قدپ-نىڭ الماتىداعى العاشقى جيىنى جەلتوقسان-جاڭاوزەن وقيعاسىن ەسكە الۋمەن باستالدى

14 جەلتوقسان جانبولات ماماي باستاعان دەموكراتيالىق پارتيانىڭ ۇيىمداستىرۋ كوميتەتىنىڭ باستاماسىمەن بەلسەندىلەر الماتىدا جەلتوقسان جانە جاڭاوزەن وقيعالارىنىڭ قۇرباندارىن ەسكە الدى.

كۇندىز ساعات 12-00 شاماسىندا  ساتباەۆ پەن بايتۇرسىنۇلى كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىنداعى «استانا» قوناق ۇيىندە وتكەن جيىنعا ەلدىڭ ءار ايماعىنان بەلسەندىلەر قاتىستى. جيىننىڭ باستاپقى بولىگىندە قاتىسۋشىلار جەلتوقسان جانە جاڭاوزەن وقيعاسى قۇرباندارىن ءبىر مينۋت ۇنسىزدىك تانىتىپ، ەسكە الدى. قازىرگى قازاق ادەبيەتىنىڭ ءىرى وكىلدەرى، جاڭاوزەن وقيسانى تۋرالى بەلسەندى تۇردە ءۇن قاتقان قابدەش ءجۇمادىلوۆ پەن سوفى سماتاەۆ تاۋەلسىزدىكتىڭ وتكەنى مەن بۇگىنى جونىندە ويلارىن ءبولىستى. ولار 15 وڭىردە بەيرەسمي شتابتارى قۇرىلىپ ۇلگەرگەن "قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق پارتياسىنا" قولدايتىنىن جەتكىزدى. "جاڭاوزەن قىرعىنىنا 8 جىل" تاقىرىبىندا وتكەن القالى جيىندا ساياساتكەر تولەگەن جۇكەەۆ، قوعام قايراتكەرى رىسبەك سارسەنبايۇلى جانە پۋبليتسيست-ساياساتكەر ەرمۇرات ءباپي ءسوز سويلەپ، وزدەرىنىڭ وتكىر پىكىرىن ورتاعا سالدى.

بەلگىلى قالامگەر ىرىسبەك دابەيدىڭ جاڭاوزەن تاقىرىبىن ارقاۋ ەتكەن جاڭا "قوڭىز" اتتى شىعارماسى. 14 جەلتوقسان 2019 جىل. الماتى. فوتو: QT

جاڭاوزەن وقيعاسىنا 8 جىل تولۋىنا وراي ويتالقى جاساپ،  تاۋەلسىزدىك تاڭىنداعى ەڭ اۋىر وقيعا تۋرالى تۇڭعىش ادەبي تۋىندى، قالامگەر ىرىسبەك دابەيدىڭ «قوڭىز» كىتابىنىڭ تۇساۋكەسەرى ءوتتى.  سونداي-اق دەموكراتيالىق پارتيانىڭ الماتى شتابىنىڭ قۇرىلعانى ايتىلدى. كىتاپ وقىرماندارىنىڭ ءبىرى، جاس اقىن اسىلان قۋانىشۇىلى ءوز ىشكى تولىنىسىن ءبىلدىردى:

– ءبىر ۋاقىت كەلەدى... ءدال وسى رومان ءۇشىن ءسىز بوپ، ءبىز بوپ ىرىسبەك اعا دابەيگە العىس جاۋدىرارمىز. جانە، ءتىپتى، وزىمىزگە دە ايتۋعا قورقاتىن ىشكى مۇڭىمىز بەن سىرىمىزدى مولدىرەتىپ، قانىن سورعالاتىپ تۇرىپ جاريا قىلعان "قوڭىزدى" قولدان-قولعا وتكىزە، تالاسا-تارماسا وقىرمىز. سەبەبى، تاراقان-تىرلىكتىڭ قۇرساۋىنا تاستاي سالعان، كەرەڭ، سوقىر، مىلقاۋ "قوڭىز قۇدايلار" ءالى دە ءتىرى. ولاردىڭ ۇرىقتارى تاجالداي ءتونىپ، ءالى قانشا عاسىر ماڭدايىمىزعا مەحناتتىڭ ءمورىن باسادى... مەنىڭشە، ىرىسبەك اعا وزىنەن كەيىنگىلەرگە (مۇمكىن ۇلكەن بۋىنعا دا) داڭعىل جول اشىپ بەردى. جاڭا قاۋىز اشىپ كەلە جاتقان "جارالى گۇلدەردىڭ" تاعدىرىن، قاناۋشى، توناۋشى، قاتىگەز كۇشتىڭ قانىپەزەرلىك قىلمىستارىن اشكەرە ەتە وتىرىپ، گۋمانيستتىك ويلارعا جەتەلەيتىن تىڭ، ءىرى تۋىندىلاردىڭ جازىلۋىنا تۇرتكى بولا الدى، – دەدى.

جەلتوقسان جانە جاڭاوزەن وقيعاسىنىڭ قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان جيىنداعى كورمە. 14 جەلتوقسان 2019 جىل. الماتى. فوتو: QT

مامايدىڭ ايتۋىنشا ءارى ينتەرنەتتە تاراعان بەينەدايەكتەرگە قاراعاندا، جيىنعا كەلگىسى كەلگەن ايماقتاعى بەلسەندىلەرگە قىسىم جاسالعان. ماسەلەن، «قوستانايدان جيىنعا بەتالعان ءبىر توپ ازاماتتى پوليتسيا پويىزدان ءتۇسىرىپ، اكىمشىلىك جازاعا تارتقان». سونىمەن قوسا وسىعان ۇقساس «بوگەۋ» وپەراتسياسى قىزىلوردا مەن تارازدا دا بولعان.

دەموكراتيالىق پارتيانىڭ الماتىداعى شتابىنىڭ باسشىلارى ىرىسبەك توقتاسىن مەن نۇربول بايتەرەكوۆ. 14 جەلتوقسان 2019 جىل. الماتى. فوتو: QT

باسقوسۋدىڭ نەگىزگى بولىگىندە دەموكراتيالىق پارتيانىڭ الماتىداعى شتاب ۇيىمى قۇرىلىپ، وعان باسشىلىققا ىرىسبەك توقتاسىن مەن نۇربول بايتەرەكوۆ تاعايىندالدى. 2011 جىلى جەتى ايعا سوزىلعان مۇنايشىلار ەرەۋىلىنىڭ، جاڭاوزەن وقيعاسىنىڭ ءبىر توپ كۋاگەرلەرى ارنايى شاقىرتۋىمەن كەلىپ قاتىستى. ءسوز العان سپيكەر، ورال قالاسىنداعى پارتيا شتابىنىڭ توراعاسى جانات ەسەنتاەۆ ءوز ريزاشىلىعىن تانىتىپ، گيتاراسىمەن ساياسي ءان ورىندادى.

قدپ ۇيىمىنا تانىمال جازۋشىلار قابدەش ءجۇمادىل مەن سوفى سماتاەۆ قولداۋ ءبىلدىردى. 14 جەلتوقسان 2019 جىل. الماتى. فوتو: QT

"جاڭاوزەن قاسىرەتىنە ارنالعان" جيىندا ساياسي ۇيىمنىڭ مۇشەسى جانبول راحماتۋللين 5 ءبولىمدى قامتيتىن ارنايى قاراردى تانىستىردى. رەزوليۋتسيادا

• 2011 جىلعى جاڭاوزەن-شەتپە وقيعاسىنا "بۇيرىق بەرگەن جانە ونى اتقارعان" باسشىلار مەن قاتىسۋشىلاردى قاتاڭ تەكسەرۋ-تەرگەۋدەن وتكىزۋ;
• بەيبىت شەرۋ، ميتينگكە شىعۋدى رۇقسات سۇراماي-اق، تەك ەسكەرتۋ فورماسىنا اۋىستىرۋ;
• ساياست پارتيالارعا تەڭقۇقىقتى مۇمكىندىك بەرۋ;
• پرەزيدەنت جانە پارلامەنت سايلاۋىنا قاتىستى زاڭداردى قايتا قاراپ، تولىقتىرۋ;
• ەكس-پرەزيدەنت تۋرالى زاڭداردى الىپ تاستاۋ;
• ساياسي تۇتقىنداردى دەرەۋ اقتاپ-بوساتۋ، قىتايداعى قىسىمنان قاشىپ كەلگەن ەتنيكالىق قازاقتاردى قورعاۋ... تالاپتارى بەكىتىلدى.

جيىننىڭ قارارى قابىلدانعاننان كەيىن جاڭاوزەن-جەلتوقسان قۇرباندارىنا ارناپ اس بەرىلىپ، رۋحتارىنا تاعزىم ەتىپ، قۇران باعىشتادى.

جەلتوقسان جانە جاڭاوزەن وقيعاسىنا قاتىستى وتكەن جيىننىڭ قورىتىندى قارارى قابىلدانىپ وقىلدى. 14 جەلتوقسان 2019 جىل. الماتى. فوتو: QT

سونداي-اق قدپ باستاماشىسى ماماي «بوزداقتاردى ەسكە الاتىن جيىنعا تيتۋشكا-شۋىلداقتار جىبەرىلسە، بۇل ماسقارانىڭ كوكەسى، جەلتوقسان مەن جاڭاوزەن قۇرباندارىنىڭ رۋحىن قورلاۋ دەپ قابىلدايتىنىن» ايتقان ەدى.

جينالعاندار ەلدىڭ ءار ايماعىنان كەلگەن. 14 جەلتوقسان 2019 جىل. الماتى. فوتو: QT

قازاننىڭ 16-سى جانبولات ماماي مەن باستاماشىل توپ «قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق پارتياسىن» قۇراتىنىن مالىمدەگەن بولاتىن.

"The Qazaq Times"