جەدەل جاردەم بريگاداسى مەن دارىگەر. كورنەكى سۋرەت. فوتو: يۆان پەتروۆ / كوممەرسانت

پاندەميا باستالعالى قازاقستاندا ۆيرۋس جۇققانداردىڭ 4,5 مىڭى ومىردەن وتكەن. دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ رەسمي دەرەگى بويىنشا، ەلدە 5 ناۋرىز كۇنى كوروناۆيرۋس جۇققان 832 ادام، ال 4-ءى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققان 42 ادام تىركەلدى. قازىر ەلدە 19 مىڭعا جۋىق ادام (U07.1 نەمەسە كۆي+ بويىنشا 13 318, U07.2 نەمەسە كۆي- بويىنشا 5471) اۋىرىپ جاتىر.

#U07.1 كوروناۆيرۋس پتر تەستى ارقىلى تابىلعان جاڭا كەيستەردىڭ ەڭ كوبى – استانا (136), الماتى قالاسى (135), پاۆلودار (75), بقو (69), اقمولا (59), قوستاناي (57)  وڭىرلەرىندە. وتكەن تاۋلىكتە اۋرۋدان ايىققان 742 ادام ۇيىنە جىبەرىلگەن. بۇدان وزگە ناۋرىزدىڭ 4-ءى جيىنى 8 ادام: الماتى قالاسى (3), استانا (2), قاراعاندى (2), پاۆلودار (1) وبلىستارىندا قايتىس بولعان.

كەيىنگى ەكى اپتادا الماتى ۆيرۋس جۇققاندار سانى جاعىنان وڭىرلەر اراسىندا العاشقى قاتارلاردان كورىندى. دەگەنمەن قالاداعى ەپيدجاعداي «جاسىل دەڭگەيدە» دەپ سانايتىن باس سانيتار-دارىگەر جانداربەك بەكشين 13 اقپان كارانتين شاراسىن جەڭىلدەدەتىن جاڭا قاۋلى شىعاردى. قۇجاتقا سايكەس، قوعامدىق تاماقتانۋ ورىندارى ءتۇن جارىمعا دەيىن، بازار-ساۋدا ورىندارى اپتا بويى، ساۋنا-باسسەين جانە ساناتوريلەرگە، بيليارد، بوۋلينگ، ويىنحانالارعا، ايماقتار اراسىندا قاتىنايتىن اۆتوبۋستارعا جۇمىس ىستەۋگە رۇقسات ەتىلدى.

#U07.2  4 ناۋرىز اقپاراتى ءبىر تاۋلىككە كەشىگىپ بەرىلەتىن كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققان 42 ناۋقاس جانە 2 ءولىم جاعدايى تىركەلدى. پنەۆمونيا انىقتالعان ناۋقستاردىڭ ەڭ كوبى – الماتى قالاسى (8) جانە الماتى (8), جامبىل (5), شقو (4), اقمولا (4)  وبلىستارىنا تيەسىلى. سونىمەن قوسا، شىمكەنت قالاسى مەن الماتى وبلىسىندا ءبىر-ءبىر ادامنان كوز جۇمعان.  پنەۆمونيادان ايىققاندار سانى 215-كە ارتتى.

#جالپى  ەلدە قاڭتار ايىنىڭ ەكىنشى مەن اقپان ايىنىڭ العاشقى جارتىسىندا ناۋقاستار قاتارى كۇرت كوبەيگەن. اقپان ايىنىڭ ەكىنشى جارتىسىندا ءبىرشاما كەمىگەن ەدى، كەيىنگى كەزدە قايدا ارتا باستادى. سوندا دا كورسەتكىش قۇبىلمالى. ماسەلەن، كوروناۆيرۋس پەن وسىعان ۇقساس پنەۆمونيانى قوسا ەسەپتەگەندە دۇيسەنبى 723,  سەيسەنبى 763, سارسەنبى 848, بەيسەنبىدە 899 ناۋقاس انىقتالعان.

دەنمين-ءنىڭ رەسمي مالىمەتىنشە, ەمدەلىپ جاتقان 18 789 ناۋقاستىڭ 4455-ءى اۋرۋحانادا، 14 334-ءى امبۋلاتورلىق باقىلاۋدا. احۋالى ناشار 226 ناۋقاستىڭ جاعدايى قيىن، ونداعى 52 ادامنىڭ ءحالى وتە اۋىر. بۇدان وزگە 52 سىرقات وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ اپپاراتىمەن تىنىستاپ جاتىر.

بىلتىر قىس تۇسەر تۇستا باس مەملەكەتتىك سانيتار-دارىگەر ەرلان قياسوۆ قازاقستاندا كەزەكتى تولقىنىنىڭ شارىقتاۋ كەزەڭى قاڭتار-اقپان ايلارىنا، ال مينيستر الەكسەي تسوي ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىنا قاراي تۇسپا-تۇس كەلەتىنىن مالىمدەگەن. وسى ايدىڭ باسىندا تسويدىڭ ءبىرىنشى ۆيتسە-ءمينيسترى مارات شورانوۆ ءساۋىر ايىندا 20 مىڭعا تارتا ادام COVID-19 دەرتىن جۇقتىرۋى مۇمكىن دەگەن.

جالپى وتكەن قىستا 88 مىڭعا تارتا، جاڭا جىل باستالعالى قازاقستاندا 65 مىڭنان اسا ادامنان اۋرۋ انىقتالعان. توقسان كۇنگە سوزىلعان قىس مەزگىلىندە اۋىرعانداردىڭ 81 مىڭنان استامى كوروناۆيرۋس، قالعان 6,8 مىڭى پنەۆمونيا پاتسيەنتتەرى. جەلتوقسان جانە اقپان ايلارى ارالىعىنداعى بارلىق كورسەتكىشتەردى مەزگىلگە ارنالعان قورىتىندى ماتەريالدان بىلە الاسىز.

ازىرگە ۆيرۋس تارالۋ قاتەرى جاعىنان بقو، اقمولا، پاۆلودار، قوستاناي وبلىستارى، الماتى قالاسى مەن استانا – سارى ايماق تۇر.

وسىعان دەيىن اقپارات مينيسترلىگىنىڭ coronavirus2020.kz سايتى مەن دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنىڭ مەديا رەسۋرستارىندا جاريالانعان دەرەكتەر بىرنەشە ايدان بەرى قاتە بەرىلىپ كەلگەنى جايلى ماتەريالدار جاريالاپ، اقپارات قۇرالدارىنا ەسكەرتكەنبىز.

(!) پاندەميا مودەراتورى – مينيسترلىك تەك سەنبى-جەكسەنبىدە عانا ەمەس، مەرەكە كۇندەرى دە ستاتيستيكانى تولىقتاي جۇرگىزۋگە قاۋقارسىز. ماسەلەن، جەلتوقسان ايىنىڭ 1, 16, 17, 18-ءى جانە 19-ىنا، 1-4, 7 قاڭتارعا تيەسىلى دەرەكتەر ەسەلەپ كەمىگەن. كۇزدىڭ ورتاسىندا سول كەزدەگى دەنمين-ءنىڭ رەسمي-ەرىكتى وكىلى باعدات قوجاحمەتوۆ ەكىنشى تولقىندا دەمالىس كۇنىنە قاراماستان ستاتيستيكانى تولىق كولەمدە جۇرگىزۋگە ۋادە بەرگەن ەدى. بىراق ءىس جۇزىندە ولاي بولماي شىقتى. 

بىلتىر 13 ناۋرىزدان بەرى COVID-19 ينفەكتسياسىن جۇقتىرعاندار قاتارى 217 مىڭنان، 1 تامىزدان بەرگى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى 49,5 مىڭنان اسقان. ددسۇ دەرەكقورى مەن ۇلتتىق ستاتيستيكادا قازاقستاندا اۋىرعاندار سانى 266 مىڭعا جەتكەن. دەگەنمەن ۇكىمەت كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونياسىن ەكى بولەك ەسەپتەيدى.

پاندەميا باستالعالى جالپى ۆيرۋس جۇققانداردىڭ 4497-ءسى (كۆي+ / U07.1 – 2799, كۆي- / U07.2 – 637, ىلەسپە اۋرۋلاردان – 1061) قايتىس بولعان. الايدا قازاقستان بيلىگى بويىنان كوروناۆيرۋس تابىلسا دا، باسقا اۋرۋلاردىڭ سەبەبىنەن قايتىس بولدى دەلىنگەن 1061 ادامدى جالپى ستاتيستيكاعا ەنگىزبەيدى. بۇعان قارسى ساراپشىلاردىڭ سوزىنە قاراعاندا، كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتقانداردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ سەبەبى قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى بولعاندىقتان، وعان ينفەكتسيا دەرت قوزدىرۋشى فاكتور رەتىندە ولىمگە اكەپ سوقتىرعان. ەسكەرەر جايت، مينيسترلىك كۆي- ستاتيستيكاسىن ەسەپكە الماس بۇرىن جىلداعىدان ءۇش ەسەگە وسكەن پنەۆمونيانىڭ 256 مىڭ جاعدايىنان (قاڭتار-شىلدە ارالىعىنداعى) كوروناۆيرۋستىق ءتۇرىن انىقتاپ-زەرتتەۋدەن باس تارتقان. ساراپشىلار وسى كەيستى زەردەلەگەن جاعدايدا شىنايى ەسەپ قازىرگىدەن الدەقايدا كوپ بولارىن العا تارتادى. دەمەك جوعارىداعى سان دا ناقتى بولماۋى مۇمكىن.

قازاقستان ۆيرۋس تارالۋى بويىنشا الەمدە Worldometers دەرەكقورى، دجونس حوپكينس ۋنيۆەرسيتەتى جانە ددسۇ تىزىمىندەگى 221 ەل مەن ايماقتىڭ اراسىندا 50-ورىندا تۇر.

وتكەن قىس مەزىگىلىندە رەداكتسيا پرەزيدەنت توقاەۆ بىرنەشە رەت سىناسا دا وزگەرە قويماعان رەسمي ستاتيستيكاداعى كەمشىلىكتەردى تۇزەتۋگە مۇرىندىق بولدى. مينيسترلىك وكىلدەرى جانە ەسەپ جۇرگىزۋشى ماماندارىمەن اپتالاپ ايتىسۋعا تۋرا كەلدى.

وسى ۋاقىتقا دەيىن كۆي+ دياگنوزى بويىنشا جاڭا انىقتالعان ناۋقاستار ايماقتارداعى كورسەتكىشى كۇندەلىكتى، ال كۆي- دەرەگى تەك جيىنتىق ماندە بەرىلىپ كەلگەن.

مينيسترلىك رەداكتسيا تالابىنان كەيىن ستاتيستيكاداعى كەمشىلىكتى مويىنداپ، 26 جەلتوقساننان بەرى رەسمي حابارلامادا پنەۆمونيانىڭ ءبىر تاۋلىككە كەشىگىپ جاريالاناتىنىن راستاپ مەرزىمىن كورسەتەتىن بولدى. 2 اقپاننان كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى انىقتالعان ناۋقاستاردىڭ ايماقتارداعى كورسەتكىشى قوسا كۇندەلىكتى بەرىلە باستادى. ال اقپاننىڭ 18-ءى كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونياسىنان قايتىس بولعانداردىڭ ەسەبىن كۇن سايىن جاريالاۋعا كوشتى. بىراق سوڭعى ستاتيستيكادا مەرزىم جاعىنان قايشىلىق بايقالدى. رەداكتسيا مۇنى دا مينيسترلىككە بىرنەشە مارتە ەسكەرتۋگە ءماجبۇر بولدى. وسىلايشا كۆي+ پەن كۆي- ديگنوزىنان كوز جۇمعانداردىڭ تىركەلگەن كۇنى ەرتەڭىنە ەمەس، ءبىر كۇننەن كەيىن جاريالانىپ كەلگەنى بەلگىلى بولدى. قاتە دەگەنىمىز – اقپارات قۇرالدارى كۇندەلىكتى ستاتيستيكانىڭ ناقتى بولماۋىنان كوروناۆيرۋستان قايتقانداردى وتكەن كۇنگە تەلىپ حابارلاۋعا ءماجبۇر بولعان. 26 اقپان وسى ۋاقىتقا دەيىن كوروناۆيرۋستىڭ راستالعان تۇرىنەن «وتكەن كۇنى» قايتىس بولدى دەلىنگەن قاتە اقپارات تۇزەتىلىپ،  «الدىڭعى تاۋلىك» رەتىندە كورسەتىلە باستادى. رەسمي مالىمەتكە سۇيەنسەك، قازاقستان ۇكىمەتى تەك پتر ارقىلى راستالعان دەرەكتەردى ۋاقىتىلى جاريالايدى، ال قالعان نەگىزگى كورسەتكىشتەر (ياعني، پنەۆمونياعا شالدىققاندار، كوروناۆيرۋس پەن پنەۆمونيادان قايتىس بولعان ادامدار سانى – QT) بىر تاۋلىككە كەشىگىپ بەرىلەدى. بۇعان دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىنداعى اقپاراتتىق جۇيەنىڭ جەتىلمەۋى سەبەپ.

ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيانىڭ 5 ناۋرىزداعى رەسمي مالىمەتىنە قاراعاندا، قازاقستاندا 28,4 مىڭ ادام كوروناۆيرۋسقا قارسى  رەسەيلىك «Sputnik V» ۆاكتسيناسىن سالدىرعان. ونىڭ 15 مىڭى ەكى دوزاسىن تولىق العان، قالعان بولىگى ەكىنشى ەكپەنىڭ ۋاقىتىن كۇتىپ وتىر. ۆاكتسيناتسيادان ءوتىپ جاتقانداردىڭ باسىم بولىگى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى، سونداي-اق 1,4 مىڭ مۇعالىم، 174 پوليتسەي بار.

"The Qazaq Times"