭىزىندەگى سۋپسا پورتىنا 3,5 ملن توننا مۇناي ەكسپورتتاۋدى دا جوسپارلاپ وتىر.
"مەن دە سول جاڭالىقتى وقىدىم. (باكۋ – تبيليسي – جەيحان قۇبىرى ارقىلى) مۇناي تاسىمالداۋ جايلى قانداي دا ءبىر كەلىسىمگە قول قويامىز دەپ ويلامايمىن. مۇنداي ماسەلەلەر ۇلتتىق كومپانيالار دەڭگەيىندە قارالادى، تەحنيكالىق جاعى تالقىلانادى. سەبەبى وسىنداي مىندەت تۇر. بىراق [جاڭالىقتا] ايتىلعانداي كەلىسىمگە قول قويۋ، قىركۇيەكتەن باستاپ مۇناي تيەۋ جايلى اڭگىمە بولىپ وتىرعان جوق" دەدى بولات اقشولاقوۆ.
ول سونىمەن بىرگە Reuters ايتقان ازەربايجان ارقىلى تاسىمالدانادى دەپ ايتىلعان مۇناي كولەمى ايتارلىقتاي كوپ ەمەس ەكەنىن دە جەتكىزدى.
"بۇل ءبىزدىڭ ەكسپورت باعىتى ماسەلەسىن شەشۋگە كومەكتەسە الادى دەپ ساناۋدىڭ ءوزى كۇلكىلى. بىرىنشىدەن، ول ءبىزدى قۇتقارا المايدى، ءومىرىمىزدى جەڭىلدەتپەيدى، ەكىنشىدەن مينيسترلىكتە مۇنداي كەلىسىمگە قول قويۋ جوسپار جوق" دەدى مينيستر.
جۇما كۇنى "قازمۇنايگازدىڭ" ءباسپاسوز قىزمەتى Reuters اقپاراتىن راستاعان دا جوق، تەرىستەمەگەن دە ەدى. SOCAR مينيسترلىككە تۇسىنىكتەمە بەرۋدەن باس تارتقان.
اقشولاقوۆ جۇما كۇنى جۋرناليستەرگە بەرگەن جاۋابىندا "باستى ماقسات" – كاسپي قۇبىر جەلىسى كونسورتسيۋمىنىڭ (كقك) ۇزدىكسىز جۇمىس ىستەۋىنە كۇش سالۋ. ول كقك-نى مۇناي تاسىمالدايتىن نەگىزگى جانە وتە ءتيىمدى باعىت دەپ اتاعان.
قازاقستان مۇنايىنىڭ 80 پايىزىن تاسىمالدايتىن كاسپي قۇبىر جەلىسى كونسورتسيۋمى جىل باسىنان بەرى بىرنەشە رەت جۇمىسىن توقتاتقان.
بيىل ناۋرىزدا قۇبىر كونسورتسيۋمىنىڭ رەسەيدىڭ نوۆوروسيسك قالاسى تۇبىندەگى تەڭىز پورتىندا مۇناي تاسىمالدايتىن ەكى قوندىرعىسى ىستەن شىعىپ، جۇمىسىن ءىشىنارا توقتاتقان. تەك مامىردىڭ سوڭىندا قالپىنا كەلگەنى حابارلاندى. رەسمي ءتۇسىندىرۋ بويىنشا، وعان تەڭىز داۋىلى سەبەپ بولعان. الايدا ناۋرىز ايىندا نەمىستىڭ Handelsblatt باسىلىمى زەرتتەۋ جاريالاپ، رەسەي قازاقستان مۇنايىنىڭ ەۋروپا نارىعىنا شىعۋىنا قاساقانا بوگەت كەلتىرگەن دەگەن تۇجىرىم جاساعان.
شىلدە ايىندا نوۆوروسسيسك سوتى "ەكولوگيا ەرەجەلەرىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى" قۇبىر جەلىسىنىڭ جۇمىسىن 30 كءۇنگە توقتاتقان ەدءى. كەيىن اپەللياتسيالىق ينستانتسيا شەشىمدى وزگەرتىپ، كونسورتسيۋمعا 200 مىڭ رۋبل كولەمىندە ايىپپۇل سالدى.
ساراپشىلار كقك جەلىسىندەگى اقاۋلاردى ماسكەۋدىڭ ۋكرايناداعى سوعىستى قولداماعان نۇر-سۇلتانعا قىسىمى دەپ باعالاعان.
كاسپي قۇبىر جەلىسى كونسورتسيۋمىنىڭ جۇمىسى توقتاتىلاتىنى جايلى اقپارات شىققاننان كەيىن 7 شىلدەدە قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ مۇناي تاسىمالداۋدى ديۆەرسيفيكاتسيالاۋدى ماڭىزدى مىندەت دەپ اتاعان. وسىعان وراي ول ترانسكاسپي باعىتىنا باسىمدىق بەرۋدى تاپسىرعان.