فوتو عالامتور بەتتەرىنەن الىندى.

نازىم قىزايباي – قازاقستان تاريحىندا تۇڭعىش رەت، ايەلدەر اراسىندا وتكەن بوكستان الەم چەمپيوناتىندا ەلىمىزدىڭ بايراعىن جەلبىرەتىپ، ءانۇرانىن اۋەلەتكەن، حالقىنا التىن مەدال تارتۋ ەتكەن العاشقى نازىك جاندى.  ايەلدەر اراسىنداعى بوكستان الەم چەمپيوناتى 2001 جىلدان باستاپ وتكىزىلىپ كەلە جاتقانىمەن، ەلىمىزگە العاشقى التىن 2014 جىلى وڭتۇستىك كورەيانىڭ چەدجۋ قالاسىندا وتكەن ءدۇبىرلى دودادا نازىم قىزايبايدىڭ كاسىپقويلىعىمەن كەلدى. وعان دەيىن ەل نامىسىن جانىن سالا قورعاعان نازگۇل بورانباەۆا 2006 جىلى نيۋ-دەليدە وتكەن ايەلدەر اراسىنداعى بوكستان الەم چەمپيوناتىندا قولا مەدالدى يەلەنسە، 2008 جىلى ءدال وسى جارىستا ەلەنا كولتسوۆا جەرلەسىنىڭ جەڭىسىن قايتالادى. 2010 جىلعى كەزەكتى چەمپيوناتتا ەل ءۇمىتىن ارقالاعان مارينا ۆولنوۆا التىن الۋعا ءبىر قادام قالعاندا ءسۇرىنىپ، كۇمىس جۇلدەگەر اتانسا، نازگۇل بورانباەۆا بريدجتاۋننان قولانى قانجىعاسىنا بايلاپ ورالدى.

نازىمنىڭ ايەلدەر اراسىندا وتەتىن ايتۋلى دوداعا جولداما الۋى 2012 جىلى قىتايدا وتكەن بوكستان 7-ءشى الەم چەمپيوناتىنان باستالدى. الەمنىڭ نازارى اۋدارىلعان شارشى الاڭدا قارسىلاستارىن جانكۇيەرلەرىنىڭ كوز الدىندا جىعىپ، قازاقستاننىڭ بەدەلىن تاعى ءبىر اسقاقتاعان ارۋلار: نازىم قىزايباي – قولا، يۋلدۋز ماماتكۋلوۆا كۇمىس مەدال جۇلدەگەرلەرى بولدى.

نازىم قىزايبايدىڭ كەزەكتى جەڭىسى.

بىرنەشە جىل قاتارىنان جەڭىسكە دەگەن ۇمتىلىسىمىز بەن مىعىم دايىندىعىمىزعا قاراماستان، ۋىسىمىزدان شىعىپ كەتە بەرگەن التىن مەدالدى الار ءسات 2014 جىلى وڭتۇستىك كورەيا جەرىندە تۋدى. بۇكىل ەل بولىپ، دەمىن ىشكە الىپ، كوگىلدىر ەكرانداردان كوزىن الماي تاماشالاعان بىلعارى قولعاپ شەبەرلەرىنىڭ باسەكەسىندە، ۇلكەندەردىڭ ساناتىنا جاڭادان قوسىلعان جاس نازىمعا الەمنىڭ تاجىريبەلى بوكسشىلارى دا تەڭ كەلمەدى. «مەن وسى جولى چەمپيون اتانۋعا ەرەكشە دايىندالدىم. 2012 جىلى قولا جۇلدەگەر اتانعان سوڭ، «التىنعا» ۇلكەن ءۇمىت ارتتىم. جارىسقا دايىندىق بارىسىندا بىزبەن جۇمىس ىستەگەن پسيحولوگتىڭ ءبىر جيىندا «نەگە الەم چەمپيونى اتانعىلارىڭ كەلەدى؟»، - دەپ سۇراعانى بار. مەن «قازاقستاننان شىققان تۇڭعىش الەم چەمپيونى بولامىن. ەلىم كوپ كۇتكەن جەڭىستى الىپ كەلەمىن»، - دەپ كەسىپ ايتتىم. نەگە ەكەنى، سول كەزدە كوكەيىمدە ءبىر سەنىم سايراپ تۇردى»،  - دەيدى سپورت جولىنداعى العاشقى ۇلكەن جەڭىسىن ەرەكشە قۋانىشپەن ەسكە العان نازىم قىزايباي. قازاقستاننىڭ اسىعا كۇتكەن التىن مەدالىنىڭ سوڭىن الا، وسى جارىستا ءلاززات كۇنگەيباەۆا كۇمىس تۇعىردى باعىندىرىپ، ەلگە قوس قۋانىش سىيلادى.

نازىم قىزايبايدىڭ "الەم چەمپيونى" اتانعان ساتىنەن كورىنىس.

2016 جىلى استانادا وتكەن ايەلدەر اراسىنداعى بوكستان الەم چەمپيوناتىندا نازىم قىزايباي ەكىنشى رەت الەم چەمپيونى اتاعىن جەڭىپ الدى. ەل سپورتشىلارى جاقسى ناتيجە كورسەتىپ، قازاقستان جالپى ەسەپتە  4 التىن، 2 قولامەن 1-ورىنعا تۇراقتادى.

قازاقستان بىرىنشىلىگىنىڭ جەتى دۇركىن چەمپيونى نازىمنىڭ سپورت سالاسىنداعى وزىندىك قولتاڭباسى مەن وزگەدەن ەرەك سۇرلەۋ-سوقپاعى بىردەن قالىپتاسقان جوق. كىشكەنتايىنان قيمىل-قوزعالىسى شاپشاڭ، ويىنداردىڭ كەز كەلگەن ءتۇرىن سۇيەتىن نازىم مەكتەپ قابىرعاسىندا سپورت ءتۇرىن تالعاماي بارلىعىن بايقاپ كورگەن. ەڭ العاش دەن قويىپ، ءومىرىنىڭ جارتى جىلىن ارناعان سپورتى – تاەكۆوندو. بىراق باپكەرىنىڭ شەت ەلگە، نازىمنىڭ ۇلكەن قالادان الماتى وبلىسىنداعى جەتىگەن اۋىلىنا قونىس اۋدارۋىنان، جاس قىزدىڭ بۇل سپورت تۇرىمەن قوش ايتىسۋىنا تۋرا  كەلدى. «بوكسقا بارامىن دەگەن بالا ارمان نە كەۋدەنى كەرنەگەن قىزىعۋشىلىق بولعان جوق»، - دەيدى نازىم وتكەنىن ويعا ءتۇسىرىپ وتىرىپ. «2008 جىلى اۋىلىمىزدا بوكستان سپورت سەكتسياسى اشىلدى. بولات راحيموۆ ەسىمدى جاتتىقتىرۋشى مەنى كوشەدە كەزىكتىرىپ، «سەنىڭ قيمىل-قوزعالىسىڭ، ءجۇرىسىڭ مەن ءتۇر-سيپاتىن بوكسشى قىزدارعا ۇقسايدى. بىزگە كەلىپ، ساباق ال» دەپ شاقىردى. مەن كەلىسىپ، 4-5 اي العاشقى باپكەرىمنىڭ قولىندا جاتتىقتىم. جازعى دەمالىس اياقتالار تۇستا، اعام مەنىڭ بوكسقا بارىپ جۇرگەنىمدى بايقاپ، الماتىداعى سپورت مەكتەبىندە ءبىلىم الۋعا كەڭەس بەردى. اناممەن بىرگە سىناق تاپسىرۋعا كەلگەنىمىزدە، باسكەتبول سىنىبىن تاڭدايمىن دەپ ويلادىم. مەكتەپتىڭ الدىندا اۋىل اراسىنداعى بوكستان جارىستا كەزدەستىرگەن قىزدى كورىپ، قاي سالانى تاڭدايتىنىمدى ءبىرجولا تۇسىنگەندەي بولدىم. باسكەتبول سياقتى كوماندالىق ويىنعا قاراعاندا، جەكە دارا تۇلعالىق قاسيەتىڭ مەن جىگەرىڭ سىنالاتىن جەرگە بارعىم كەلدى. وسىلاي مەنىڭ سپورت مەكتەبىندەگى ءومىرىم باستالدى».

نازىمنىڭ شارشى الاڭعا شىعۋ ساتىنەن ءۇزىندى.

سپورت مەكتەبىنىڭ تالىمگەرى ءوزىنىڭ ايتۋلى جەڭىستەر لەگىن 2009 جىلى قازاقستان بىرىنشىلىگىندە 44 كەلى سالماقتا 3 كەزدەسۋدى باسىنان وتكەرىپ، ساناسىن شابۋىلداعان قورقىنىشىن ەڭسەرىپ، رەسپۋبليكا چەمپيونى اتانۋدان باستادى. قازاقستانداعى ءوز قاتارلاستارىنىڭ اراسىندا ۇزدىك ەكەنىن بىرنەشە رەت دالەلدەگەن 18 جاسار بويجەتكەن 2011 جىلى جاستار اراسىندا وتكەن بوكستان الەم چەمپيوناتىندا 3-ورىن العاننان كەيىن، جوعارى ناتيجە كورسەتۋگە دەگەن قۇلشىنىسى ونى جاڭا جەتىستىكتەرگە قامشىلادى. كۇن سايىن جاسالاتىن جاتتىعۋلاردى ەسەلەپ، توقتاۋسىز، وزىنە دەگەن اياۋشىلىق سەزىمىن ىسىرىپ قويىپ،  ۇقىپتى دايىندالۋ كوپ ۇزاماي-اق ناتيجەسىن بەردى. نازىمنىڭ جاڭا سالماق دارەجەسىنە، ايەلدەر اراسىندا باق سىنايتىن كەلەسى كاتەگورياعا وتكەن تۇستا، قىتايدا قولانى كاسىپقوي سپورتشىلاردىڭ ازۋىنان قاعىپ الىپ كەتكەنىن جوعارىدا ايتتىق.

سپورتشى قىز جاتتىعۋ زالىندا.

قازىر نازىم كۇزدە پولشادا وتەتىن بايراقتى باسەكەگە دايىندالىپ جاتىر. كەز كەلگەن ماقسات وڭاي ورىندالمايتىنىن بىلەتىن ول كۇنىنە تاڭەرتەڭ جانە كەشكە، اپتاسىنا 6 كۇن توقتاۋسىز جاتتىعۋ زالىندا جۇرەدى. بيىلعى باستى نىسانا – بوكستان ازيا چەمپيوناتىنىڭ بيىگىن باعىندىرۋ. ال ودان ءارى سپورتشىنىڭ كوزدەگەنى – 2020 جىلعى وليمپيادا ويىندارىندا تۋعان ەلىنىڭ مارتەبەسىن تاعى ءبىر اسقاقتاتىپ، جۇدىرىعىن جەڭىس ءۇشىن سىناۋ. 2016 جىلى ريو-دە-جانەيرودا وتكەن وليمپيادا ويىندارىنا بارا الماعانىنا ازداپ قىنجىلىس بىلدىرگەن ەل ماقتانىشى، كەلەسى الەم سايىسىنىڭ جولداماسىنان قول ءۇزىپ قالعىسى كەلمەيدى.

2020 جىلى توكيودا وتەتىن وليمپيادا ويىندارىنىڭ لوگوسى.

سپورت – ماڭگىلىك ەمەس. ادەتتە، سپورت جولىنا قولىنداعى بارىن ارناعان كاسىپقويلار، جىلدار ءوتىپ، بۇل سالادان كەتەتىن ۋاقىت تاياعاندا، قايدا بارىپ، نەمەن اينالىسارىن بىلمەي، ءوزىن جوعالتىپ الىپ جاتادى. «مۇندايدان اۋلاق بولۋ ءۇشىن سپورتشى ەڭ الدىمەن تۇلعا بولىپ قالىپتاسۋى كەرەك»  دەگەن پىكىر دە جوق ەمەس. نازىمنان كاسىبي سپورتشىنىڭ بەلگىسىز بولاشاعى تۋرالى ويعا پىكىر قوسۋىن سۇراعانىمىزدا، ول: «يا، سپورتتاعى ءبىزدىڭ دە ۋاقىتىمىز ءبىر كۇنى اياقتالادى. قازىر ماعان دا بولاشاعىما الاڭداپ، «قوسىمشا كەلەسى ءبىر ماماندىقتى يگەرىپ الساڭشى» دەپ كەڭەس بەرەتىن جاناشىرلار كوپ. ال مەن ءار ادام ءوزى قولعا العان سالاسىندا ۇزدىك ءارى كاسىبي بىلىكتى مامان بولۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. مەن قازىر باسقا ماماندىقتى مەڭگەرەمىن دەپ تالپىنعانىممەن، ول سالادا بوكستاعى سەكىلدى تاجىريبەلى بولماسىم انىق. سوندىقتان سپورتتان كەتسەم دە، جاتتىقتىرۋشى بولىپ، ساناعا توقىعانىمدى جاس جەتىنشەكتەرمەن ءبولىسىپ، جولىمدى جالعاستىرا بەرەمىن»، - دەيدى جاس تا بولسا، ەرەسەكتەرگە ءتان جاۋاپكەرشىلىكپەن.

ومىرگە قۇشتار كەيىپكەردىڭ بويىنان قازاقى قىزعا ءتان ۇياڭدىق، ازداپ بالالىق اڭعالدىق پەن سپورتقا دەگەن شەكسىز سۇيىسپەنشىلىكتى بايقادىق. قازاق تاريحىندا ماقتانۋعا تۇرارلىق تالاي تاۋ تۇلعالار بولدى، بۇگىن دە ول ءىزدى ۇزبەي جالعاپ جۇرگەن دارا بولمىستىلار كوپ. بولاشاقتا دا، وسكەلەڭ ۇرپاق اراسىنان قازاقستاننىڭ اتىن الەم ەلدەرىنىڭ اۋزىنا سالىپ، تامساندىرا تاڭداي قاقتىراتىن تالانتتىلار شىعادى. ال نازىم قىزايباي – ءوز سالاسىن ۇرشىقتاي ءيىرىپ، ەلىنىڭ يگىلىگىنە ەڭبەك ەتىپ جۇرگەن، سول ەل ماقتانىشتارىنىڭ ساناتىندا قالاتىن سپورتشى.

“The Qazaq Times”