Qazaqstannıñ Joğarğı sotınıñ resmi ökili Aydos Saduaqasov qwqıq qorğauşılar men azamattardıñ sottı oflayn ötkizu qajettigi jönindegi talabınan habardar ekenin, biraq mwnı iske asıruğa bas sanitar Erlan Qiyasovtıñ şekteui qolbaylau bolıp twrğanın mälimdedi.
Jwma küni, 5 qaraşada OrtKom alañında ötken sot reformasınıñ barısı turalı brifingte QT redakciyasınıñ tilşisi Joğarğı sottıñ azamattıq qoğam tarapınan jii köteriletin sot procesterin oflayn formatqa auıstıru turalı talabınıñ orındalu şartı men merzimin swradı.
«Bwl swraq biz üşin tañsıq emes. Künara nemese apta sayın köteriledi. Azamattardı sottardıñ oflayn ötui alañdatarı anıq. Ärine, sot jüyesi men sud'yalar oflaynğa köşudi qalaydı. Öytkeni sot procesiniñ közbe-köz ötui tiimdi. Alayda elimizdegi karantin şekteui tolığımen alınğan joq. Memlekettik bas sanitar-därigerdiñ qaulısına säykes, sottar adamdar köp toptasatın orın bolıp sanaladı. Sondıqtan äzirge tiisti uäkiletti orınnıñ rwqsatı bolmayınşa, 100% oflayn köşe almaytınımızdı mälimdeymiz. Dese de qazirgi tañda bwl mäsele basşılıq tarapınan qaralıp jatır, tiisti ministrlikpen kelisimnen keyin habarlaytın bolamız», – dep mälimdedi Saduaqasov.
Halıq twrmısında asa mañızdı mekemeler auruhana, qoğamdıq tamaqtanu orındarı, HQKO qalıptı rejimde qızmet etip keledi. Joğarğı sot sauda oyın-sauıq ortalıqtarı, basqa da äkimşilik organdar men sottardıñ procesin salıstıruğa bolmaydı dep esepteydi. Ol basqa saladağı basşılar auırıp qalğan jağdayda orın auıstıra aladı, al «sud'ya adamnıñ tağdırına qatıstı tom-tom isti qarağan kezde ol özi ğana jauap bere aladı, basqa sud'ya onı auıstıra almaydı» degen uäj keltirdi.
«Sot procesiniñ onlayn ötuine sot jüyesi müddeli emes, oğan qwlşınıp otırğamız joq» dep köpti sendiruge tırısqan Saduaqasov «jüyedegi key qatelikter men qiındıqtar barın moyındadı».
«Densaulıq saqtau ministrligi tarapınan bizge karantin şekteui jwmsartılsın, barınşa sot procesterinde eşqanday koronavirus taramaytınına kepildik beretini jöninde hat kelip tüsken jağdayda birden oflayn formatqa köşetin bolamız. Mwnıñ astarında eşbir sayasi astar ya müdde közdep otırğanımız joq» dedi ol.
Joğarğı sottıñ resmi ökiliniñ bwl sözi jauaptı sanitar-därigerge şart qoyıp otırğanday körindi. Äytpese, osığan deyin köptegen mekemelerdiñ jwmısına rwqsat etilerde onda koronavirustıñ taramasına tolıq mände kepildik bermegeni belgili.
Qaraşa ayınıñ basında qazaqstandıq qwqıq qorğauşılar oflayn sottardı qalpına keltirudi talap etip, qol jinay bastadı. Avtorlar äleumettik jelide prezident Toqaev pen Joğarğı sot törağası Jaqıp Asanovqa joldanatın hatta «sot öndirisinde adam qwqığınıñ bwzıluı jüyeli sipatqa ie boldı, zañsız şeşimder köbeydi» dep jazdı. «İndet qoğamdıq sayasi belsendilikti şekteuge jaqsı sıltau boldı» degen käsibi ondağan qwqıq qorğauşı onlayn procesterdiñ «manipulyativti oyın» alañına aynalğanı jaylı dabıl qaqqan.
Qazaqstanda internet jıldamdığınıñ naşar äri mardımsızdığına qaramastan, sot biligi onlayn rejiimnen ajırağısı joq. Sarapşılar biliktiñ «toñmoyındığınıñ» kesirinen köptegen azamat ädil sotqa tartılu qwqığınan ayırıldı dep sanaydı. Biliktiñ sottardı «ayrıqşa oqşaulauı» interneti älsiz nemese tehnika tilinen beyhabar azamattar fundamental'di qwqığı qorğalmauına äri saqtalmauına äkep soqtırıp otır.
Covid indetiniñ jazda qaytalanğan törtinşi tolqını büginde bäseñdep, auruşañdıq twraqtandı. Soğan oray äleumettik nısandar men qoğamdıq türli mekemeler jwmısın tolıq rejimde jalğastırıp jatır. Parlament pen ministrlikter de qalıptı jwmısqa köşti. Epidkartağa säykes, tört öñirden özge oblıstar men qalalarda dert qateri tönip twrğan joq. Degenmen azamattar nwqsan kelgen ya bwzılğan qwqığın qalpına keltirude mañızdı röl atqaratın sot institutı «üñgirden şığuğa» asığar emes.