فوتو: Getty Images

گەرمانيادا پارلامەنت سايلاۋى اياقتالدى. 2005 جىلدان بەرى 3 رەت قاتارىنان گەرمانيا كانتسلەرى قىزمەتىنە سايلانىپ كەلگەن انگەلا مەركەل داۋىس بەرۋشىلەردىڭ قولداۋىمەن، ءوز لاۋازىمىندا تاعى ءتورت جىلعا قالاتىن بولدى. سايلاۋدىڭ ناتيجەلەرى جونىندە ۆۆس اقپاراتتىق قىزمەت تالداپ جازدى. 

بۋندەستاگقا وتكەن پارتيالاردىڭ كوشىن انگەلا مەركەلدىڭ حريستيان دەموكراتيالىق وداعى (CDU/CSU)پارتياسى 32,9 پايىزبەن باستاپ تۇر. ودان كەيىنگى ورىندى 20,8 پايىز كورسەتكىشپەن سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتيا (SDP), ال ءۇشىنشى ورىندى گەرمانيا التەرناتيۆاسى (anti-Islam Alternative for Germany نەمەسە AFP) پارتياسى يەلەندى.

2013 جىلى قۇرىلعان گەرمانيا التەرناتيۆاسى پارتياسى جاس ساياسي وداق بولعانىنا قاراماستان، 13,1 پايىز داۋىسپەن گەرمانيا پارلامەنتىندە تۇڭعىش رەت ءارى ءۇشىنشى ورىنداعى پارتيا ەسەبىندە ەنۋى ۇلكەن جاڭالىق بولدى.

بۋندەستاگتاعى قالعان ورىنداردى ءوزارا بولىسكەن پارتيالار قاتارىندا ەركىن دەموكراتتار پارتياسى (FDP) - 10,5%، جاسىلدار (Greens) - 8.9%، سولشىلدار (Left) - 8.9% بار.

انگەلا مەركەل داۋىس بەرۋشىلەردىڭ الدىندا سويلەگەن سوزىندە مۇنان دا جاقسىراق ناتيجەگە ءۇمىت ارتقانىن جاسىرمادى. گەرمانيا التەرناتيۆاسى پارتياسىنىڭ ناتيجەلەرىنە سەبەپ بولعان ميگراتسيالىق قىزمەتتى رەتتەۋ، ەل ەكونوميكاسى مەن قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋ الداعى ءتورت جىلدا قولعا الىناتىن نەگىزگى باعىتتار ەكەنىن اتاپ ءوتتى. گەرمانيا التەرناتيۆاسىنا داۋىس بەرگەن ازاماتتاردىڭ وزىنە دەگەن سەنىمىن قايتارۋ ءۇشىن، ولاردى تولعاندىرعان ماسەلەلەردى تىڭداۋعا دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.

ۆۆس-ءدىڭ بەرليندەگى ءتىلشىسى Jenny Hill انگەلا مەركەلدىڭ 2015 جىلى 900 مىڭ بوسقىندى ەۋروپا جەرىندە قابىلداۋ تۋرالى شەشىمى ونىڭ ساياسي بەدەلىنە ەداۋىر اسەر ەتكەنىن، ال بۇگىنگى سايلاۋدا سول ارەكەتى ءۇشىن "جازالانعانىن" ايتادى.

انگەلا مەركەلمەن كانتسلەر قىزمەتىنە تالاسقان مارتين شۋلز "بۇگىن ءبىزدىڭ العا قويعان ماقساتتارىمىز ورىندالمادى!" دەپ نارازىلىق ءبىلدىرىپ، ءوزىنىڭ سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتياسى (SDP) حريستيان دەموكراتيالىق وداعى (CDU/CSU) پارتياسىمەن بۋندەستاگتاعى وداعىن بۇزاتىنىن حابارلادى.

انگەلا مەركەل باستاعان حريستيان دەموكراتيالىق وداعى (CDU/CSU) پارتياسى ەندى وزىنە جاڭا وداقتاس ىزدەيتىن بولادى. ساراپشىلار گەرمانيانىڭ ۇلتتىق پارلامەنتىندە ەندىگى كەزەكتە "يامايكا" وداعى قۇرىلۋى مۇمكىن دەپ بولجايدى. بۇل يامايكانىڭ تۋىنىڭ ءتۇسىن  ەسكە سالاتىن حريستيان دەموكراتيالىق وداعى (قارا),  ەركىن دەموكراتتار (سارى) جانە جاسىلداردىڭ (جاسىل) ارىپتەستىگىن بىلدىرەدى.

پارتيالاردىڭ بارلىعى گەرمانيا التەرناتيۆاسى پارتياسىمەن جۇمىس ىستەۋدەن باس تارتتى.

گەرمانيا التەرناتيۆاسى پارتياسى انگەلا مەركەلدىڭ بوسقىندار ساياساتىنا ەۋروپالىقتاردىڭ نارازىلىعىن ۇتىمدى پايدالانعان ساياسي وداقتاردىڭ ءبىرى. ول يسلام ءدىنى نەمىس مادەنيەتىنە جات دەپ ەسەپتەيدى. سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا مەشىتتەردىڭ ازان شاقىرۋ مۇنارالارىنا تىيىم سالۋ تۋرالى ۇسىنىس بىلدىرگەن پارتيانىڭ كوشباسشىسى فراۋكە پەتري ءوزىنىڭ تۆيتتەر پاراقشاسىندا "گەرمانيادا سالىستىرۋعا كەلمەيتىن "ساياسي جەر سىلكىنىسى" بولدى" ، - دەپ جازدى. پارتيانىڭ تاعى ءبىر وكىلى ۆۆس-گە بەرگەن سۇقباتىندا: "ەند گەرمانيانىڭ ساياسي جاعدايى وزگەرەدى. بۇرىن پارلامەنتتە وكىلى بولماعان ازاماتتارعا سويلەۋ، پىكىر ءبىلدىرۋ قۇقىعى بەرىلدى. ءبىز ەندى يسلام تۋرالى، ميگراتسيا جونىندە پىكىر تالاستىراتىن بولامىز" ، -دەدى.

“The Qazaq Times”