الماتى وبلىسىنىڭ اكىمى اماندىق باتالوۆ قازاقستاندىق قوعامدا ۇزاق جىلدار بويى داۋعا اينالعان ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ جونىندەگى ۋادەسىنىڭ «دەدلاينىن» تاعى وزگەرتتى.
ول بىلتىر 4 قاراشادا وكق-ىندە وتكەن بريفينگتە ۇيعىر اۋدانى مەن اۋدان ورتالىعى شونجى اتاۋلارىن اۋىستىرۋعا قاتىستى رەداكتسيا ساۋالىنا «سايلاۋ قارساڭىندا ازاماتتاردىڭ تۇرعىلىقتى جەرىن وزگەرتۋگە بولمايتىنىن» العا تارتقان.
«جۇمىس ىستەلىپ جاتىر. بىراق قازىرگى ساتتە بۇل ماسەلە كۇن تارتىبىندە تۇرعان جوق. سەبەبى، قازىر سايلاۋ ناۋقانى باستالايىن دەپ جاتىر. وسىنىڭ الدىندا ءبىز سايلاۋشىلاردىڭ ءتىزىمىن ناقتىلادىق، سايلاۋ ۋچاسكەلەرىن تۇگەندەدىك. سول ءۇشىن وسىنداي كەزدە كوشەنىڭ اتىن، اۋداننىڭ اتىن اۋىستىرۋ سەكىلدى جۇمىستاردى ىستەۋگە بولمايدى. قازىر سايلاۋشىلاردىڭ تۇراتىن جەرىن وزگەرتۋگە بولمايدى. سايلاۋ ناۋقانى وتكەننەن كەيىن بۇل ماسەلەگە قايتا ورالامىز. ناقتى شەشىمىن سول كەزدە سىزدەرگە جەتكىزەمىز»، – دەپ ەدى اكىم اماندىق باتالوۆ بىلتىر قاراشادا ەل الدىندا.
سوندا «سايلاۋ ناۋقانى وتكەننەن كەيىن بۇل ماسەلەگە قايتا ورالامىز» دەگەن ەدى. بىراق ارادا بەس اي وتسە دە اكىم ءوز ەركىمەن ءۇن قاتپادى. اكىمگە، ءباسپاسوز حاتشىسىنا اپتالاپ حابارلاسساق تا، نە اماندىق باتالوۆ، نە ايدار باشباەۆپەن بايلانىسۋ مۇمكىن بولمادى. رەسمي سۇراۋ حات جولداۋ ارقىلى جاۋاپ الدىق. وسىلايشا العاشقى قادامدى «قايتا ورالۋعا» ءام قۇلاقتاندىرۋعا ءسوز بەرگەن «تىڭداۋشى مەملەكەتتىڭ» اكىمى ەمەس، اقپارات قۇرالى جاساۋعا ءماجبۇر بولدى.
الماتى وبلىسى اكىمىنىڭ ءتىل دامىتۋ، ءدىن-مادەنيەت ىستەرى جانە ىشكى ساياسات باعىتتارىنا جاۋاپتى ورىنباسارى الي رۋستامنىڭ اتىنان بەرىلگەن رەسمي جاۋاپتا ۇلتتىق ساناق سەبەپ رەتىندە ايتىلادى.
«ۇيعىر اۋدانىنىڭ اتاۋىن وزگەرتۋ قولدانىستاعى زاڭناما تالاپتارىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلاتىن ساياسي ماڭىزى بار ماسەلە. سونداي-اق بيىلعى جىلى ۇلتتىق ساناقتى وتكىزۋ مىندەتى تۇر. ياعني، حالىق ساناعىن وتكىزۋ كەزىندە ەلدى مەكەن، كوشە اتاۋلارىن وزگەرتۋگە بولمايدى»، – دەيدى اكىمدىك.
سونىمەن قوسا، رەسمي جاۋاپتا ۇيعىر اۋدانىنداعى «ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارى (مەكتەپ، كىتاپحانا) مەن ەلدى مەكەندەردىڭ قۇرامداس بولىكتەرىنە (كوشەلەرگە) ءال-ءفارابيدىڭ، ابايدىڭ، دىنمۇحامەد قوناەۆتىڭ، مۇقاعالي ماقاتاەۆتىڭ ەسىمدەرى بەرىلۋدە» دەلىنگەن.
«پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنىڭ تاپسىرماسىنا سايكەس، ۇلتتىق ساناقتى وتكىزۋ ماقساتىندا جاريالانعان شەكتەۋگە بايلانىستى 2020 جىلى اكىمشىلىك-اۋماقتىق بىرلىكتەر مەن ەلدى مەكەندەردىڭ قۇرامداس بولىكتەرىنە اتاۋ بەرۋ جانە قايتا اتاۋ بويىنشا جۇمىستار جۇرگىزىلمەدى».
اكىمدىك مالىمەتىنشە، مەملەكەت مەنشىگىندەگى ينفراقۇرىلىم نىساندارىنا، كوشە-عيماراتتارعا «اتاۋ بەرۋ جانە قايتا اتاۋ، ترانسكريپتسياسىن ناقتىلاۋ بويىنشا بارلىعى 918 ۇسىنىس ءتۇسىپ وتىر». ولاردىڭ اراسىندا 7 اۋماقتىق ءبولىنىس، 904 كوشە، 7 ءبىلىم وشاعى اتاۋى بار.
35 جىلدان بەرى مەملەكەتتىك باسقارۋ ىسىندە جۇرگەن باتالوۆ كەيىنگى جيىرما جىلىندا وبلىس اكىمدىگىندە قىزمەت ەتىپ كەلەدى. دەسە دە قوعامنىڭ ەڭ سوزىلمالى ماسەلەسىنىڭ ءبىرى ۇيعىر ءاۋدانىنىڭ اتاۋىن ونوماستيكالىق رەداكتسيالاۋ تاجىريبەلى اكىمگە «باعىنباس بەلەسكە» اينالعانداي. الايدا باتالوۆقا كوشە اتاۋلارىن وزگەرتۋ قيىن ەمەس تارىزدى.