قازاقستان تەڭگەسى مەن اقش دوللارى. فوتو: shutterstock.com

بۇگىن، 9 ناۋرىزدا الەمدە مۇناي باعاسى كۇرت ارزانداپ، اقش دوللارىنا شاققانداعى ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ باعاسى 400 تەڭگەگە قۇلدىرادى. بەس جىلدىڭ ىشىندە (2015 جىلى، شىلدە ايىندا 198 تەڭگە) تەڭگە ەسەلەپ ارزاندادى. 

تۇسكە دەيىنگى ۋاقىت بويىنشا استاناداعى اقشا ايىرباستاۋ پۋنكتەرىندە ءبىر دوللار 400  تەڭگەدەن ساتىلدى.

مەرەكە قارساڭىندا، 7 ناۋرىز ۆاليۋتا باعامى بيرجادا دوللار قۇنى 382,22 تەڭگە بولعان ەدى. ۇلتتىق بانكتىڭ 9 ناۋرىزعا بەكىتكەن 382,05 تەڭگە دەگەن رەسمي باعامى ىسكە العىسىز بولىپ قالدى. دوللاردىڭ الداعى ۋاقىتتا «تاعى قىمباتتايتىنى» جونىندەگى بەيرەسمي حاباردان كەيىن كوپتەگەن اقشا ايىرباستاۋ پۋنكتەرى اقش اقشاسىن شەكتەلگەن مولشەردە ساۋدالاپ جاتىر.

استانادا 400 تەڭگەدەن ساتىلعان ء"دىتى زور اقش دوللارى". 9 ناۋرىز 2020 جىل. فوتو-سكرين: kurs.kz ۆاليۋتا باعامى پورتالىنان

بۇگىن كۇندىز پرەزيدەنت توقاەۆ اتالعان جايتقا بايلانىستى جاۋاپتى ورگانداردىڭ جەتەكشىلەرىن شاقىرتىپ، كەڭەس وتكىزدى. ول ۇكىمەت پەن ۇلتتىق بانككە، ءتيىستى ۆەدومستۆولارعا «مەملەكەتتىڭ حالىق الدىنداعى بارلىق الەۋمەتتىك مىندەتتەمەسىن تولىق كولەمدە ورىنداۋعا» تاپسىرما بەردى. اسقار ءماميننىڭ باسشىلىعىمەن داعدارىسقا قارسى ءىس-قيمىلدار جوسپارىن ازىرلەپ، ءىرى كاسىپورىنداردا حالىقتى جۇمىسپەن قامتۋعا قولداۋ كورسەتۋ جونىندە ارنايى جوسپار دايىندايتىن شۇعىل ارەكەت ەتۋ شتابى قۇرىلدى. ۇكىمەت 2020-2022 جىلدارعا ارنالعان رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتى ناقتىلاۋ جونىندە ۇسىنىس جاساماق.

نارىقتا مۇنايدان وزگە التىن باعاسى دا 20%-عا تومەندەگەن. دۇيسەنبى Brent ماركالى مۇناي بىردەن 14 دوللارعا دەيىن ارزانداپ، ءوز قۇنىنىڭ 31%-ىن جوعالتتى. سالدارىنان WTI-دەگى باعاسى 27% مولشەرىندە تومەندەدى، سايكەسىنشە باررەلىنە 30,27 دوللاردى كورسەتىپ تۇر.

وتكەن جۇمادا، 6 ناۋرىزدا ۆەنادا وتكەن وپەك-ءتىڭ مۇناي مينيسترلەرى جانە كارتەلدەن تىس ەلدەر، سونىڭ ىشىندە رەسەي، قازاقستان جانە ءازىربايجان (وپەك+) كەزدەسۋىندە مۇناي ءوندىرۋدى قىسقارتۋ تۋرالى ورتاق مامىلەگە كەلە الماعان. تاراپتار ورتاق كەلىسىم اياسىن كەڭەيتپەك تۇگىلى 2016 جىلدان بەرى قولدانىپ كەلە جاتقان شەشىمدى ۇزارتا المادى. رەسەي جاعى الەمدىك ەكونوميكانى ءدۇر سىلكىندىرگەن كوروناۆيرۋس ىندەتىنە بايلانىستى ءوندىرىستى ازايتۋ ۇسىنىسىنا كەلىسپەدى جانە قولدانىستاعى كەلىسىم شارتتارىن وزگەرتپەۋدى ۇسىندى. كرەملگە قارسى كەلگەن ساۋد ارابياسى «باعا سوعىسىن» باستاپ، ازيا ءۇشىن مۇناي باعاسىن باررەلىنە ءۇش-ءتورت دوللارعا، اقش ءۇشىن جەتى دوللارعا دەيىن ءتۇسىرىپ جىبەردى. ەندى 1 ساۋىردەن باستاپ تاراپتاردىڭ وتىن ءوندىرىسىن شەكتەۋ جونىندەگى بارلىق مىندەتتەمەسى جارامسىز بولىپ سانالماق.

ماسكەۋدىڭ «قىرسىقتىعىنان» ساتسىزدىككە ۇشىراعان كەلىسىمنىڭ رۋبل دە قۇلدارۋى مۇمكىن دەپ توپشىلايدى ساراپشىلار. ءتىپتى الىپ كومپانيالار ايتارلىقتاي شىعىنعا باتادى دەسەدى.

«لوكويل» رەسەيلىك مۇناي ماگناتىنىڭ تەڭ يەسى لەونيد فەدۋن The Bell باسىلىمىنا بەرگەن سۇحباتىندا «رەسەي مۇناي ءوندىرۋدى قىسقارتۋ كەلىسىمىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى كۇنىنە 100-دەن 150 ميلليون دوللارعا دەيىن جوعالتادى»، – دەيدى. ول كەلىسىمنىڭ كۇيرەۋىن «قيسىنسىز شەشىم» دەپ اتادى.

تەڭگە اينالىمعا ەنگىزىلگەلى بەرى ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ قۇنى اقش دوللارىنا قاتىستى 84 ەسە قۇلدىراعان.

"The Qazaq Times"