قىتاي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ۋاڭ ي "ۇكەن جيىرمالىقتىڭ" ونلاين-كونفەرەنتسياسىندا اۋعانستان ماسەلەسىن العا تارتتى. فوتو: fmprc.gov.cn

بەيجىڭ بيلىگى G20 مۇشەلەرىن «تاليبان» باسقارىپ وتىرعان اۋعانستانعا سالىناتىن ەكونوميكالىق سانكتسيانى توقتاتۋعا شاقىردى. قىتاي سىرتقى ىستەر ءمينيسترى ۋاڭ ي بۇنداي ۇسىنىستى بەيسەنبى كۇنى «ۇلكەن جيىرمالىقتىڭ» ءسىم باسشىلارى اراسىندا وتكەن ونلاين-كونفەرەنتسيادا  ورتاعا سالدى.

قىتاي سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ايتۋىنشا اۋعانستانعا كومەكتەسۋدە G20 ەلدەرىنىڭ اسا ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىگى بار جانە «اۋعانستانعا گۋمانيتارلىق داعدارىس پەن ەكونوميكالىق كۇيرەۋدى جەڭۋ ءۇشىن» سانكتسيانى توقتاتۋ كەرەك. ۋاڭ ي سوزىندە: «ەكونوميكالقى سانكتسيالار توقتاتىلۋى ءتيىس جانە اۋعانستانعا باعىتتالعان قانداي دا ءبىر بىرجاقتى شەكتەۋلەر مەن سانكتسيالار تەز ارادا جويىلۋى كەرەك»، – دەگەن.

«تاليبان» بيلىككە كەلگەننەن كەيىن امەريكا قۇراما شتاتتارى اۋعانستانعا تيەسىلى ميللياردتاعان دوللارلىق ۆاليۋتا رەزەرۆىن مۇزداتتى، سونىمەن قاتار دۇنيەجۇزىلىك بانك پەن حالىقارالىق ۆاليۋتا قورى دا اۋعانستانداعى دامۋ قورلارىن توقتاتتى.

««اۋعانستاننىڭ ۆاليۋتالىق رەزەرۆتەرى ۇلتتىق اكتيۆتەر، ءارى ول اۋعان حالقىنا تيەسىلى بولۋى كەرەك، حالىق ولاردى پايدالانۋى ءتيىس. ولاردى اۋعانستانعا ساياسي قىسىم كورسەتۋ ءۇشىن ساۋدا-ساتتىق رەتىندە پايدالانۋعا بولمايدى»، – دەگەن ۋاڭ ي اۋعانستان تاقىرىبىن تالقىلاعان كەزدە.

قۇراما شتاتتار مەن وزگە دە ەلدەر «تاليباننان» ينكليۋزيۆتى ۇكىمەت قۇرۋدى، ادام قۇقىقتارىن قۇرمەتتەۋدى جانە قاتال يسلامدىق ەرەجەلەردى قايتا ەنگىزۋدى توقتاتۋدى تالاپ ەتىپ كەلەدى، ءارى بۇنى اۋعانستانمەن ديپلوماتيالىق بايلانىس ورناتۋدىڭ العىشارتى رەتىندە كورسەتىپ وتىر.

«تاليبان» اۋعانستان بيلىگىن باسىپ العاننان كەيىن شەكارالاس ەلدەر مەن ايماقتاردا بىرقاتار گەوساياسي وزگەرستەردىڭ بولعانى انىق. قىتاي بۇل رەتتە اۋعانستاننىڭ جاڭا بيلىگىمەن ەڭ جاقىن بايلانىس ورناتقان ەل رەتىندە كورىندى، قۇنى 31 ملن اقش دوللارى تۇراتىن العاشقى گۋمانيتارلىق كومەك تە كورسەتتى. الايدا، كوپتەگەن ساراپشىلار قىتاي اۋعانستانداعى تۇراقسىزدىق ءوزىنىڭ سولتۇستىك-باتىس شەكاراسىنىڭ قاۋىپسىزدىگىنە زيان كەلتىرمەۋىن، سونداي-اق، ءۇندىستان سىندى ازياداعى باستى باسەكەلەسىنە قارسى ۇپاي ارتتىرۋ ءۇشىن تالىپتەرمەن تىعىز بايلانىست ورناتىپ جاتقانىن ايتادى. اۋعانستان ماسەلەسىنە ىلەسە قىتايدىڭ ايماقتاعى ىقپالى دا ارتا تۇسەتىنىن دە بىرقاتار ساراپشىلار ايتىپ كەلەدى.