Irannıñ teñiz şarlauşı äskeri qayıqtarı. Foto: VOA.

Iran, Resey jäne Qıtay arasında birlesken teñiz-äskeri oqu-jattığuğa dayındaluda. Bwl turalı keşe, 25 jeltoqsan Tehrannıñ qorğanıs ökilderi resmi mälimdeme arqılı bildirdi. Mälimdemede aytıluınşa, birlesken äskeri jattığu Ündi mwhitınıñ soltüstiginde 28 jeltoqsan bastalıp, 4 künge jalğasadı.

AQŞ Iranğa ekonomikalıq sankciyanı küşeytkennen keyin Tehran Mäskeu jäne Beyjiñmen bolğan baylanısın küşeyte tüsti. Bwğan deyin Iran, Resey jäne Qıtay üş el arasında bwnday teñiz äskeri jattığuı ötken emes. Soñğı jıldarı Qıtay men Reseydiñ teñiz küşteri Iranğa jii saparlaytın bolğan.

Amerikalıq Associated Press aqparattıq agenttiginiñ habarlauınşa, üş el arasındağı kezekti jattığu Oman teñizinde öz işinde qamtidı. Iran qorğanıs ökilderi jattığudıñ maqsatın aymaqtıq qauipsizdik ıntımaqtastığın tereñdetu dep tüsindirgen. Alayda, täuelsiz sarapşılar üş eldiñ äskeri jattığuı jaqında ğana ayaqtalğan AQŞ pen Saud Arabiyası arasındağı teñiz äskeri jattığuına jauap dep bağalap otır. Ayta keteri, bwl äskeri jattığuğa Qıtay da qatısqan bolatın.

Soñğı jıldarı Arab tübegi men Parsı şığanağındağı sayasi jağday kürdelilene tüsti. Äsirese, biıl jazda Saud Arabiyası men Iran arasındağı qayşılıq tipti de asqındı. Mwnay tasımaldauşı tankerlerge şabuıl, Saud Arabiyasınıñ mwnay nısandarına jasalğan äue şabuıldarı eki eldiñ şielenisin odan sayın örşitti. AQŞ Saud Arabiyasına qoldau körsetip, Saud patşalığı ieligindegi territoriyağa äue qorğanıs jüyelerin köbirek ornalastırdı. Ärine, bwl äreketter Tehran tarabınan da jauapsız qalıp jatqan joq.

Esteriñizde bolsa, qırküyekte Saud Arabiyasınıñ mwnay öndiru nısandarına dron şabuıldarı jasaldı. Älemdegi eñ ülken mwnay öndiruşi orın auır şığınğa batıp, Saud Arabiyasınıñ mwnay öndirisi 50 payızğa deyin qısqardı jäne älemdegi mwnay bağası Şığanaq soğısınan keyin ekinşi ret eñ joğarı şekke deyin jetti. Şabuıldı Yemendegi Husid küşteri öz moynına alğanımen, Saud Arabiyası men AQŞ şabuıldıñ artında Irannıñ twrğanın ayttı.

Tehran bwl ayıptaudı joqqa şığardı äri özine qarsı qanday da bir äskeri ärekettiñ eselengen jauabı bolatının aytqan. Bwğan qosa, Iran 2015 jılı altı elmen qol qoyğan yadrolıq kelisim şeginen asıra otırıp uran bayıtudı jalğastırdı. Iran bwl äreketin AQŞ-tıñ kelisimnen birjaqtı bas tartuına qarsı jauap retinde körsetti. Bwnımen taraptar qanday da bir nätijege qol jetkizgen joq. Tek Parsı şığanağındağı şielenis tereñdey berdi. Al, kezekti jattığu Qıtay men Reseydiñ öñirdegi äskeri belsendiligin jaña deñgeyge köterui mümkin.

“The Qazaq Times”