كورنەكى سۋرەت. فوتو: Fotolia/ Tom Wang

رەسمي دەرەك بويىنشا، قازاقستاندا 20 قازان كۇنى 156 ادامنان كوروناۆيرۋس، 220 ادامنان كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى انىقتالدى. كەيىنگى كەزدە كوروناۆيرۋستان اۋىرعان بالالار قاتارى كۇرت كوبەيگەن. امبۋلاتوريالىق باقىلاۋداعى ناۋقاستار ايتارلىقتاي كەمىگەن. 

#كوروناۆيرۋس  سەيسەنبىدە، قازاننىڭ 20-سى كورونۆيرۋس جۇقتىرعان 156 ادام ايىعىپ شىقسا، 4 ادام ومىردەن وتكەن. ال جاڭادان تىركەلگەن ناۋقاستاردىڭ ەڭ كوبى – استانادان (29), شقو (19), قاراعاندا (16), الماتى (14) وبلىستارىندا جانە الماتى قالاسىندا (13), پاۆلودار (10) وبلىسىنان. ال قىزىلوردا جانە تۇركىستان ايماقتارىندا، شىمكەنت قالاسىندا بىردە-ءبىر ناۋقاس انىقتالماعان.

دەنمين-ءنىڭ رەسمي مالىمەتىنشە, ەمدەلىپ جاتقان 2662 ادامنىڭ 2145-ءى اۋرۋحانادا. ال قالعان 517 ناۋقاس امبۋلاتورلىق تەراپيادا. ولاردىڭ اراسىندا بالالار ەداۋىر كوبەيگەن: ءبىر كۇندە 125-تەن 181-گە دەيىن.

احۋالى ناشار 91 ناۋقاستىڭ اراسىندا 10 ادامنىڭ جاعدايى قاتتى قيىنداعان. جانە 13 سىرقات وكپەنى جاساندى جەلدەتۋ اپپاراتىمەن تىنىستاپ جاتىر. كەيىنگى كەزدە امبۋلاتورلىق باقىلاۋدا بولاتىن پاتسيەنتتەردىڭ سانى كەمىپ، كەرىسىنشە ساتتسيوناردا ەمدەلۋشىلەر مەن ءوججا قۇرىلعىسىنا قوسىلعاندار قاتارى ارتقان.

رەسپۋبليكا بويىنشا بارلىعى 109 623 ادام كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىن جۇقتىرسا، ەمدەلىپ جازىلعاندارى – 105 145 ادام. بۇل جالپى ناۋقاستاردىڭ 95%-دان استامى. وتكەن اپتانىڭ سارسەنبىسىنەن بەرى قازاقستاندا كوروناۆيرۋس كوبەيگەن ەدى.

#كوروناۆيرۋس_پنەۆمونياسى سونىمەن قوسا، دۇيسەنبى كۇنى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققان 220 ادام، ءبىر ءولىم جاعدايى تىركەلگەن. تاعى 79 ادام ايىعىپ شىققان. بىراق ولاردىڭ قانشاسى قاي ايماقتان ەكەنى بەلگىسىز. پتر تەستى تەرىس قورىتىندى كورسەتكەنىمەن، كوروناۆيرۋس سالدارىنان قابىنعان اقوكپە اۋرۋىنىڭ ايماقتارعا تارالۋ دەرەگىن تۇراقتى تۇردە جاريالاۋعا ۋادە ەتكەن مينيستر الەكسەي تسوي دا، ونىڭ كومەكشىسى، ۆەدومستۆونىڭ رەسمي وكىلى باعدات قوجاحمەتوۆ تە ءسوزىن بۇرمالاپ، ءار ون كۇن سايىن جاريالاۋعا كوشكەن. كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنىڭ وڭىرلەردەگى كۇندەلىكتى ديناميكاسى بەلگىسىز. پنەۆمونياعا شالدىققان 36  مىڭداي ادامنىڭ 28 مىڭنان ءسال استامى جازىلىپ شىققان. كەيبىر دەرەككوزدەرگە، انىعىراق ايتقاندا دەنمين وكىلىنىڭ ايتۋىنا قاراعاندا، دۇيسەنبى جانە سەيسەنبى كۇندەرى دەمالىس كۇنگى، ياعني سەنبى مەن جەكسەنبىدەگى مالىمەت بەرىلەدى. كوروناۆيرۋس جاعدايىن وتكەن تاۋلىكتىڭ ەرتەڭىنە جۇيەلەپ جاريالاۋ جولعا قويىلعانىمەن، كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى تۋرالى مالىمەت ەكى كۇنگە كەشىگىپ جيناقتالادى. دۇيسەنبى دەرەگى سارسەنبىدە ءبىر-اق بەرىلەدى. سوندىقتان «وتكەن كۇنى» دەپ جازىلاتىن رەسمي اقپارات كۇماندى. ەكى كۇن كەشىكسە دە ۆەدومستۆونىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى «وتكەن كۇنگى» دەرەك دەپ جاريالايدى. اپتا سايىن ەكى كۇنگى كورسەتكىش تومەندەپ سالا بەرەدى. مينيسترلىك مۇنى مەديتسينا ۇيىمدارى مەن ۆەدومستۆودا دەمالىس كۇنى ەكەندىگىمەن تۇسىندىرەدى. دەسە دە كوروناۆيرۋس جونىندەگى اقپاراتتى جيناقتاۋ-وڭدەۋ ءىسى ۇزدىكسىز جۇرگىزىلەدى.  ددسۇ تۋىستاس دەرتتىڭ قاۋپى بىردەي ەكەنىنە باسا نازار اۋدارسا دا قازاقستاننىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونيالىق تۇرىنە ەكى ءتۇرلى كوزقاراسپەن قارايدى. ونىڭ انىق دالەلى – كۆي+ تۋرالى اقپاراتتىق ينديكاتورلار (ايماقتارعا تارالۋى، ناۋقاستاردىڭ احۋالى، ونىڭ ىشىندەگى ستاتسيونار مەن امبۋلاتورلىق باقىلاۋداعىلار سانى، بالالار سانى، ءوججا-مەن تىنىستاپ جاتقاندار، ايىققاندار، جاڭا كەيستەر، قايتقاندار) كۇندەلىكتى جاريالانسا، ال كۆي- دەرەگى سوڭعى ءۇش كورسەتكىشتەن وزگە مالىمەت بەرىلمەيدى. ال كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنىڭ ايماقتارعا تارالۋى جونىندەگى دەرەگى مينيستر و باستا ايتقانداي كۇندەلىكتى نە اپتاسىنا ەمەس، ەندى ون كۇندە ءبىر-اق بەرىلەتىن بولدى. ونىڭ وزىندە قۇجات فورماتىندا سايتقا جۇكتەپ وتىرادى، ۆەدومستۆو سايتىندا اشىق ءارى تۇسىنىكتى تىلدە تالداپ جاريالامايدى.

قوعامدا بيىلعى 256 مىڭ پنەۆمونيا جاعدايىن ەسەپكە قوسپاي، جالپى ستاتيستيكانى شىلدەدەگى قىرعىننان كەيىن جۇرگىزە باستاعان ۇكىمەتتىڭ ەسەبىنە كۇمانمەن قارايتىندار كوبەيگەن.

#سويتسە... قازاقستاندا كوروناۆيرۋس ءولىمى ازايماي تۇر. سوڭعى كەزدەرى رەسمي دەرەككە سايكەس، قازان ايىنىڭ 20 كۇنىندە كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان 1787 ادام انىقتالىپ، 69 ادام قايتىس بولعان. ءدال وسى ۋاقىتتا كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا 3232 ادام شالدىعىپ، 33 ادام قايتقان. پنەۆمونيادان اۋىرعانداردىڭ سانى كوروناۆيرۋسقا قارعاندا ەكى ەسە كوپ بولعانىمەن، – قايتىس بولعاندار پتر ارقىلى راستالعان كوۆيدتەن ەكى ەسە از.

وتكەن تامىز جانە قىركۇيەك ايلارىندا قازاقستاندا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار 17 مىڭنان، ال كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسىنا شالدىققاندار 34 مىڭنان اسقان. ەكەۋىن قوسا ەسەپتەگەندە، كەيىنگى ەكى ايدا ىندەتتەن 600-دەي قازاقستاندىق ومىردەن وتكەن. سونىمەن بىرگە، وسى ارالىقتا (تامىز-قىركۇيەك) جرۆي اۋرۋلارىمەن 418 مىڭنان، پنەۆمونيانىڭ باسقا تۇرلەرىمەن 82 مىڭنان استام جاعداي تىركەلگەن.

7 قازان دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسويدىڭ كوروناۆيرۋس ەپيدەمياسى تۋرالى بولجالدى ستسەناريدىڭ ءۇش نۇسقاسىن تانىستىرعان. ونىڭ  ايتۋىنشا، بولجامعا اپتا سايىن تۇزەتۋلەر ەنگىزىلىپ وتىرادى. الەكسەي تسوي ۇسىنعان پەسسيميستىك ستسەناري بويىنشا، ەگەر جۇرتتىڭ 60 پايىزى عانا ماسكا تاقسا، 2020 جىلدىڭ قازان-جەلتوقسانىندا 190 مىڭ ادام ۆيرۋس جۇقتىرىپ، 65 مىڭ ادامدى اۋرۋحاناعا جاتقىزۋعا «تۋرا كەلەدى». مۇنداي جاعدايدا «جەلتوقساننىڭ ورتاسىندا لوكداۋن ەنگىزىلۋى ىقتيمال».

تاعى ءبىر نۇسقا رەاليستىك ستسەناريگە سايكەس، جۇرت اراقاشىقتىق ساقتاپ، 70 پايىزى ماسكا تاقسا، قازان-جەلتوقساندا 90 مىڭداي ادام ۆيرۋس جۇقتىرىپ، 30 مىڭىن اۋرۋحاناعا جاتقىزۋعا «تۋرا كەلەدى». بۇل جاعدايدا «قاڭتاردا لوكداۋن ەنگىزىلۋى مۇمكىن».

تسوي ەگەر جۇرتتىڭ 100 پايىزى ماسكا تاعىپ جۇرسە، قاتاڭ كارانتين بولمايتىنىن، قازان-جەلتوقساندا شامامەن 40 مىڭ ادامعا ۆيرۋس جۇعىپ، 15 مىڭ ادام اۋرۋحاناعا تۇسەتىنىن ايتادى.

پاندەميا كەزىندەگى مودەراتور ۆەدومستۆونىڭ باسشىسى كارانتيننىڭ باستى ينديكاتورى رەتىندە ەلدەگى اۋرۋحانالاردىڭ 70 پايىزى تولسا، قاتاڭ لوكداۋن جاريالاۋ كەرەكتىگىن مالىمدەدى.

پنەۆمونيانىڭ كوروناۆيرۋستىق تۇرىنەن باسقا اۋرۋلارىمەن اۋىرعاندار سانى 337 مىڭنان استى. تاراتىپ ايتساق، 13 ناۋرىزدان بەرى COVID-19 ينفەكتسياسىن جۇقتىرعاندار قاتارى 110 مىڭعا جۋىقتاپ، 1 تامىزدان بەرگى كوروناۆيرۋس پنەۆمونياسى 36 مىڭنان اسقان. ددسۇ مالىمەتىنشە، قازاقستاندا اۋىرعانداردىڭ سانى 145,5 مىڭداي. دەگەنمەن ۇكىمەت كوروناۆيرۋس پەن ونىڭ پنەۆمونياسىن ەكى بولەك ەسەپتەيدى. پاندەميا باستالعالى جالپى جيىنى ۆيرۋس جۇققانداردىڭ 2863-ءى (كۆي+ / U07.1 – 1803, كۆي- / U07.2 – 388, ىلەسپە اۋرۋلاردان – 672) قايتىس بولعان. الايدا قازاقستان بيلىگى بويىنان كوروناۆيرۋس تابىلسا دا، باسقا اۋرۋلاردىڭ سەبەبىنەن قايتىس بولدى دەلىنگەن 672 ادامدى جالپى ستاتيستيكاعا قوسىپ ەسەپتەمەيدى. ساراپشىلار بۇعان قارسى. ولاردىڭ ايتۋىنشا، كوروناۆيرۋستىڭ جاناما اسەرىنەن قايتقانداردىڭ جارتىسىنان استامىنىڭ سەبەبى قان اينالىمى جۇيەسىنىڭ اۋرۋلارى بولعاندىقتان، وعان ينفەكتسيا دەرت قوزدىرۋشى فاكتور رەتىندە ولىمگە اكەپ سوقتىرعان.

"The Qazaq Times"