Iran men Izrail' arasındağı janjal uşığa tüsti. Irandağı yadrolıq bombanı jasağan ğalımnıñ qazasınan keyin Iran prezidenti Hasan Ruhani Izrail'di «AQŞ-tıñ jendeti» dep, kek alatının ayttı. İzin ala Izrail'diñ odaqtası Amerika Parsı şığanağına soğıs kemelerin attandırğan.
Jağdaydıñ uşığuına Irannıñ yadrolıq bağdarlamasına bastı jauaptı fizik Mohsen Fahrizadeniñ ölimi sebep. Ol 28 qaraşada belgisiz bireulerdiñ şabuılınan qaytıs boldı. Şabuıl Absard qalasınıñ mañında ğalım köligimen ketip bara jatqanda jasalğan. Onıñ qorğauşıları men lañkester arasında atıs bolıp, Fahrizade jaralanğan.
Mohsen Fahrizade – Irandağı eñ tanımal yadrolıq fizika salasınıñ mamanı. Osı eldiñ islam revolyuciyası saqşıları korpusınıñ oficeri yadrolıq qaru jasauğa bağıttalğan qwpiya bağdarlamanı basqarğan.
Resmi Tehran onı Izrail'diñ barlau qızmeti öltirdi dep ayıptap otır. Islam respublikası basşısınıñ äskeri keñesşisi Hoseyn Dehkan bwl qastandıq üşin kek alatındarın mälimdegen. Keyinnen Iran parlamentiniñ deputattarı yadrolıq is-qimıldı jandandıru turalı zañ jobasın qarastırudı qoldap, tez arada qolğa aldı.
Äzirge, Izrail', AQŞ ğalımnıñ ölimine qatıstı mälimdeme jasağan joq. Negizi Izrail' marqwm ğalımnıñ evrey barlauşılarınıñ qatañ baqılauında bolğanın joqqa şığarmaydı. 2 jıl bwrın «Mossad» jansızdarı Irannıñ yadrolıq bağdarlamasına qatıstı mwrağattı tura Tegerannıñ özinen alıp ketken bolatın. Sol kezdegi sözinde Izrail' prem'eri Fahrizadeniñ atı-jönin atağan edi.
YAğni bwğan deyin Izrail' prem'er-ministri Bin'yamin Netan'yahu: «Irannıñ Qorğanıs ministriniñ jaña nwsqauı boyınşa jwmıs jasırın äri aşıq jürgizilip, jaña wyımdar qwrılmaq. Bwl turalı joba jetekşisi Mohsen Fahrizade mälimdedi. Osı esimdi jattap alsañızdar deymin. Ol tikeley bwyrıq bergen. Jwmıs ğılımi nou-hau jañalıqtarı retinde jariyalanadı. Biraq bwl yadrolıq qarudı jasau bağdarlamasınıñ jalğası boluı mümkin», – degen.
Sarapşılardıñ pikirinşe, «Iran bombasınıñ atası» atanğan Fahrezadeniñ öltirilui AQŞ-tıñ jaña saylanğan prezidenti Djo Baydenniñ Iranmen arada diplomatiyalıq qatınastı jaqsartu nietine kedergi jasauı mümkin. Bayden Irannıñ yadrolıq bağdarlaması jönindegi kelisimge qayta qosıluğa tırısatının aytqan.
YAdrolıq kelisim – 2015 jıldıñ 14 şildesinde Iran men älemniñ altı derjavası (Resey, Wlıbritaniya, Qıtay, AQŞ, Franciya jäne Germaniya) arasında jasalğan şart. Oğan säykes, atalğan elder Iranğa qarsı salğan barlıq sanciyalarınıñ küşin joydı, al Tehran öz kezeginde yadrolıq qaru quatın damıtudı toqtatuğa mindetteldi. 2018 jılı AQŞ bwl kelisimnen şığıp, Iranğa qarsı sankciyalardı küşeytken.