Körneki suret: VVS

Bügin Düniejüzilik densaulıq saqtau wyımı koronavirustıñ şığu tegi turalı bayandamanı jariyalaydı. The New York Times mälimetinşe, bayandama 17 qıtay ğalımı men wyımdağı 17 sarapşınıñ birlesken zertteu nätijesinde jazılğan.

Jariyalanuğa bir kün qalğanda atalğan qwjatpen jurnalister tanısıp şıqtı. Biraq olar virus turalı negizgi swraqtardıñ jauabın taba almadı.

Bayandamada Covid-19 payda boluınıñ eñ ıqtimal nwsqası retinde populyaciyada payda bolğan virus, mutaciyalanğan virus jäne basqa januardan adamğa jwqqan virus jaylı aytıladı. Alayda, koronavirustıñ naqtı neden tarağanı jaylı aqparat joq.

Sonımen qatar, DDW sarapşıları virus Uhan' virusologiya institutınıñ zerthanasınan şıqtı degen m»limetti joqqa şığarğan. Al özge şeteldik sarapşılar men sınşılar DDW sarapşılarınıñ Uhan'ğa 27 kündik saparı kezinde Qıtay biligi olardıñ jwmısına birneşe ret kedergi keltirip, negizgi mälimetterdi jasırıp qaldı deydi. Qwjat sınşılarınıñ arasında AQŞ Memlekettik hatşısı Entoni Blinken de bar.

Blinken jeksenbide CNN-ge bergen swhbatında: «Bayandamada taldanğan barlıq zertteu derekterin Qıtay ğalımdarı wsınğan. Olardıñ köpşiligi memleketke täueldi jäne byudjettik mekemelerde qızmet etedi. YAğni bwl esepti dayındau ädistemesi men procesine Beyjiñ qatısqan siyaqtı», – dedi.

Bwl mälimdemelen keyin Qıtay Sırtqı ister minisrligi «AQŞ Memlekettik departamenti bayandama avtorlarına sayasi qısım jasadı» dep ayıptadı.

Birneşe ay bwrın Halıqaralıq ğalımdar tobı bükil älemge ornı tolmas ziyan keltirgen pandemiyanıñ payda boluı men taraluınıñ közin anıqtau üşin Uhan'ğa barğan bolatın. Olar qaladağı negizgi nısandardı aralap, jergilikti ğalımdarmen, alğaşqı pacienttermen jäne olardıñ emdeuşi därigerlerimen äñgimelesken. Alayda, şeteldik basılımdar DDW zertteu tobı virustıñ naqtı qaydan şıqqanın anıqtay almadı deydi.

Qıtay biligi Densaulıq saqtau ministrliginiñ ökilderine jan-jaqtı qoldau körsetemiz dep sendirgenmen, kümän köp. Sebebi Beyjiñ 2,1 million adamnıñ ömirin qiğan virustıñ payda boluın zerttegisi kelgen halıqaralıq toptıñ wsınısın narazı küyde qabıldağan. Halıqaralıq ğalımdar tobına qoyğan talaptarı üşin jäne türli boljamdı alğa tartıp, ayıptan jaltaruğa tırısqanı üşin de Qıtay sınğa wşıradı.

Uhan' virusologiya institutı 2003 jılı Qıtaydan köptegen elderge taralğan SARS pandemiyasınan beri jarqanattar koronavirustarınıñ genetikalıq ülgileriniñ keñ mwrağatın saqtap otır. Qalanıñ jaña böliginde ornalasqan Huanan' teñiz önimderi bazarında tiri qwstardan bastap balıq, bauırımen jorğalauşılar, tipten jabayı añdarğa deyin satılğan. Biraq 2019 jılı jeltoqsannıñ soñğı aptalarında virustıñ örşui turalı eskertuler küşeygen kezde därigerler aldımen jaña zañdılıqqa nazar audardı – pacientterdiñ köpşiligi Huanandağı teñiz önimderi bazarında jwmıs istegen. 31 jeltoqsanda Uhan' Densaulıq saqtau komissiyası Beyjiñge alğaşqı resmi esepti wsındı. Kelesi küni bazar karantinge jabıldı.

Bazardağı adamdardan da, tiri januarlardan da alınğan COVID-19 sınamaları oñ nätije bergenin eskeruimiz kerek. Alayda Uhan'dağı medicina mamandarınıñ aytuınşa, adamdar arasında koronavirustıñ eñ birinşi jağdayı indet tolıq taramay twrıp tört apta bwrın anıqtalğan. Qıtay ükimeti resmi mälimet retinde wsınğan alğaşqı derek 1 jeltoqsanda tirkelgen.

"The Qazaq Times"