Qıtay Düniejüzilik densaulıq saqtau wyımınıñ koronavirustıñ şığu tegin ekinşi ret zertteu turalı josparın «aqılğa qonımsız jäne ğılımğa qayşı» dep ayıptadı.

Halıqaralıq wyımnıñ bas direktorı «koronavirustıñ qaydan şıqqanın qayta zertteu kerek jäne Qıtay biliginen aşıqtıq kütemiz» dep, indettiñ zerthanadan taralğanın joqqa şığarmatının aytqan bolatın. Qıtay tarapı öz kezeginde bwl jağdaydı sayasilandırmay, mäselege ğılımi twrğıda qaraudı jäne zertteudi älemniñ birneşe aymağı men elinde jürgizudi wsındı.

Osı taqırıp boyınşa mälimdeme jasağan QHR Densaulıq saqtau komiteti basşısınıñ orınbasarı Czen' Isin': «Uhan'dağı Virusologiya institutınıñ birden bir qızmetkeri nemese aspirantı koronavirustıñ jaña tipine şaldıqqan emes. Uhan' institutı koronavirusqa baylanıstı eşqanday zertteu jürgizgen joq. Jasandı virus degen joq. Sonda indet taralatınday zerthana erejesi bwzıldı degen qaydan şıqtı? Bwl pikir qisınğa kelmeydi jäne ğılımğa da kereğar. Düniejüzilik densaulıq saqtau wyımınıñ sarapşıları öz ayağımen kelip, zertteu jürgizip, virustıñ zerthanadan şığuı mümkin degen twjırımdı joqqa şığarıp ketti. Barlığı Wyım tañdap alğan bedeldi, täjiribeli mamandar. Sondıqtan ekinşi ret zertteu jürgizu kerek degen wsınıs dwrıs emes. Biz onday jospardı qabılday almaymız», – dedi.

Birneşe ay bwrın Halıqaralıq ğalımdar tobı bükil älemge ornı tolmas ziyan keltirgen pandemiyanıñ payda boluı men taraluınıñ közin anıqtau üşin Uhan'ğa barğan bolatın. Olar qaladağı negizgi nısandardı aralap, jergilikti ğalımdarmen, alğaşqı pacienttermen jäne olardıñ emdeuşi därigerlerimen äñgimelesken. Alayda, şeteldik basılımdar DDW zertteu tobı virustıñ naqtı qaydan şıqqanın anıqtay almadı deydi.

Qıtay biligi Densaulıq saqtau ministrliginiñ ökilderine jan-jaqtı qoldau körsetemiz dep sendirgenmen, kümän köp. Sebebi Beyjiñ 2,1 million adamnıñ ömirin qiğan virustıñ payda boluın zerttegisi kelgen halıqaralıq toptıñ wsınısın narazı küyde qabıldağan. Halıqaralıq ğalımdar tobına qoyğan talaptarı üşin jäne türli boljamdı alğa tartıp, ayıptan jaltaruğa tırısqanı üşin de Qıtay sınğa wşıradı.

Naurızda DDW 17 qıtay ğalımı men wyımdağı 17 sarapşınıñ birlesken zertteu nätijesinde jazılğan bayandamanı jariyaladı. Bayandamada Covid-19 payda boluınıñ eñ ıqtimal nwsqası retinde populyaciyada payda bolğan virus, mutaciyalanğan virus jäne basqa januardan adamğa jwqqan virus jaylı aytıladı. Alayda, koronavirustıñ naqtı neden tarağanı jaylı aqparat bolğan joq.

Sonımen qatar DDW sarapşıları virus Uhan' virusologiya institutınıñ zerthanasınan şıqtı degen mälimetti joqqa şığarğan. Al özge şeteldik sarapşılar men sınşılar DDW sarapşılarınıñ Uhan'ğa 27 kündik saparı kezinde Qıtay biligi olardıñ jwmısına birneşe ret kedergi keltirip, negizgi mälimetterdi jasırıp qaldı deydi. Qwjat sınşılarınıñ arasında AQŞ Memlekettik hatşısı Entoni Blinken de bar.

Uhan' virusologiya institutı 2003 jılı Qıtaydan köptegen elderge taralğan SARS pandemiyasınan beri jarqanattar koronavirustarınıñ genetikalıq ülgileriniñ keñ mwrağatın saqtap otır. Qalanıñ jaña böliginde ornalasqan Huanan' teñiz önimderi bazarında tiri qwstardan bastap balıq, bauırımen jorğalauşılar, tipten jabayı añdarğa deyin satılğan. Biraq 2019 jılı jeltoqsannıñ soñğı aptalarında virustıñ örşui turalı eskertuler küşeygen kezde därigerler aldımen jaña zañdılıqqa nazar audardı – pacientterdiñ köpşiligi Huanandağı teñiz önimderi bazarında jwmıs istegen. 31 jeltoqsanda Uhan' Densaulıq saqtau komissiyası Beyjiñge alğaşqı resmi esepti wsındı. Kelesi küni bazar karantinge jabıldı.

Bazardağı adamdardan da, tiri januarlardan da alınğan COVID-19 sınamaları oñ nätije bergenin eskeruimiz kerek. Alayda Uhan'dağı medicina mamandarınıñ aytuınşa, adamdar arasında koronavirustıñ eñ birinşi jağdayı indet tolıq taramay twrıp tört apta bwrın anıqtalğan. Qıtay ükimeti resmi mälimet retinde wsınğan alğaşqı derek 1 jeltoqsanda tirkelgen.

"The Qazaq Times"