Baydenniñ «Amerikanı qwtqaru josparınıñ» mäni nede?

AQŞ Kongresiniñ ökilder palatası qwnı 1,9 trln dollar bolatın «Amerikanı qwtqaru josparın» maqwldadı. Qwjat elde ärtürli reakciya tudırdı jäne respublikaşıldardıñ qarsılığına qaramastan maqwldandı. Demokrattar Bayden wsınğan jospar indettiñ ekonomikağa keri äserin joyadı dese, respublikaşıldar qomaqtı qarajat qwyu qalpına kele bastağan ekonomikanı regreske äkeledi deydi.

Amerikanıñ wlttıq ekonomikağa kömek josparı älemde koronavirustıñ örşui «pandemiya» dep tanılğannan bir jıl ötken soñ qabıldap otır. Qwjatqa prezident Djo Bayden bügin qol qoydı. Osılayşa AQŞ ükimetiniñ keyingi jılda ekonomikanı ıntalandıruğa bölgen qarajatı 6 trillion dollarğa juıqtaydı. Jobanı sınauşılar men respublikaşıldardıñ basım böligi Bayden wsınğan jospardıñ auqımı tım keñ jäne aqşanıñ bir böligi koronavirusqa qatısı joq mäselelerdi şeşuge jwmsaluı mümkin dep qauiptenedi.

Qarajat koronavirusqa qarsı vakcina eguge, şağın biznesti qoldauğa, jwmıssızdar men balası barlarğa tölenetin järdemaqığa jwmsalmaq. Amerika aqparat qwraldarınıñ habarlauınşa, bwl kömek otbasılardıñ şamamen 90%-ın qamtidı.  YAğni qarajattıñ jartısınan köbi – şamamen 1 trln-ı jıldıq kirisi 80 mıñ dollardan aspaytın azamattarğa kömek retinde beriledi. El twrğındarınıñ 85%-ına 1,4 mıñ dollar qarastırılğan.

Qırküyekke deyin qosımşa azıq-tülik kömegi bağdarlamasına bölinetin qarjı 15%-qa ösedi. Kämeletke tolmağandardıñ ata-anaları üşin tağı bir jıl salıq şegerimderi wlğaytıldı: altı jasqa deyingi är balağa 3,6 mıñ dollardan, altı jastan 17 jasqa deyin 3 mıñ dollardan.

Jergilikti bilik organdarına 350 milliard dollar, bastauış jäne orta mektepterge 120 milliard dollar, kafeler men meyramhanalarğa şamamen 30 milliard dollar subsidiya bölinedi. Sonday-aq, qosımşa qarajat twrğın üy men jwmıs orındarın jalğa berudi subsidiyalauğa jäne ipotekalıq tölemderge bölinedi.

Koronavirusqa qarsı vakcinalardı öndiru jäne taratu şığındarı $20 mlrd-qa, testileuge bölinetin qarjı $50 mlrd-qa artadı. Käsiporındar üşin qızmetkerlerge salıq töleu şarttarı jeñildetiledi.

AQŞ eldiñ memlekettik qarızı 28 trln dollarğa jetse de, qarız narığında jospardı jüzege asıru üşin qarajat aludı josparlap otır. Respublikaşıldar Baydenniñ bwl josparı inflyaciyanıñ ösuine jäne aqşanıñ qwnsızdanuına äkeledi dep sanaydı. Al bwl birinşi kezekte orta tapqa qauip töndirui mümkin.

Bwğan deyin eks-prezident Donal'd Tramp qwnı $0,8-den 1,8 trln-ğa deyin jetetin «Make America great again!» ekonomikanı qalpına keltiru josparın wsındğan bolatın. Ol pandemiyağa baylanıstı şekteulerdi birtindep alıp tastau ideyasına negizdelgen.

Tramp ekonomikanı qalpına keltiru boyınşa $1,4 trln jäne $0,9 trln-dıq eki zañğa qol qoydı. Üş aylıq partiyaaralıq talqılaulardan keyin qabıldanğan ekinşi qwjat erejeleriniñ qoldanıluı biıl 14 naurızda ayaqtaladı. Tramp wsınğan jospar nätijesinde jıldıq kirisi 75 mıñ dollardan tömen är azamatqa 600 dollardan berilip, memleket qordan 166 milliard dollar jwmsadı. Sonımen qatar, kompaniyalar nesie men salıq jeñildikterin töleuge subsidiya aldı.

"The Qazaq Times"