تۇركيا مەن گونكونگتا قىتايداعى ازشىلىق ۇلتتاردىڭ «گەنوتسيدكە ۇشىراۋىنا» قارسى بەيبىت شەرۋلەر ءوتتى.
كەشە، 22 جەلتوقسان تاڭەرتەڭ گونكونگتا مىڭنان استام ادامنىڭ قاتىسۋىمەن قىتايدىڭ سولتۇستىك-باتىسىنداعى شىڭجاڭ لاگەرلەرىندە وتىرعان تۇتقىنداردى قولداۋعا، ولاردى دەرەك بوساتۋ تالابىمەن بەيبىت شەرۋ ءوتتى. نارازى گونكونگتىقتار قاماۋداعى ەتنيكالىق ۇيعىرلار مەن وزگە دە ازشىلىق ۇلتتار، سونىڭ ىشىندە قازاقتاردى «جازىقسىز ءارى نەگىزسىز» ۇستالعان دەپ سانايدى. Reuters حالىقارالىق اقپارات اگەنتتىگىنىڭ حابارلاۋىنشا، شەرۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ ءبىرى اكىمشىلىك عيماراتىنا تىگىلىپ تۇرعان قىتاي تۋىن الىپ تاستاعاننان كەيىن قاقتىعىس باستالعان. نارازىلار شىڭجاڭداعى تۇركى تىلدەس ۇلتتاردىڭ قۇقىقتارى بۇزىلىپ جاتقانىن ايىپتاپ، بۇعان قارسى كۇرەسۋگە ۇندەدى.
قازىرگى تاڭدا گونكونگتا روجدەستۆو مەرەكەسى قارساڭىندا اتالعان تالاپتار مەن ءوتىپ جاتقانىنا جارتى جىلدان اسقان ەرەۋىلدەردىڭ باستى «بەس تالابى» بويىنشا اۋقىمدى نارازىلىق اكتسياسىنا قىزۋ دايىندىق ءجۇرىپ جاتىر.
ال، جۇما، جەلتوقساننىڭ 20-سى كۇنى ءدال وسى تالاپتاردى قويعان جۇرت ستامبۇل كوشەلەرىنە شىقتى. ولاردىڭ قولىندا «قاتىگەزدىكتى توقتاتىڭدار»، «قىتاي جاۋىزدارى، شىعىس تۇركىستاننان كەتىڭدەر»، «شىعىس تۇركىستان جالعىز ەمەس» دەگەن باننەرلەر بولدى.
مىڭداعان دەمونسترانتتار قىتاي «سىرتى ءبۇتىن، ءىشى ءتۇتىن» لاگەرىندەگى تۇركىتىلدەس حالىقتارعا بوستاندىق بەرۋدى تالاپ ەتە وتىرىپ، قحر-دىڭ مۇسىلمان ازشىلىققا قاتىستى ساياساتىن سىناعان «ارسەنال» فۋتبول كومانداسىنىڭ قورعاۋشىسى مەسۋت وزىلگە قولداۋ ءبىلدىردى.
2017 جىلدان بەرى قىتايدا قازاق، ۇيعىر، تيبەت، موڭعول جانە وزگە دە از ۇلت وكىلدەرىنە قىسىم كورسەتىلىپ، ارنايى لاگەرلەرگە قامالىپ جاتىر دەگەن اقپارات تارادى. ەۋرووداق، اقش، ءتىپتى بۇۇ قىتاي بيلىگىن ايىپتاپ كەلەدى. رەسمي بەيجىڭ بۇل اقپاراتتى جوققا شىعارىپ، لاگەرلەردەگى جاعدايدى ەلدىڭ ىشكى ءىسى دەپ، وعان ەشكىمنىڭ ارالاسپاۋ كەرەك ەكەنىن العا تارتادى.