Pnevmoniyanıñ koronavirustan basqa türimen auırğandar sanı 339 mıñnan astı. Bwl körsetkiş bıltır nebäri 88,7 mıñ bolğan. Al 13 naurızdan beri COVID-19 infekciyasın jwqtırğandar qatarı 110 mıñğa juıqtap, 1 tamızdan bergi koronavirus pnevmoniyası 36 mıñnan asqan.

Bwl turalı densaulıq saqtau vice-ministri Ajar Ğiniyatqızı QT redakciyasına bergen jauabında habarladı.

Degenmen 340 mıñğa mañaylağan pnevmoniyanıñ 256 mıñdayı qañtar-şilde aylarınıñ aralığında tirkelgenin eskersek, onıñ arasında koronavirustıq türi boluı äbden mümkin. Sebebi 1 tamızğa deyin Qazaqstan biligi koronavirus pnevmoniyasın jeke sanat retinde qarastırmağan. Tek DDSW men azamattıq qoğam, BAQ ökilderiniñ talabınan keyin ğana tamızdan beri jaña formattağı U07.2 kodımen belgiley bastağan.

Densaulıq saqtau ministrligi qate boljam jasap, köktemgi karantin kezinde dayındıqtı dwrıs jürgizbeui sebepti moderator-vedomstvo retinde «mausım-şilde qırğınına» jol berip alğan. Saldarınan äleumettik jeliler nekrolog jazatın platformağa aynalğanı eldiñ esinde. Däri-därmek qat bolıp, därihanalardıñ aldında wzın-sonar kezek qaptağan. Medicina mamandarı tügili jedel järdem brigadası jetispep edi. Bwğan Ükimet köbine eldi jazğırıp, öziniñ wyımdastıruşılıq jağınan ketken kemşilikteri turalı az ayttı. Tipti prezident Toqaev el narazılığı üdegen şaqta Ükimet pen ministrliktiñ qızmetinde öreskel qatelikter ketkenin batıra aytqanday bolğan. Biraq täuelsizdik alğalı el basınan ötkermegen qiın-qıstau şaqqa jol bergen jauaptı şeneunikterdiñ eşbiri äli künge deyin jauapqa tartılğan joq.

2019 jäne 2020 jıldarı 1 qañtar men 30 qırküyek aralığındağı Aurulardıñ halıqaralıq jikteliminde J12-18 kodtarımen belgilenetin pnevmoniyanıñ barlıq türine (mwnıñ arasında U07.2 kodı arqılı belgilenetin koronavirus pnevmoniyası bolu ıqtimaldığı öte joğarı – QT) şaldıqqan jäne qaytqan qazaqstandıqtardıñ sanı oylandırmay qoymaydı.

Vice-ministrdiñ mälimetinşe, pnevmoniyadan mausım ayında 628, şildede 2 149 adam ömirden ötken. Bwl bıltırğa qarağanda 2,2-den (mausım) 8,4 esege (şilde) deyin artıq. COVID indeti şıqqalı beri qañtar-şilde aralığında Qazaqstanda 256 mıñday adam pnevmoniyamen auırğan, onıñ 4 mıñğa juığı qaytıs bolğan.

Al Coydıñ qazaqşağa jüyrik jalğız orınbasarı äri eski tanısı Ajar Ğiniyatqızı wsınğan derekke köz jügirtsek, biıl alğaşqı 9 ayda pnevmoniyadan 4 540 köz jwmğan. Al 2019 jılı qañtar-qırküyek aralığında bwl 2,5 mıñğa tarta şamada bolğan. Biılğı esepke tamız ben qırküyek aylarındağı koronavirus pnevmoniyasınan qaytqan 355 jağdaydı biriktirsek, jalpı ölim körsetkişi 4 895-ge jetedi.

Sonımen qosa, toğız aydağı (qañtar-qırküyek) esepke säykes, 339 148 nauqas auırsa, bıltır 88 776 jan sırqattanğan. Aradağı ayırmaşılıq 4 esege juıq.

DDSW ökili Maykl Rayan 11 şilde küni Qazaqstanda kürt örşigen pnevmoniyanı tikeley koronaviruspen baylanıstı ekeni jöninde tüsindirme bergen. Tipti aydıñ ortasında ministrlikke (basqa jıldan erek qarqındağı) pnevmoniya men koronavirustı biriktiru jöninde nwsqau jasap, kodın belgilegen. Osığan qaramastan bilik indet qarqını basılğanğa, tamız ayınıñ basına deyin «dayındıq kezeñin» sıltauratıp qospadı. Mıñdağan keystiñ eşbiri koronavirustıñ jalpı statistikasına engizilmedi. Sarapşılardıñ 256 mıñday pnevmoniyanıñ arasınan koronavirustıq türin ajıratuğa bolatını jöninde talay ret aytsa da, ministr Aleksey Coy komandasımen birge «tehnikalıq jağınan qiın» ekenin alğa tarttı. Tamız-qazan aylarınıñ aralığında derttiñ beti qaytqan kezde de ministrlik ädettegiden 3,3 esege artıq pnevmoniya jağdayın  qayta süzuge köñil audarmadı, äreket etpeydi. Redakciya jurnalisiniñ swrağına aytqan jauabında vice-ministr Ajar Ğiniyat Ükimettiñ bwl iste qwlıqsız ekenin eki märte kesimdi türde mälimdegen. Biliktiñ bwl äreketi qoğam tarpınan «sayasi imidj jolındağı ötirik», «manipulyaciya» degen sınğa wşıradı.

Pandemiyadağı ölim ösimin rastaytın Statistika komiteti 2018 jılı mausım-şildede Qazaqstanda 21 809 adam, 2019 jılı osı uaqıtta 22 708 adam, al biıl 43 127 adam qaytıs bolğanın jariyaladı. Resmi derekke say, pandemiya däuirindegi «mausım-şilde qırğınında» qaytqandar bıltırğa qarağanda 20 419 adamğa köbirek bolğan. Degenmen Qazaqstan Ükimeti mwnıñ sebebin tüsindirmedi.

30 qırküyektegi resmi esep boyınşa, KVI- nemese koronavirus pnevmoniyasına şaldıqqandar sanı 32 979 sırqat. Demek toğız ayda 372 127 adamnıñ pnevmoniyadan  auırğan. Sonımen, Qazaqstanda biıl koronavirus pen onıñ basqa da türlerin qosa eseptegende keminde 375,5 adam pnevmoniyağa şaldıqqan. Ökpe qabınuınıñ ondağan türi bar. Bwdan tısqarı resmi tirkelmegen ne auruın sezbegen hälde ötkergenderdi eskersek, şınayı jağday bwdan äldeqayda köp boluı mümkin. Ärine, bwl tirkelmegendikten, jay ğana – gipoteza.

"The Qazaq Times"