ۇلى دالا جۇرتىنىڭ پارمەنىمەن 2023 جىلى جالپىحالىقتىق رەفەرەندۋمدا قابىلدانعان قازاقستاننىڭ وزگەرگەن كونستيتۋتسياسىنىڭ تالاپتارىنا سايكەس رەسپۋبليكا پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ ،سونداي-اق جەرگىلىكتى(وبلىستىق،قالالىق،اۋداندىق)ماسليحاتتاردىڭ جاڭا قۇرامىن سايلاۋ ناۋقانى باستالىپ تا كەتتى...

الەمدىك دەموكراتيا مەكتەبىنىڭ قالىپتاسقان ۇلگىسىنە نەگىزدەلگەن بۇل سايلاۋ، بۇيىرسا، انە-مىنە، سۋىرىلىپ، سورەسىنەن شىققان بايگە اتتارىنداي مارەگە بۇرىن جەتۋ ءۇشىن بارىن سالار قيقۋى قالىڭ الاماندى ەسكە سالارى انىق. داۋىستى كىم كوپ الادى؟ سايلاۋشىلار جۇرەگىنە قاي پارتيا كوبىرەك جول تابادى؟ قىسقاسى ابىروي بيىگىنە كىم بۇرىن كوتەرىلىپ،جەڭىس تۋى كىمنىڭ قولىندا جەلبىرەيدى؟!

ۇستىمىزدەگى جىلدىڭ 19 ناۋرىزى كۇنگى ءماجىلىس پەن ءماسليحاتتار قۇرامى انىقتالار ساعاتتىڭ  سوڭعى قوڭىراۋى سوعىلعانشا ۇلى بايتاعىمىز وسىنداي قيلى-قيلى ساتتەردىڭ كۋاسى بولارى كۇمانسىز...

اركىم ءوز پارتياسىن تاڭداپ،اركىم ءوزى قالاعان كانديداتقا داۋىس بەرەدى. “الۋان-الۋان جۇيرىك بار، الىنە قاراي شابادى” دەيدى ءبىزدىڭ قازاق. الەمنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىنەن قاداعالاۋشىلار  كەلىپ، سايلاۋ  بارىسىنا ءوز باعاسىن بەرەر ايتۋلى ناۋقاننىڭ دامۋدىڭ جاڭا كەزەڭىنە وتكەن جاڭا قازاقستان ءۇشىن ۇلكەن سىن بولارى كۇمانسىز. سىنعا بيلىك قانا ەمەس، دەموكراتيالىق قۇندىلىقتاردى تانىپ، تالداپ، سارالاي بىلەر، باعالاي بىلەر حالىق ەسىمدى الىپ اۋديتاريانىڭ، ياعني سايلاۋشىلاردىڭ  تاڭداي ءبىلۋ مادەنيەتى مەن وتان الدىنداعى جاۋاپكەرشىلىك رۋحى دا قوسا تۇسپەك. ماسەلە «سىرت كوز سىنشى» تۋرالى عانا بولىپ وتىرعان جوق. ءبىزدىڭ پايىمداۋىمىزدا، ماسەلەنىڭ تامىرى الدەقايدا تەرەڭدە جاتقانىن ۇمىتپاۋىمىز ءتيىس. قاداعالاۋشى كەلەدى، كەتەدى. ساياسات دەيتىن قىرىق قاتپارلى كوزگە كورىنىپ، قولعا ىلىنە  بەرمەس سيقىرى مەن جۇمباعى مول الەمنىڭ قاي سوزىنە سەنەرسىڭ... كەلۋشىنىڭ ءبارى ادال ءسوزىن ايتىپ، اعىنان جارىلىپ، ءادىل باعاسىن بەرۋ -بەرمەسى ەكى تالاي...سوندىقتان تارازى باسىنا ۇلت پەن ۇلىستىڭ تاڭداۋ قابىلەتى تۇسكەلى تۇرعان بۇل سايلاۋعا ءار قازاقستاندىق ءوزىنىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىن تولىق پايدالانۋى كەرەك ەكەنىن ەسىنەن ەكى ەلى شىعارماۋى قاجەت دەپ ويلايمىز.

ويتكەنى... ءبىزدىڭ تاڭداۋىمىز اسا كۇردەلى داۋىرمەن بەتپە-بەت كەلىپ، ءوزىن-ءوزى ساقتاۋ، ءوزىن-ءوزى قورعاۋ قابىلەتى سىنعا تۇسكەلى تۇرعان قازاق ەلىنىڭ

قازىرگى كەزەڭدەگى ساياسي باعىتى مەن باعدارىن بەلگىلەپ، ەكونوميكالىق دامۋ دەڭگەيىن انىقتايتىن، ءارى قازىرگىدەي الەم قىل ۇستىندە تۇرعان، جاسىراتىنى جوق، دۇنيە ءجۇزى  باتىس، شىعىس بولىپ، قاق ايىرىلىپ، ەكىگە ءبولىنىپ، ۇلى سوعىس قارساڭىندا تۇرعان تۇستا جۇزەگە اسقالى وتىر. مۇنداي اسا كۇردەلى گەوساياسي احۋال قالىپتاسقان كەزەڭدە، بىرىنشىدەن، پرەزيدەنت توقاەۆ جۇرگىزىپ وتىرعان سابىرلى، سىندارلى ساياساتتى قولدايتىن پارلامەنتتىڭ بولعانى اۋاداي قاجەت! ەكىنشىدەن، ءماجىلىس پارلامەنتىنىڭ جاڭا قۇرامى پاراسات، پايىمى تەرەڭ، ساياسي بىلىگى مەن ازاماتتىق ۇستانىمى بەرىك، حالىقشىل، قوعامشىل، مەملەكەتشىل، ءوز ويى، ءوز پىكىرى بار تۇلعالاردان جاساقتالۋى ءتيىس. ۇشىنشىدەن، بۇل پارلامەنتتىڭ ەل تاعدىرىن انىقتايتىن “ىقپالدى” بيلىككە يە بولعانىن مىقتاپ ەسكەرۋىمىز كەرەك. جاڭا كونستيتۋتسياعا سايكەس پارلامەنت ەل تاعدىرىنا قاتىستى كەز كەلگەن تاريحي قۇجاتتار مەن  مەملەكەتتىك ماڭىزى زور ماسەلەلەردىڭ تۇسىندا تاباندى مىنەز تانىتار ءتالىمى مول بيلىك تارماعىنا  اينالۋى ءتيىس.

ول ءۇشىن...

حالىق سايلاۋعا جۇمىلا قاتىسىپ، ءوزىنىڭ ءادىل، اق ءسوزىن ايتىپ، «الا قويدى بولە قىرىقپايتىن» ورىنسىز ورەكپىپ، ءوز ءيميدجىن كوتەرۋ ءۇشىن ارزانقول ساياساتكەرلىككە بارمايتىن، مەملەكەت تاعدىرىن “ويىنشىق”

ەتىپ، ەل ءىشىنىڭ بەرەكە-بىرلىگىن كەتىرۋدەن ويىن دا، بويىن دا اۋلاق ۇستايتىن ازاماتتاردى تاڭداۋعا بەلسەندى اتسالىسۋ پارىز!

ءيا...

ءادىل شەشىم ادال ءسوز، ايقىن پىكىردىڭ دوداسى قالىڭ بولعان تۇستا انىقتالادى. وسى تۇرعىدان قاراعاندا، ءسوز

جوق، كوپ پارتيالى پارلامەنتتىڭ بولۋى قاجەت، ءارى زاڭدى.بۇل شىڭعىرعان شىندىق پەن اششى اقيقاتتى ايتۋ مەن انىقتاۋ ءۇشىن كەرەك! تۇلعالار سايىسى دا وسىنداي  ەل بىرلىگى مەن جەر تۇتاستىعى ءۇشىن كەرەك.

بۇل-تارلانبوز تاريحتىڭ ءتالىمدى ساباعى! سول ءتالىم، سول ساباق بۇگىنگى تاڭداۋدىڭ  تۇسىندا كورەگەن جۇرتىمىزدى قالاي سىنعا سالسا، ەرتەڭ دە تالاي سىنعا سالارى سولاي انىق!

ويلاپ كورىڭىزدەرشى،

ءبىزدىڭ ەل قاڭتاردىڭ قاندى وقيعاسىنان بەرى قانشاما قيىن-قىستاۋلى ءسات-ساعاتتاردى باسىنان وتكەرمەدى؟!باس اياعى ءبىر جىلدان اسار-اسپاس قىسقا مەرزىم ىشىندە قازاق ەلى باسىنان قيلى، قيىن قانقىرعىن وقيعا مەن الەمدىك سىيپاتتاعى اسا كۇردەلى ساياسي تارتىستاردى، ەل تاعدىرىن سىنعا سالعان الۋان ءتۇرلى ەكونوميكالىق قيىندىقتاردى وتكىزىپ كەلەدى. الەمدەگى تاريحي وقيعالاردىڭ دودالى كەڭىستىگى بولىپ كەلە جاتقان وسىناۋ قوس قۇرلىقتى قاتار جايلاعان الاش جۇرتىنىڭ تاعدىرى قاشان جەڭىل بولىپ ەدى؟!ارعى داۋىرلەردى ايتپاي-اق، تاعدىرى تالكەككە سان تۇسكەن سالقار كەڭىستىكتىڭ سوڭعى ەكى عاسىر ىشىندەگى باستان كەشكەنىن ەسكە الساق تا جەتكىلىكتى...ەكى قۇرلىق...ەكى مادەنيەت...ەكى ءتۇرلى وركەنيت...كىسپاعىنا تۇسكەن كەشەگى كوسەم مىنەزدى كەمەل ەلدىڭ جيىرماسىنشى عاسىردى ءوز تورىندە 90 پايىزدىق باسىمدىقپەن قارسى الىپ، وتكەن عاسىردىڭ الپىسىنشى جىلىن ءوز ەلى، ءوز جەرىندە وگەيلىك قامىتىن كيىپ، 29 پايىز بولىپ قالۋى ۇلت قاسىرەتىنىڭ اۋىر كورىنىسى ەكەنى ايتپاي بەلگىلى...

بۇل- كەشەگى تاريحتىڭ ارقا شىمىرلاتار اششى شىندىعى!

وتكەنىن ۇمىتقان ەلدىڭ ءورىسىن ءورت شالادى. بۇگىنگى ۇرپاق ءبىلۋى ءتيىس. ءبىز، جۇبان اقىن ايتپاقشى، «مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن حالىقپىز»...تاريحىمىزدان اسقان شەشەن جوق! تاريحىمىزدان اسقان كوسەم جوق! كۇنگەيلى ساتتەرىمىزدىڭ دە، كولەڭكەلى كەزدەرىمىزدىڭ دە ون سان ۇلگىسى مەن مىسالىن سول كوسەم مىنەزدى، شەشەن تاريحىمىزدان مولىنان تابۋعا بولادى.تاۋەلسىز ەلىمىزدىڭ تۇعىرىن ىرعاپ، شاڭىراعىن شايقاۋعا ۇمتىلعان ىشكى، سىرتقى كۇشتەردىڭ جويقىن قيمىلى ۇلى دالانىڭ تاعدىرىن ۇستارا جۇزىنە بايلاعان 2022 جىلدىڭ باسىنداعى قان قۇسقان الماتى مەن قارا تۇمان قولقاسىن قىسقان قاسىرەتتى قاڭتاردى قارا ورمان قازاق جۇرتى قالاي ۇمىتسىن؟!. ەلىنىڭ ەسەندىگى مەن جۇرتىنىڭ تۇتاستىعىن ساقتاپ قالۋ ءۇشىن باسىن بايگەگە تىككەن پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ سول ءبىر قيىن ءسات ساعاتتارداعى تاريحي ەرلىگى دە جاڭا تاريحىمىزدىڭ جارقىن بەتتەرىنىڭ بىرىنە اينالارى ءشۇباسىز!..

ءيا...

الەم تىنىشسىز...

ۋكراينا جەرىندەگى قان-قىرعىن باسىلار ەمەس. ۋاقىت وتكەن سايىن ۋشىعىپ، سوعىس  ءورتى ءورشىپ تۇر...كۇنى كەشە عانا كوگىنەن شۋاق پەن نۇر توگىلگەن ۇلى كوبزاردىڭ ەلى ادام تانىعىسىز كۇي كەشۋدە. باۋىرلاس ەكى ەل اراسىنداعى اقىلعا سىيا بەرمەس قان-قىرعىن سوعىس كۇللى الەمنىڭ بەت-بەينەسى مەن قالىبىن وزگەرتىپ جىبەردى.ءۇش جىلعا سوزىلعان پاندەميانىڭ شەڭگەلىنەن ەندى شىقتىق پا دەگەن ادامزات الدىنان ءتۇيىنى شىمىرلانىپ بيلانعان شەشىمى قيىن كۇردەلى سۇراقتار قاتارى كۇن ساناپ كوبەيە تۇسۋدە...

الەم جۇرتشىلىعىن الاڭداتىپ، جەر

تاعدىرى تىعىرىقققا تىرەلگەن وسىنداي  قيىن دا كۇردەلى كەزەڭدە حالقىمىز جۇدىرىقتاي جۇمىلىلىپ، اتا زاڭ اياسىندا ءوتىپ جاتقان پارلامەنت ءماجىلىسى مەن جەرگىلىكتى ءماسليحاتتار سايلاۋىنا ادال ءسوز، ءادىل ويىمەن قاتىسىپ، ءوز قۇقىن تارازىعا سالادى  دەگەن سەنىمدەمىن. ويتكەنى تارازى باسىندا ەل ەرتەڭى، اتا-بابالار رۋحىنىڭ اماناتى تۇر. سول اماناتقا ادال بولايىق.

 

نۇرلان ورازالين

اقىن، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى،

قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك سىيلعىنىڭ لاۋرەاتى،

سەنتورلار كەڭەسىنىڭ مۇشەسى، ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ قۇرمەتتى اكادەميگى