زەرتتەۋشىلەردىڭ مالىمدەۋىنشە، اكادەميك اسقار قۇلىباەۆتىڭ ۇلى بەلگىلى وليگارح تيمۋر قۇلىباەۆ قازۇۋ جەرىنىڭ ءبىر بولىگىن جەكەشەلەندىرگەن كومپانياعا قاتىسى بار. فوتوكوللاج: اشىق دەرەككوزدەردەن

جۋىردا رەكتور ورنىنان بوساعان عالىمقايىر مۇتانوۆاتىڭ كەزىندە جەرى جەكەگە وتكەن قازۇۋ تەرريتورياسى تۋرالى داۋ بويىنشا الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى Ras Aitamyn زەرتتەۋ ارناسى ۋنيۆەرسيتەت اۋماعىنىڭ ءبىر بولىگىن يەمدەنگەن كومپانيانىڭ ارقاسۇيەرىن انىقتادى.

«قارا شاڭىراقتىڭ» جەكەگە ءوتىپ كەتكەن جەرى تۋرالى قوعامدىق رەزونانستان كەيىن باسشىلىققا ۇزاق جىلدار ءتۇرلى مەملەكەتتىك قىزمەتتە بولعان جانسەيىت تۇيمەباەۆ كەلدى. شۋدى باسۋ ءۇشىن جاڭا رەكتور كەلگەنىمەن، ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ جەرىن كىم الدى دەگەن سۇراق جاۋاپسىز قالدى. 11 جىلداي ورنىنان تاپجىلماعان، اقىندىعى مەن عالىمدىعى تۇرعىسىنان دا سىنعا ىلىككەن عالىمقايىر مۇتانوۆ ازىرگە ناقتى قايدا بارعانى بەلگىسىز. ەل اراسىنداعى سىبىسقا قاراعاندا، ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ الدەبىر ينستيتۋتىنا بارۋى مۇكىن كورىنەدى.

وسىعان دەيىن ORDA.kz 2017 جىلعى تامىز ايىندا اۋماعى 0,7495 گا جەردى الماتى اكىمدىگى OMIREX جشس-عا ۋاقىتشا پايدالانۋعا بەرگەنىن، ال مۇلىكتى Atlas Development جشس-نىڭ جارعىلىق كاپيتالىنا وتكىزگەنىن جازعان.

ءدال وسى كومپانيالاردىڭ ارتىندا كىمدەر تۇرعانىن زەرتتەگەن Ras Aitamyn Telegram-ارناسىنىڭ تۇجىرىمداۋىنشا، قازۇۋ جەرىن العان كومپانيالار ارتىندا قۇلىباەۆ تۇر. داعدارىس كەزىندە دە تابىسى جىل ساناپ ارتاتىن بەلگىلى وليگارح تيمۋر قۇلىباەۆ «Joint Technologies» ارقىلى قازۇۋ-دىڭ جەرىن اكىمشىلىك ارقىلى ۋاقىتشا پايدالانۋعا العان OMIREX كومپانياسىنا يەلىك ەتەدى.

2009 جىلى شىلدەدە قۇرىلعان بۇل كومپانياسىنىڭ قۇرىلتايشىلارى – ۋرازاەۆا فاتيما مۋستافاەۆنا مەن Joint Technologies كومپانياسى. ال Joint Technologies-ءتىڭ قۇرىلتايشىلارى – ساگديەۆا راۋشان ميحتاەۆنا جانە «كيپروس» جشس. ال «كيپروس» جشس-نىڭ قۇرىلتايشىسى – ەڭ داۋلەتتى قازاق بايلارىنىڭ ءبىرى، ەكس-پرەزيدەنتتىڭ كۇيەۋ بالاسى قۇلىباەۆ. وسىندا اتى اتالعان راۋشان ساگديەۆا دا، فاتيما ۋرازاەۆا دا تيمۋر اسقارۇلىنا جاقىن ادامدار.

فاتيما ۋرازاەۆانىڭ ۇلى ەرلان ۋپۋشەۆ تيمۋر اسقارۇلىمەن يىق تىرەسىپ جۇمىس ىستەگەن. ول «شۇباركول پرەميۋم» اق-نىڭ باس ديرەكتورى قىزمەتىن اتقارعان. ال «شۇباركول پرەميۋم» اق-نىڭ نەگىزگى اكتسيونەرى – تيمۋر قۇلىباەۆ يەلىك ەتەتىن «Joint Resources» اق. سونداي-اق ۋپۋشەۆ قۇلىباەۆ پەن ءوزىنىڭ اناسى فاتيما ۋرازاەۆا يەلىك ەتەتىن كومىر ءوندىرۋشى «مايكۋبەن ۆەست» جشس-نىڭ باس ديرەكتورى بولعان. ءتىپتى «اتامەكەن» كاسىپكەرلەر پالاتاسى پرەزيديۋم توراعاسى تيمۋر قۇلىباەۆتىڭ قولىنان «پاراسات» وردەنىن العان.

ۋپۋشەۆتىڭ اناسى، 77 جاستاعى زەينەتكەر فاتيما ۋرازاەۆانىڭ دا تيمۋر قۇلىباەۆ كومپانيالارىمەن بايلانىسى بار. ونىڭ جەكە نەمەسە جالعا الىناتىن مۇلىكتى پايدالانۋ جانە باسقارۋمەن اينالىساتىن «تبن» كومپانياسى بار. وسى «تبن-نىڭ» تاعى ءبىر قۇرىلتايشىسى – «Mercury Properties» جشس. ال «قۇرىلتايشى» كومپانيانىڭ («Mercury Properties» جشس-نىڭ) قۇرىلتايشىلارى – تيمۋر قۇلىباەۆتىڭ «كيپروس» كومپانياسى مەن جۇبايى دينارا قۇلىباەۆا.

ۋرازاەۆا مەن قۇلىباەۆتىڭ بيزنەس بايلانىسى مۇنىمەن بىتپەيدى. «Demir Delux» جشس-نىڭ قۇرىلتايشىلارى دا – ف.ۋرازاەۆا مەن قۇلىباەۆتىڭ «كيپروس» كومپانياسى. «Premier Development Company» جشس-نا دا فاتيما ۋرازاەۆا مەن «Joint Resources» اق ارقىلى قۇلىباەۆ قوجالىق ەتەدى. «Joint Resources» اق-عا «قازازوت» اق-نىڭ 50% اكتسياسى تيەسىلى، سونداي-اق «Joint Resources» «شۇباركول پرەميۋم» اق-نىڭ نەگىزگى اكتسيونەرى.

قازۇۋ جەر داۋى مەن اكىمدىك قاۋلىسىندا اتاۋى اتالاتىن تاعى ءبىر كومپانيا – Atlas Development جشس-نىڭ دا قۇلىباەۆقا تىكەلەي قاتىسى بار. بۇل كومپانيانىڭ قۇرىلتايشىلارى: قۇلىباەۆ يەلىك ەتەتىن «كيپروس» پەن ساگديەۆا راۋشان.

راۋشان ساگديەۆا دا قۇلىباەۆتىڭ سەنىمدى ادامدارىنىڭ ءبىرى. ول قۇلىباەۆ يەلىك ەتەتىن «كيپروس» جشس-نىڭ جەتەكشىسى. وسى  كومپانياسى ارقىلى تيمۋر قۇلىباەۆ پەن ساگديەۆا راۋشان رەسەيدەگى «روسستروينۆەستكە» قوجا.

اكىمدىك قاۋلىسىندا اتى اتالاتىن Atlas Development ءال-فارابي داڭعىلىنان تومەن، ەسەنتاي وزەنىنىڭ باتىسىنداعى قازۇۋ-عا جاقىن جەرگە يە. ول اۋماقتا جەراستى پاركينگى بار كوپقاباتتى ءۇي سالىنباق. Atlas Development-ءتىڭ جەرگە يەلىك ەتۋ قۇقىعى 2017 جىلدىڭ 9 قاراشاسىنداعى ساتۋ-ساتىپ الۋ كەلىسىمشارتىمەن بەكىتىلگەن.

Atlas Development جشس «قازۇۋ جەرلەرىنىڭ ءۇشىنشى تۇلعالارعا ءوتىپ كەتكەنى تۋرالى جەكەلەگەن ادامداردىڭ تاراتقان اقپاراتىندا ايتىلعان جەرگە وزدەرىنە تيەسىلى اۋماقتىڭ قاتىسى جوعىن» مالىمدەگەن. بىراق اڭگىمە –اكىمدىك ارقىلى Atlas Development-كە ءوتىپ كەتكەن مۇلىكتە. اكىمدىك مۇلىك Atlas Development-كە، ال جەردى ۋاقىتشا پايدالانۋ Omirex-كە بەرىلگەنىن ايتقان. بىراق بۇل ەكى كومپانيا ءبىر-بىرىمەن بايلانىستى، kompra.kz مالىمەتىنشە، 2016-2019 جىلدارى Omirex جشس Atlas Development جشس-نىڭ قۇرىلتايشىسى بولعان.

«قالاي بولعاندا دا جەر داۋىنداعى تىزبەكتىڭ ءبارى تيمۋر قۇلىباەۆقا اپارادى. Forbes داۋلەتىن 3,1 ملرد دوللارعا باعالاعان، ونسىز دا كول-كوسىر بايلىققا يە ميللياردەرگە قازۇۋ-دىڭ ۇلتاراقتاي جەرى نە ءۇشىن كەرەك بولدى ەكەن؟» – دەگەن سۇراقتىڭ باسى تاعى اشىق قالعانداي. الماتى قالاسىنىڭ ەڭ قىمبات اۋدانىنىڭ مارجان اۋماعىنا كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي كوتەرىپ، ەل اۋزىنداعى «قۇداي بولسام» دەيتىن باي-ماناپتارعا ساتۋ ارقىلى قالتا قامپايتۋ مۇددەسى بايقالادى.

الداعى ۋاقىتتا قۇرىلعانىنا 85 جىلدان اسقان قازۇۋ اۋماعىنىڭ زاڭدىق تۇرعىدا وزگەرۋ تاريحىن ۇسىنىپ، قوعام نارازىلىعىن تۋدىرعان جاعدايدى ءجىتى باقىلايتىن بولامىز. «ۇلتتار تۇرمەسى» اتالعان كەڭەستىك كەزەڭنىڭ وزىندە قازاق جاستارى ساناتوريالىق ايماقتا ءبىلىم الۋعا ءتيىس دەگەن دىنمۇحاممەد قوناەۆتىڭ كەزىندە شەگەلەنگەن «امانات جەر» بۇگىنگى تاۋەلسىزدىك تاڭىندا ۇستاعاننىڭ قولىندا، تىستەگەننىڭ اۋزىندا كەتكەنى كوپتىڭ شامىنا ءتيدى.

"The Qazaq Times"