استانادا كوروناۆيرۋس پاندەمياسىنا قارسى كۇرەسىپ جاتقان دارىگەرلەرگە ارناپ سالىنعان قابىرعا سۋرەتى (مۋرال). فوتو: astana.gov.kz

14 مىڭنان استام مەديتسينا قىزمەتكەرىنە ۆيرۋس جۇققان قازاقستان بيلىگى مەملەكەتتىك وتەماقىنى نەگە توقتاتتى؟ قاي ايماقتا نەشە دارىگەر اۋىردى؟ قايتىس بولعاندارى شە؟

دەنمين قاراماعىنداعى سانيتارلىق-ەپيدەميولوگيالىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ رەسمي وكىلى ەرجان بايتاناەۆ رەداكتسيا سۇراعىنا جاۋاپ بەردى. ونىڭ مالىمەتىنشە، 31 قازانداعى جاعداي بويىنشا ەلدە 14 460 مەديتسينا قىزمەتكەرى اۋىرعان. ونىڭ 10 323-ءى  كوروناۆيرۋسقا، 4317-ءسى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققان.

ەڭ كوبى – استانادا 2464, الماتى قالاسىندا 2297, اتىراۋ 1179, اقمولا 909, قاراعاندى 898, شقو 896 مامان ناۋقاستانعان.

«بۇل ستاتيستيكالىق مالىمەتتە، مەديتسينالىق ءبىلىمى بار، بىراق COVID-19 ەپيدەمياسىنا قارسى ءىس-شارالارعا جۇمىلدىرىلماعان بارلىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمدارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى دە قامتىلعان (مىسالى ءتىس دارىگەرلەرى، دارىگەر-كوسمەتولوگتار جانە ت.ب.)»، – دەيدى مينيسترلىك وكىلى.

سايكەسىنشە، وڭىرلىك كوميسسيالار 9309 ماماننىڭ ۆيرۋسقا تىكەلەي كاسىبي قىزمەت بارىسىندا شالدىققانىن راستاپ، شەشىم شىعارعان. ولارعا مەملەكەت تاراپىنان 2 ملن تەڭگە كولەمىندە ءبىر رەتتىك وتەماقى بەرىلگەن.

ساراپشىلار مەن ماماندار ەپيدەميا تالاپتارىن جاقسى بىلەتىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جاپپاي دەرت جۇقتىرۋىنىڭ سەبەبىن قۇزىرلى ورگانداردىڭ كادرلاردى قاجەتتى قورعانىش قۇرالدارىمەن دەر كەزىندە قامتي الماۋىنان جانە ءتۇسىندىرۋ جۇمىسىنىڭ جەتكىلىكسىز بولۋىنان كورەدى. ال جەرگىلىكتى اتقارۋشى بيلىك وكىلدەرى كوكتەمگى الماتى قالاسىنداعى جاعدايدىڭ ۋشىعۋىن دارىگەرلەردىڭ قىزمەتىنە  سالعىرت قاراۋىنىڭ سالدارى دەگەن. الايدا بۇل ازاماتتىق قوعام مەن مەدقىزمەتكەرلەردىڭ اشۋىن تۋدىرعان. 70 كۇنگە سوزىلعان كوكتەمدەگى توتەنشە جاعداي كەزىندە ۇكىمەت قاتە بولجام جاساپ، سالدارىنان دايىندىعى جەتكىلىكتى دەڭگەيدە پىسىقتالماعان. شىعىنى – «ماۋسىم-شىلدە قىرعىنىنا» ۇلاسىپ، مىڭداعان ادامنىڭ اۋرۋىنا، جۇزدەگەن ولىمگە الىپ كەلدى.

قازاقستاندا كوروناۆيرۋستى قىزمەت بارىسىندا جۇقتىرىپ قايتىس بولعان دارىگەرلەر دە از ەمەس. رەسمي دەرەك نەگىزىندە رەسپۋبليكا كولەمىندە 182 مەقىزمەتكەر قايتىس بولعان. ولار: ەل استاناسىندا 24, شىمكەنتە 21, پاۆلودار وبلىسىندا 19, اقمولا وڭىرىندە 15, اتىراۋ جانە قاراعاندى وبلىستارىنىڭ ارقايسىندا 14 ت.ب.

ۇكىمەت 182 قىزمەتكەردىڭ تۋىستارىنا وتەماقى رەتىندە ارقايسىنا 10 ملن تەڭگەدەن وتەماقى بەرىلگەنىن ايتادى.

پاندەميانىڭ كوكتەمگى تولقىنىندا پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ ۋادەسى بولعاندىقتان لاجسىز تولەنگەن ءتارىزدى. سەبەبى بيلىك 20 قازاننان باستاپ كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسكە قاتىساتىن مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە تولەنەتىن الەۋمەتتىك تولەمدەردى توقتاتۋعا شەشىم قابىلدادى.

مۇنى «ەپيدەميولوگيالىق احۋالدىڭ تۇراقتانۋى جانە ەكىنشى تولقىنعا دايىندىق كەزىندە قابىلدانعان الدىن-الۋ شاراسى» رەتىندە تۇسىندىرەدى بايتاناەۆ.

بۇعان دەيىن 29 ناۋرىزدا پرەزيدەنت توقاەۆ ەپيدەميامەن كۇرەسىپ جاتقان دارىگەرلەرگە سىياقى مەن وتەماقى تولەۋ قاجەتتىگى تۋرالى باستاما كوتەرگەن.

30 ناۋرىز ۇكىمەت قۇرامىنان قۇرىلعان مەملەكەتتىك-ۆەدومستۆوارالىق  كوميسسيا كوروناۆيرۋستان اۋىرعان مەديتسينا قىزمەتكەرىنە مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنان 2 ملن تەڭگە، ال قايتىس بولعان جاعدايدا 10 ملن تەڭگە كولەمىندە بىررەتتىك الەۋمەتتىك تولەم جاساۋعا شەشىم شىعارعان. ۇكىمەت شەشىمىنىڭ ءليميتى 20 ملرد 438 ملن تەڭگە نەمەسە 47,5 ملن اقش دوللارىنا شاتالعان ەكەن. جەتى ايعا جەتپەي پرەزيدەنت پەن پرەمەر سوزىنەن اينىپ، 20 قازان كۇنى سەرتىنىڭ كۇشىن جويدى.

قازان ايىنىڭ وزىندە 9,5 مىڭ قازاقستاندىقتىڭ اۋرۋعا شالدىققانىن، ىندەتتىڭ سارى جانە قىزىل ايماقتارى كوبەيگەنىنە قاراماستان، دەنمين وسى رايىنان قايتا قويعان جوق.

ەسەسىنە ماماندار قىزمەت بارىسىندا اۋىرعان جاعدايدا مەديتسينالىق ۇيىمدار (كاسىپوداقتار) مەن جەرگىلىكتى اتقارۋشى ورگاندار «ىقىلاسىنا» قاراي قولداۋ كورسەتۋى مۇمكىن ەكەن. بىراق «كەرەك يا مىندەت» ەمەس. ءار ايماق وزىنشە شەشەدى.

ەكى بىردەي جاردەماقىنىڭ «جۇرەگى توقتاعانىمەن»، پاندەمياعا قارسى كۇرەسقا تارتىلعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە جالاقىسىنا قوسا ۇستەماقى تولەۋ جالعاسا بەرەدى. ولاردىڭ تاريفيكاتسياسى تومەندەگىدەي:

  • 1 توپ (اسا قاۋىپتى) – رەانيماتسيا بولىمشەلەرى مەن ينفەكتسيالىق ستاتسيونارلاردىڭ دارىگەرلەرى، ورتا جانە كىشى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ ارقايسىنا ايلىق جالاقىدان بولەك 20 جتم (جالاقىنىڭ ەڭ تومەنگi مولشەرi – QT) نەمەسە 850 مىڭ تەڭگە ۇستەماقى تولەنەدى;
  • 2 توپ (قاۋىپتىلىگى جوعارى) – پروۆيزورلىق ستاتسيونارلار مەن جەدەل جاردەم دارىگەرىنە، ورتا جانە كىشى مەديتسينا قىزمەتكەرىنە ايلىق جالاقىدان بولەك 10 جتم نەمەسە 425 مىڭ تەڭگە ۇستەماقى تولەنەدى;
  • 3 توپ (ورتاشا قاۋىپتى) – كارانتين ستاتسيونارىنداعى جانە  سانيتارلىق دارىگەر، ورتا جانە كىشى مەديتسينا قىزمەتكەر، جەدەل جاردەم جۇرگىزۋشىسى، زەرتحاناشىعا جانە ت.ب. ايلىق جالاقىدان بولەك 5 جتم نەمەسە 212 مىڭ تەڭگە ۇستەماقى تولەنەدى.

قۇقىقتىق تالاپ بويىنشا مەدقىزمەتكەر اۋىرعانىن دالەلدەۋگە كەمىندە 40 قۇجات جيناۋى مىندەتتەلگەن ەدى. جەرگىلىكتى كوميسسيالاردىڭ جۇمىسى باياۋلاعان. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە وتەماقى جانە ۇستەماقى تولەۋگە جاۋاپتى ۆەدومستۆولار – دەنمين مەن ەڭبەكمين ءوتىنىمدى تىركەۋ جانە تولەم تاعايىنداۋ جۇمىسىندا سىلبىرلىق تانىتىپ، سوزبۇيداعا سالعاندىقتان پارلامەنت دەپۋتاتتارى جانە قوعام تاراپىنان قاتاڭ سىنعا ۇشىراعان.

كۇزدە نارازى دارىگەرلەردىڭ شاعىمىنان كەيىن توقاەۆ «ۇستەماقى مەن ساقتاندىرۋ تولەمدەرىن الۋ كەزىندە ءالى كۇنگە دەيىن بيۋروكراتيالىق توسقاۋىلدار بارىن» مويىنداعان. ول «مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى وزىنە تيەسىلى اقشانى ءوتىنىپ سۇراماۋى ءتيىس» دەپ، ۇكىمەتكە تاپسىرعان سوڭ عانا تولەۋ پروتسەسى جىلدامداعانداي بولدى.

"The Qazaq Times"