Qazaqstandağı koronavirus jağdayı turalı resmi aqparat közi bolıp sanalatın coronavirus2020.kz saytı men Densaulıq saqtau ministrliginiñ aqparat resurstarında jariyalanğan derekter tört aydan beri qate berilip kelgen.
Pandemiya jaylı memlekettik bastı resurs sanalatın «QazAqparat» HAA-nıñ jobası coronavirus2020.kz saytında «ötken künge» baylanıstı aqparat berildi:
«Qazaqstanda ötken täulikte 729 adamda koronavirus indeti PTR arqılı rastalıp auırğanı belgili boldı. ...Ötken täulikte koronavirustıq infekciya belgileri bar pnevmoniyanıñ 215 jağdayı tirkeldi», – delingen resmi habarlamada.
Qazaqstan Ükimetiniñ statistika jürgizu ädistemesi birizdi emes. Mäselen, ötken küngi KVI+ (koronavirus PTR arqılı rastalğan nauqastar – QT) esebi bügin jeltoqsannıñ 9-ı tañda «8 jeltoqsan 23:59-dağı epidemiologiyalıq jağday» retinde berildi. Bwl – dwrıs. Halıqaralıq täjiribe boyınşa ötken täuliktiñ mälimeti kelesi küni jiıntıq esep türinde jariyalanadı.
Alayda koronavirus pnevmoniyası («KVI-» – QT) bir künge keşigip jariyalanğanına qaramastan, «ötken täuliktegi» derek dep beriledi. Mısalı, särsenbi küni tañda koronavirus siyaqtı seysenbiniñ emes, düysenbi künge tiesili mälimet beriledi. Biraq nege ekeni belgisiz «aldıñğı» dep berudiñ ornına resmi aqparattarda «ötken täulikte» dep jariyalanadı.
Demek «bir künde 944 nauqas anıqtaldı» degen aqparat – qate. Sebebi 729 KVI+ jağdayı – 8 jeltoqsanğa, 215 KVI- jağdayı – 7 jeltoqsanğa tiesili. Biraq ekeui de bügin, jeltoqsannıñ 9-ı jariyalandı.
1 tamızdan beri jürgizile bastağan koronavirus pnevmoniyasınıñ diagrammasına üñilsek, är aptanıñ düysenbi jäne seysenbi küngi derekter kürt kemip otıradı. Bwl demalıs künderi (senbi-jeksenbi) anıqtalğan aqparat. Tömende berilgen infokeste keyingi tört jarım ayda jariyalanğan resmi mälimet boyınşa äzirlengen.
Redakciya tilşisi ministrliktiñ statistika jürgizuge jauaptı mamanı Gülnar Batırhanovamen tildesip kördi. Ol da «KVI- boyınşa derekter bir künge keşigip beriletinin» rastadı.
DenMin ökiliniñ aytuına qarağanda, düysenbi jäne seysenbi künderi demalıs küngi, yağni senbi men jeksenbidegi mälimet beriledi. KVI+ jağdayın ötken täuliktiñ erteñine jüyelep jariyalau jolğa qoyılğanımen, KVI- turalı mälimet eki künge keşiktirilip jinaqtaladı. Ministrlik mwnı medicina wyımdarı men vedomstvoda demalıs küni ekendigimen tüsindiredi. Statistikadağı kemşilikti, prezident tapsırmasındağıday birizdilik pen ob'ektivtiliktiñ saqtalmaytını jöninde redakciya tarapı DenMin ökilderine (baspasöz hatşısı Äsel Artıqşinovadan vice-ministr Ajar Ğiniyatqızına deyin) üş ay boyı keminde 10 märte eskertip, tüsindirdi de. Alayda jauaptı şeneunikterdiñ qatesin der kezinde tüzetken joq. Qazan ayınıñ ortasında ministrlik ekinşi tolqın kezinde demalıs ne mereke künine qaramastan tolıq ştattıq deñgeyde jwmıs isteytinin mälimdegen. Öñirler är küni ärtürli tüske boyalıp jatqanda pandemiya moderatorı jügin arqalağan vedomstvonıñ bwl uädesi orındausız keledi.
Degenmen Batırhanova «küni erteñnen bastap koronavirus pnevmoniyası turalı derekti «ötken täuliktegi» dep emes, «aldıñğı täulikte» dep jariyalauğa söz berdi.
Sol sebepti özge aqparat qwraldarın bir kezde jariyalanğan (KVI+ / U07.1, KVI- / U07.2) derektiñ jiıntıq esebin qaysıbir künge telimeuge şaqıramız. Sebebi eki diagnozdıñ deregi ärtürli künge jatadı.
Pandemiya kezinde koronavirus pen onıñ pnevmoniyası statistikasına jauaptı Ükimet (onıñ qwramındağı DenMin) BAQ ökilderimen qosa DDSW jäne halıqaralıq wyımdardıñ derekqorında qate aqparat beriluine türtki bolıp otır dep topşılauğa boladı. Bwl jaña anıqtalğan nauqastar men tirkelgen ölim jağdayına da qatıstı. «Aldıñğı» küngi derekti «ötken täulikke» telip berip kelgen DenMin-niñ mälimetinşe, 6 jeltoqsan küni elde 745 nauqas (712 KVI+, 33 KVI-) anıqtalğan.
DDSW wsttıq statistikağa süyene otırıp osı derekti qaz-qalpında 745 keys dep jariyaladı.
Joğarıdağı argumentterdi esepke ala otırıp, The Qazaq Times redakciyası tömendegi kesteni eñ şınayı nwsqa dep sanaydı.
Qazaqstanda dertke şaldıqqandar 181 mıñnan asqan. Qoğamda biılğı 256 mıñ pnevmoniya jağdayın esepke qospay, jalpı statistikanı «mausım-şilde qırğınınan» keyin jürgize bastağan Ükimettiñ esebine kümänmen qaraytındar köbeygen.