الماتىداعى «حالىقتىق ميتينگ»-1: نازارباەۆتىڭ اتىنا جولدانعان ۇندەۋ جانە سىن

بۇگىن، 14 قاراشا ساعات 12.00 ۋاقىتىندا الماتى قالاسىنداعى ۇلتتىق اكادەميا عيماراتى الدىندا وپپوزيتسيا كۇشتەرىنىڭ شاقىرۋىمەن «حالىقتىق ميتينگ» باستالدى. بۇعان دەيىن پارلامەنت سايلاۋىنا قاتىسۋ ءۇشىن تىركەۋىن تالاپ ەتەتىن دەمپارتيا باستاماشىل توبىنىڭ جەتەكشىسى جانبولات ماماي مەن ۋكراينادا تۇراتىن جۋرناليست، بەلسەندى، Youtube-تەگى «باسە» كانالانىڭ يەسى ايدوس سادىقوۆ ساياسي تالاپتارمەن نارازىلىق جيىن وتكىزەتىنىن حابارلاعان. كىم نە دەدى جانە ميتينگ قالاي ءوتتى؟ 

ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ وتىنىشىنە قالا اكىمدىگى رۇقسات بەرگەن. سانكتسيالانعان ميتينگكە جۇزدەگەن ادام قاتىستى. دەگەنمەن بەلسەندىلەردىڭ ايتۋىنشا، شەرۋگە قاتىسۋعا جولعا شىققان ازاماتتاردى پوليتسيا ۇستاعان، كەدەرگى كەلتىرگەن.

جيىندا كوتەرىلگەن نەگىزگى تالاپتار: جۇرتقا نەسيەلىك راقىمشىلىق جاريالاۋ، جەردى شەتەلدىكتەرگە ساتپاۋ جانە جالعا بەرمەۋ، ساياسي تۇتقىنداردى بوساتۋ، 10 قاڭتارعا بەلگىلەنگەن پارلامەنت سايلاۋىنا بويكوت جاريالاۋ ت.ب.

سەنبى كۇنگى ميتينگتە ءسوز العان بەلسەندىلەر كەزەكتەسىپ وي-پىكىرىن ءبولىستى.

العاش بولىپ سويلەگەن جانبولات ماماي جيىندى بەلگىلى، كورنەكتى قوعام جانە مەملەكەت قايراتكەرلەرى زامانبەك نۇرقادىلوۆ پەن التىنبەك سارسەنبايۇلى، جاڭاوزەن وقيعاسىندا وپات بولعان بەيبىت ازاماتتار، بيىل اباقتىعا اياعىمەن بارىپ، مۇردەسى قايتقان ازاماتتىق بەلسەندى دۋلات اعادىل مەن كۇنى كەشە كىسى قولىنان كوز جۇمعان ونىڭ ۇلى جانبولات اعادىلدەردىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋمەن باستادى. ونىڭ «سامارقاۋ پارلامەنت سايلاۋىنا بەلسەندى بويكوت»، «نازارباەۆتىڭ جالعان سايلاۋىنا بارمايمىز»، «ساياسي رەفورما جاسالماسا، نازارباەۆ تا، توقاەۆ تا كەتسىن!» دەگەن لوزۋنگىن جينالعاندار قوسىلا ۇرانداستى.

ماماي «نەسيەلىك امنيستيا» تالابىن پوپۋليزم دەپ باعالايتىندارعا قاراتا «حالىقتىڭ شىن قينالعان شاعىندا اسا ءزارۋ شاراعا قىرىن قارايتىندار وسى ۋاقىتقا دەيىن وفشورعا كەتكەن جانە وليگارحتاردىڭ ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەرىنە تريلليونداپ كومەك بەرىلگەندە قايدا قالدىڭدار» دەگەن ريتوريكالىق ساۋال جولدادى.

ول «باسە» ارناسىنىڭ يەلەرى ايدوس-ناتاليا سادىقوۆتارمەن بىرلەسىپ وتكىزىپ جاتقانىن ايتتى. «ساياسي تۇتقىندارعا بوستاندىق» تالابىن قايتالادى.

دەمپارتيا قۇرۋدى كوزدەيتىن باستاماشىل توپتىڭ جەتەكشىسى جانبولات ماماي جيىندى جۇرگىزدى. 14 قاراشا 2020 جىل. فوتو: دانيار مۋسيروۆ / Vlast.kz

دەمپارتيا باستاماشىل توبىنىڭ مۇشەسى ىرىسبەك توقتاسىن «جىلىنا 92 ملن تەڭگە جۇمسايتىن ۇيقىشىل قارت دەپۋتاتتاردىڭ ورنىنا جاستار كەلسىن، سايلاۋعا بارمايمىز» دەدى.

– ساياسي پارتيالار تىركەلسىن، سايلاۋ تۋرالى زاڭ وزگەرسىن! بيلىك 30 جىل بويى ەلدىڭ بار بايلىعىن توناپ كەلدى. تەك نازارباەۆتىڭ اۋلەتى مەن اينالاسىنداعى وليگارحتار عانا بايىپ كەلدى، قالعان قالىڭ قازاق كەدەيشىلىكتە. زەينەتاقى جانە ۇلتتىق قورلاردىڭ ءتۇبى كورىندى. پاندەميانىڭ كەسىرىنەن دەپ ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر مەن ءىرى قارجى ۇيىمدارىنا اقشانى توگىپ، ال حالىقتىڭ جاعدايىنا كەلگەندە 42,5 مىڭ تەڭگەنى بۇلداپ، ساراڭدىق تانىتىپ وتىر، – دەدى ول.

دەموكراتيالىق پارتيانى قۇرۋشى توپتىڭ مۇشەلەرى جانبولات (سولدا) جانە ىرىسبەك توقتاسىن (وڭدا). فوتو: QT.

ۇيىمنىڭ تاعى ءبىر بەلسەندىسى ابزال دوستيار «وتىز جىلدا بىردە-ءبىر رەت ءادىل سايلاۋ وتكىزە الماعان جۇيەدە» ەسكى پارتيالاردىڭ بىرىنە داۋىس بەرۋ جانە ونى باقىلاۋدى «ورىنسىز» دەپ سانايدى.

«نازارباەۆ ءوزىنىڭ زامانداستارى نۇرقادىلوۆ، جوكەەۆ، اسانباەۆ، ءابدىلدين سياقتى مەملەكەتشىل تۇلعالاردىڭ، قىزى قاتارلاس جاس تۇركىلەردىڭ، ودان سوڭ نەمەرەسىمەن جاستى ءبىزدىڭ ۋاقىتىمىزدى ۇرلادى. ...ەگەر ادىلەتتى قوعام قالىپتاستىرعاندا، دەنى دۇرىس مەملەكەت بوپ زاڭ جۇمىس ىستەگەندە ءبىز قازىر الاڭدا ەمەس، سايلاۋعا دايىندىق بارىسىمەن باس اۋىرتقان بولار ەدىك. مىڭ اسقانعا ءبىر توسقان. شولمەك مىڭ كۇندە ەمەس، ءبىر كۇندە سىنادى. ءبارىنىڭ ءوز ۋاقىتى بار. سايلاۋعا بارماۋ قاجەت. ەلدىك ماسەلەگە كەلگەندە كىم بولعانىمىزعا قاراماي الاڭعا شىعۋىمىز كەرەك! ميتينگكە قاتىسۋ – باس جارىپ، كوز شىعارۋ ەمەس، بىرەۋلەر ايتىپ جۇرگەندەي بۇلىك ەمەس، وسىلاي كوپ بولىپ زاڭدى ءارى ساۋاتتى، بەيبىت تۇردە تالاپ قويۋ» – دەپ سايلاۋ كۇنى شەرۋگە شىعۋعا شاقىردى دوستياروۆ.

سانكتسيالانعان شەرۋدە قۇقىق قورعاۋشىلار "ساياسي تۇتقىندار" سانايتىن ءبىر توپ بەلسەندىلەردى بوساتۋ تالابى ءجيى ايتىلدى. 14 قاراشا 2020 جىل. فوتو: دانيار مۋسيروۆ / Vlast.kz

بەلسەندىلەردىڭ قاتارىندا بەلگىلى جۋرناليست گۇلجان ەرعاليەۆا پىكىرىن «نازارباەۆقا ۇندەۋىمەن» جالعادى.

«ءسىز ءفورمالدى تۇرعىدا پرەزيدەنت بولماساڭىز دا، بىراق ەل باسقارۋ ىسىندە باياعىشا ورىنداسىز. سوندىقتان حالىقتىڭ الدىندا بەرگەن ۋادەڭىزدىڭ ەسەبى رەتىندە وتەۋى بولۋى ءتيىس. ءسىز قازاقستاندى ەركىن دەموكراتيالى ەتىپ قۇرۋعا ءسوز بەرگەنسىز، دەسە دە ءىس جۇزىندە ولاي بولماي شىقتى. ەركىن مەملەكەتتى تەك ەركىن سايلاۋمەن قۇرۋعا بولادى. مۇنىڭ بىزدە جۇزەگە اسپاعانىن كوپتەگەن فالسيفيكاتسيا فاكتىلەرىنەن، حالىقارالىق باقىلاۋشىلاردىڭ تەرىس قورىتىندىسىنان كورۋگە بولادى.

...پارتيا تىزىمىندە جوق 11 ملن ازامات سايلاۋعا تۇسە المايدى. نەگە بيلىك تۇسىنىكسىز نورمالار ارقىلى جاڭا پارتيالاردىڭ تىركەلۋىنە كەدەرگى كەلتىرەدى؟ ەگەر ءوزىڭىزدى ەلباسى، ۇلت كوشباسشىسى اتىنا لايىق ساناساڭىز، وندا كونستيتۋتسياعا سايكەس ازاماتتارعا بىردەي ساياسي قۇقىق بەرىلۋى كەرەك! قازىر قازاقستان اسا ماڭىزدى وقيعا – ءماسليحاتتار مەن ءماجىلىس سايلاۋىنىڭ قارساڭىندا، سول سەبەپتى زاڭدى دەرەۋ دۇرىستاۋ كەرەك.

...پارلامەنت حالىق پىكىرىمەن ساناسپاي قىسقا ۋاقىتتا سىزگە «قول سۇعىلماۋشىلىققا كەپىلدىك بەرەتىن» يممۋنيتەت زاڭداستىرىپ بەرگەنى ەسىمىزدە. حالىقتىڭ قۇقىعىن قايتارۋ، قالپىنا كەلتىرۋ كەرەك. ءسىزدىڭ ءبىر ۋاقىتتا «نۇر وتان» پارتياسى مەن ۇلت كوشباسشىسى سياقتى ەكى بىردەي جەتەكشىلىك لاۋازىمدا بولۋىڭىز قۇقىقتىق-مورالدىك كولليزيا تۋدىرادى. نە ەلباسى، نە پارتيا كوسەمى بولىڭىز! «نۇر وتان» جالپىۇلتتىق پارتيا ەمەس. سونىمەن قوسا، ەكس-پرەزيدەنت قاناتىنىڭ استىندا اكىمشىلىك رەسۋرستاردىڭ كومەگىمەن ەمەس، بارلىعىمەن بىردەي ەرەجە بويىنشا قاتىسسىن.

وسى باعىتتا تاڭداۋىڭىزدى تەزىرەك جاساڭىز، ۋاقىت از!»، – دەلىنگەن گۇلجان حاميتقىزىنىڭ مالىمدەمەسىندە.

ساعات 13.00-گە جۋىق ۇيىمداستىرۋشىلار جيىنعا 500-دەي ادامنىڭ قاتىسىپ جاتقانىن جەتكىزدى.

شارا وتكەن الاڭ سىرتىندا پوليتسيانىڭ ارنايى كولىكتەرى دە تۇردى، كەيبىر الەۋمەتتىك كولىكتەرمەن الاڭ سىرتىندا تۇرعان پوليتسيا جاساعى دا كوزگە شالىندى. ولار نارازى توپتى جاقىن جەردەن قورشاپ تۇرماعانىمەن، نارازى توپ اراسىندا ازاماتتىق كيىمدەگى وزدەرىن اكىمشىلىكتەنبىز دەپ تانىستىرعان ادامدار دا بولدى. عىلىم اكادەمياسىنىڭ عيماراتىنان دا الاڭدى باقىلاپ تۇرعان ادامداردى بايقاۋعا بولادى.

"The Qazaq Times"