AQŞ äue küşteriniñ şabuılınan Irannıñ joğarı äskeri şendisi qaza bolğannan keyin eki el arasında soğıs qaupin elestetetin şielenis küşeyip ketti. Iran generalı qaza tapqan äue şabuılına prezident Tramp pärmen bergeni de belgili boldı. Bwğan qosa Tramp Irannıñ qanday da bir qarulı äreketi üşin qatañ jauap beruge äzir ekenin de jetkizdi.

Degenmen, Pentagon lauazımdıları Iranmen tereñ qayşılıqqa ketkisi joq. Olar AQŞ-tıñ Orta-Şığısta janjalğa tüsui Resey men Qıtay sındı iri derjavalarmen bäsekelestigine keri äser etedi dep sanaydı. Iran kek alu turalı mälimdeme jasağannan keyin Pentagon basşısı Esper mıñdağan qosımşa äskeri küşterdiñ Orta-Şığısqa jiberilgenin rastadı. Ol jäne bwl ärekettiñ orındı äri aldın alu şarası ekenin jetkizgen.

Osıdan eki apta bwrın ğana Pentagon basşısı jaña bir jılğa arnağan qorğanıs josparlarımen tanıstırğanda, Resey jäne Qıtay sındı strategiyalıq äriptesteriniñ jaña sınaqtarın jiti qadağalaudı qolğa alatındarın, sonımen birge Ündi-Tınıq mwhitı aymağındağı twraqtılıq üşin Orta-Şığıstağı qarulı küşter sanın qısqartatının, tipti keybir elderden bir jolata äskeri şeginis jasaytının jetkizgen edi.

Eki apta bwrın jasağan mälimdemesinde Esper: «Bizde özindik wlttıq qorğanıs strategiyamız bar, ol bizdiñ ülken küşterdiñ bäsekelestigi däuirinde twrğanımızdı anıqtap otır. Bizdiñ bastı bäsekelesterimiz – Resey men Qıtay. Sondıqtan, meniñ maqsatım – Süriya men Auğanstandı qamtığan, älemniñ basqa aymaqtarındağı äskeri küşimizdi qalay önimdi qısqartudıñ jobasın jasau. Bwl üşin biz äskerlerdi qaytaramız jäne olardı qayta dayarlaymız. Olardı tolıqtay jaña jabdıqtarmen qamtamasız etemiz nemese olardı Ündi-Tınıq mwhitı aymağına jıljıtamız, mine bwl meniñ bastı mindetim», – degen bolatın.

AQŞ teñiz küşteriniñ hatşısı qızmetin atqarğan Tommas Modli da osıdan bwrın AQŞ teñiz küşteriniñ Ündi-Tınıq mwhitı aymağında Qıtay küşterine qalay qarsı twru jönindegi jobasımen tanıstırğan edi. Ol AQŞ-Iran arasındağı soñğı jağdaylarğa baylanıstı alañdauşılığın jetkizdi. Onıñ oyınşa Iranmen bolğan şielenis AQŞ Teñiz küşteriniñ Ündi-Tınıq mwhitındağı belsendiligine keri äser etude. Öz sözinde Tommas Modli: «Oqiğalar kütpegen jerden tuıladı. Endi Iran agressivti bola tüsti, biz sol aymaqqa wşaq tasımaldauşı kemelerdi jiberu arqılı jauap berdik. Wşaq tasımaldauşıları sol aymaqta twrğanına 10 aydan astı, bwl bizdiñ jalpı teñiz küşteriniñ dayındığına äser etedi. Biz Resey men Qıtayğa basa nazar audarıp, ülken derjavalar arasındağı bäsekelestikke dayın boluımız kerek edi. Biraq, kütpegen oqiğalardı biz basqara almaymız», – deydi.

Degenmen, eki el arasında soğıs dausız boladı deu de qate boljam. Sebebi, eki el prezidentteri mälimdemelerinde aşıq soğıstı qalamaytının jetkizdi. Tek, Uaşington men Tehrandı ırıqsız türde soğısqa itermeleytin faktorlardıñ äseri qayşılıqtı wlğaytıp baradı. Qorıta aytqanda Suleymanidıñ öliminen tuındağan qaqtığıs AQŞ-tı Ündi-Tınıq mwhitında Qıtaymen bolğan bäsekedegi ırıqtı ornınan alşaqtatıp baradı. Eger AQŞ pen Iran soğısqa bettese, bwl Resey men Qıtaydıñ älemdik ıqpalın joğarılata tüsedi. Sondıqtan da, Qwrama Ştattar öziniñ strategiyalıq müddesi üşin keri şeginis bolatın bwl qauipti qadamdı tañdamaytını anıq.

“The Qazaq Times”