جەمقورلىق داۋىنان كەيىن اكىمى ءىستى بولعان باياناۋىل اۋدانىندا ميلليارد تەڭگەگە مەموريالدىق كەشەن سالىنباقشى. مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار پورتالىندا باياناۋىل اۋدانى ەكونوميكاسىنىڭ ناقتى سەكتورى ءبولىمى جاريالاعان تەندەردىڭ قورىتىندىسى جاريالاندى.
مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار پورتالىنا باياناۋىل اۋدانى ەكونوميكاسىنىڭ ناقتى سەكتورى ءبولىمى مامىردىڭ 24-ءى كۇنى ولجاباي مەن جاسىباي باتىرلارعا ارنالعان مەموريالدىق كەشەن سالۋعا بايلانىستى تەندەر جاريالاعان. تەندەرگە قۇجاتتاردى قابىلداۋ ماۋسىمنىڭ 8-ءى كۇنى اياقتالعان. بىراق وسى ۋاقىتقا دەيىن پورتالعا تەندەردىڭ سوڭعى قورىتىندىسى تۋرالى اقپارات ىلىنبەگەن. جاريالانعان مالىمەت بويىنشا، كونكۋرسقا «ۆەرشينا» جشس، «گيدروپروم» جشس، «استانا-كوكتەم س» جشس، «كازەۆروستروي» جشس، «كورپوراتسيا اق ورداسى» جشس جانە «است تەحنولوگيا» جشس كومپانيالارى قاتىسقان. اتالعان التى كومپانيانىڭ ىشىنەن تەندەردى ەكىباستۇزدىق «ۆەرشينا» جشس كومپانياسى جەڭىپ العان. تەندەردىڭ قورىتىندىسىنا بايلانىستى «استانا-كوكتەم س» جانە «كورپوراتسيا اق وردا» جشس شاعىم تۇسىرگەن. بىراق ولاردىڭ شاعىمىن قارجى مينيسترلىگىنىڭ ىشكى اۋديت كوميتەتىنىڭ پاۆلودار وبلىسى بويىنشا ىشكى مەملەكەتتىك اۋديت دەپارتامەنتى قاناعاتتاندىرماعان.
«ۆەرشينا» جشس مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار پورتالىنا 2016 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا تىركەلگەن. Uchet.kz سەرۆيسىندەگى دەرەكتەرگە قاراعاندا، كومپانيانى يسمايلوۆ جانداربەك اۋدانبايۇلى باسقارادى. كاسىپورىن 2009 جىلدان بەرى قۇرلىسى سالاسىندا جۇمىس ىستەيدى. 2010-2021 جىلدار ارالىعىندا 1 661 326 869 تەڭگە سالىق تولەگەن. يسمايلوۆ جانداربەك اۋدانبايۇلىنىڭ اتىندا بۇدان بولەك «ال-ماكتۋب»، «ولەسان» جانە «پاۆلودار انتيسەپتيك زاۋتى» جشس كومپانيالارى بار.
پورتالدا ىلىگەن حابارلاندىرۋدا ەسكەرتكىش ورناتۋعا بولىنەتىن جوسپارلانعان سومما 793 717 460 تەڭگە دەلىنگەن. بىراق لوتتىڭ تەحنيكالىق ەرەكشەلىكتەرى بولىمىندە جۇمىستىڭ سمەتالىق قۇنى 949 733 767 ميلليون تەڭگە دەپ كورسەتىلگەن. لوتتىڭ كەلىسىمشارتتار بولىمىندە ەشقانداي قۇجات جاريالانباعان.
بۇعان دەيىن ولجاباي مەن جاسىباي باتىرلارعا ميلليارد تەڭگەگە مەموريالدى كەشەن سالۋعا باياناۋىل حالقى قارسى شىققان. ولار بۇل قارجىعا سۋ مەن كارىز قۇبىرىن جوندەگەن ءتيىمدى ەكەندىگىن ايتقان.
باياناۋىل اۋدانىنىڭ تۇرعىنى ورال سارتاەۆ ءبىر ميللياردقا جۋىق قارجىنى ەسكەرتكىشكە جۇمساعانشا، وعان اۋدانداعى الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى شەشكەن دۇرىس دەپ ەسەپتەيدى. ول وسىنداي ماسەلەلەردىڭ ءبىرى رەتىندە باياناۋىلدىڭ كارىز قۇبىرىن ايتادى.
«قازىر باياناۋىلعا ءبىرىنشى كەزەكتە كارىز جۇيەسى قاجەت. ءبىزدىڭ جەر توپىراقتى ەمەس، تاستى بولىپ كەلەدى. سول سەبەپتى كارىز سۋ كولگە بارىپ جاتىر. ءبىز بۇنى ەكولوگيالىق زەرتتەۋ كەزىندە دالەلدەگەنبىز. ەگەر بۇل جالعاسا بەرەتىن بولسا، وندا 15-20 جىلدا كولگە ءتۇسۋ مۇمكىن بولمايدى»، - دەيدى سارتاەۆ.
بۇعان دەيىن اۋدان اكىمى قانات كارىموۆ باق وكىلدەرىنە مەموريالدىق كەشەنگە بولىنگەن قارجى اناۋ ايتقانداي قىمبات ەمەس ەكەندىگىن جانە بولىنگەن قارجىنىڭ جارتىسىنا جۋىعى دەمەۋشىلەردىڭ اقشاسى ەكەندىگىن ايتقان.
«جوبانىڭ جالپى قۇنى 934 ميلليون تەڭگە. 600-گە جۋىق اعاش وتىرعىزۋ كەرەك. بۇدان بولەك، 2,5 مىڭ شارشىمەتر گۇل اۋماعى مەن تراتۋار بار. 100-گە جۋىق جارىقتاندىرۋ قۇرىلعىسى، بالالار مەن جاسوسپىرىمدەرگە ارنالعان الاڭ جانە ەكى ەسكەرتكىش بولادى. سول سەبەپتى «بۇل وتە قىمبات» دەيتىندەردىڭ پىكىرىمەن كەلىسە المايمىن»، - دەگەن كارىموۆ.
فوتو مەملەكەتتىك ساتىپ الۋلار پورتالىنان الىندى.
جالپى، قازاقستاندا ەسكەرتكىش، مەموريالدىق كەشەن سالۋعا كەلگەندە شەندىلەر «قارجىنى دەمەۋشىلەر بەردى» دەگەن ءۋاجدى ءجيى ايتادى. جاقىندا استانا كۇنى قارساڭىندا تۇركىستان مەن ەلوردادا ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆقا ەسكەرتكىش اشىلعاندا دا اتقامىنەرلەر ءدال وسى «دەمەۋشىلەر قارجىسى» جونىندە ايتقان.
پاۆلودار وبلىسى باياناۋىل اۋدانىنىڭ شەنەۋنىكتەرى ميللياردتارعا ەسكەرتكىش قويۋمەن عانا ەمەس، اۋەجاي مەن سۋ قۇبىرى قارجىسىن جىمقىرۋمەن دە جالپاق جۇرتقا تانىمال. 2021 جىلدىڭ قاڭتار ايىندا باياناۋىل اۋدانىنىڭ ەكس-اكىمى ورازگەلدى قايىرگەلدينوۆ ۇشىپ-قونۋعا جارامسىز اۋەجاي ساتىپ العانى ءۇشىن 3,5 جىلعا سوتتالعان. اۋداننىڭ قازىرگى اكىمى قانات كارىموۆتىڭ سوزىنشە، اۋەجاي ۇلكەن ۇشاقتار مەن تۋريستەردى قابىلداۋ ءۇشىن جانىنداعى تاۋدى بۇزۋ قاجەت.
بۇدان بولەك، بىلتىر جەلتوقساندا قر قارجى مينيسترلىگىنىڭ قارجى مونيتورينگى كوميتەتىنىڭ تەلەگرام ارناسىندا ءدال وسى باياناۋىل اۋدانىنا قاتىستى اقپارات جاريالانعان. وندا 2017-2019 جىلدارى باياناۋىل سۋ قۇبىرلارىنىڭ قۇرىلىسىنا بولىنگەن 1,2 ميلليارد تەڭگە بيۋدجەت قارجىسىنىڭ جىمقىرىلعانى جونىندە ايتىلعان. سول ۋاقىتتان بەرى اتالمىش وقيعا بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋ جۇمىستارى ءجۇرىپ جاتىر. ازىرگە ونىڭ نەمەن اياقتالاتىنى بەلگىسىز.
بۇل كونتەنت اقش دامۋ اگەنتتىگى (USAID) ارقىلى امەريكا حالقىنىڭ كومەگىمەن "MediaCAMP – ورتالىق ازيا باعدارلاماسى" اياسىندا دايىندالدى. The Qazaq Times پورتالى اقپاراتتىڭ مازمۇنىنا تىكەلەي جاۋاپتى جəنە اقپارات USAID-تىڭ نەمەسە اقش ۇكىمەتىنىڭ، سونىمەن قاتار Internews ۇستانىمىنا ساي كەلمەۋى مۇمكىن.
الماتى وبل پركۋراتۋراسى. بەلسەندىلەر: «جالعان جالامەن قاماۋداعى ايگەرىم مەن دۋمانعا بوستاندىق!»
ارمان الىمبەكوۆ: مەن ول جەردىڭ رەزيدەنتسيا ەكەنىن بىلمەدىم. ەشنارسە بۇلدىرمەدىم.
قوساي ماحامباەۆ: وق تيگەن ادامدى قۇتقارام دەگەندە ءوزىمدى اتىپ تاستادى
رەزيدەنتسيا ءىسى. ورىنعازى سەرىكبول: بەيبىت شەرۋگە شىقتىم. ال، 269 باپتى مويىندامايمىن
كيبەرشابۋىلعا ۇشىراعان باق وكىلدەرى قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنا ارىز ءتۇسىردى