AQŞ pen Iran joğarı lauazımdıları eki el arasındağı qayşılıqtı kelissöz arqılı şeşuge tikeley äreket etpese de, soğıs qaupinde twrğan eki eldiñ basşıları kelissöz mäselelerin jii ayta bastadı. Alayda, taraptardıñ kelissözge degen wstanımdarı birdey emes. Jaqında AQŞ memlekettik hatşısı Mayk Pompeo Şveycariyada jasağan mälimdemesinde, prezident Tramptıñ Iranmen kelissözge dayındalıp otırğanın jetkizgen edi. Biraq, Iran SİM basşısı Mohammed Jevet Zarif bolsa Iran-AQŞ arasındağı kelissözdiñ mümkindigi az ekenin aytqan. 

Zarif amerikalıq ABC News tilşisine bergen swhbatında  "kelissöz – qısımnıñ jalğasuı" bolatının basa aytqan. Sebebi, Iran 2015 jılı qol qoyğan kelisimde qaludı közdeydi, al Qwrama Ştattar tarabı jaña kelisim jasasudı maqsat etedi. Taraptardıñ kelissöz jürgizuge degen wstanımdarınıñ bir-birine qaramaqayşı ekenin biluge boladı. Bwdan bir jıl bwrın AQŞ prezidenti Donal'd Tramp 2015 jılı qol qoyılğan yadrolıq kelisimnen bir jaqtı şığıp ketti jäne Iranğa qarsı ekonomikalıq sankciyalardı qalpına keltirdi. Tramp ükimeti bwnıñ bärin Irandı jaña kelisimge köndiru maqsatında jasağanı belgili. Sol twsta, memlekettik hatşısı Pompeo mälimdeme jasap, sankciyalardı alıp tastau jäne kelissöz jürgizu üşin 12 türli şart qoyğan bolatın. Olardıñ arasında Irannıñ yadrolıq jäne zımıran bağdarlamaların tübegeyli  joyıp,, aymaqtıñ qarsılıq äreketterine toqtau qoyu sekildi talaptar da bar.

Biraq, Iran biligi bwğan kelisim bermedi, oğan jauap retinde AQŞ qısımdı barğan sayın arttırdı. Soñında, Iran mwnay eksportına tolıqtay tıyım saldı jäne IIR Revolyuciya saqşıların lañkestik wyım qatarlı jariyaladı. Thran biligi de qarap jatpay, AQŞ-tıñ Orta Şığıstağı barlıq äskeri küşterin terrorlıq wyım dep tanıdı. Nätijede, eki eldiñ bir-birine qarsı äskeri küş qoldanu qaupi jaqınday tüsti.

Ötken ayda, AQŞ-Iran qayşılığı soğıs qaupinde twrdı. Şığanaqta kütpegen jerden atılğan bir ğana oq, eki eldiñ arasında joyqın soğısqa alıp kelui mümkin edi. Degenmen, eki taraptıñ liderleri soğıstı qalamaytının qayta-qayta mälimdedi. Ärine, Iran üşin AQŞ sındı derjavamen betpe-bet kelu oñdı şeşim emes-ti. Alayda, Tramp biligi üşin de solay boldı. Sebebi, Iranmen qaqtığıstı Respublikaşıldar partiyası da tolıqtay qoldamaydı. Olar Iranmen qaqtığıs tuılsa, partiya 2020 jılğı saylauda jeñiliske wşıraydı dep qaraydı.

Bıltır 12 türli şart qoyğan Tramp ükimeti qazirgi kezde Iranmen şartsız kelissözge niet tanıtuda. Al, Iran tarabı äli de AQŞ-tıñ Iranğa qarsı wstanımın özgerudi talap etude. Bwl kereğarlıq kelissöz turalı taraptar köbirek söz etkenimen, taraptar arasında kelisimniñ auılı äli de alıs jatqanın bayqattı. AQŞ pen Iran arasında tikeley diplomatiyalıq qatınas joq bolğandıqtan, eki eldiñ arasında däneker ara ağayın kerek boluda. Bwğan AQŞ Japoniya jäne EO-dağı odaqtas elderin alğa şığaruı mümkin.

“The Qazaq Times”