ماكروننىڭ قىتاي ساپارى. فوتو: Reuters.

فرانتسيا پرەزيدەنتى ەممانۋەل ماكرون قىتاي ساپارىنىڭ الدىندا Human Rights Watch ۇيىمىنىڭ ۇسىنىس حاتىن تاپسىرىپ الدى. ادام قۇقىعىن قورعاۋشى حالىقارالىق ىقپالدى ۇيىم پرەزيدەنت ماكروننان قىتاي ساپارى كەزىندە سول ەلدەگى اۋىر دارەجەدە بۇزىلىپ وتىرعان ادام قۇقىعى ماسەلەسىن كوتەرۋدى سۇراعان. فرانتسيا پرەزيدەنتى 4-6 قاراشا كۇندەرى قىتايعا رەسمي ساپارمەك بارۋدى جوسپارلاپ وتىرعان ەدى.

Human Rights Watch ۇيىمى حاتىندا قىتاي باسشىسى شي جينپيڭگە شىنجاڭداعى ساياسي لاگەرلەردى (بەيجىڭ تارابى بۇل لاگەرلەردى «كاسىپتىك ءبىلىم بەرۋ ورتالىقتارى» دەپ كورسەتۋگە تىرىسادى) جابۋدى، قۋعىن-سۇرگىندى توقتاتۋدى، تۇرمەگە قامالعان بارلىق بەلسەندىلەردى بوساتۋدى جانە گونكونگ حالقىنىڭ ساياسي كوزقاراسىن قۇرمەتتەۋدى تۋرالى اشىق ۇسىنىس جاساۋدى وتىنگەن.

اتالعان ۇيىمنىڭ ايتۋىنشا، «جىلى ديپلوماتيا» تەك شەنەۋنىكتەر ءۇشىن عانا پايدالى، بىراق ول بيلىكتەن قىسىم كورگەن قحر ازاماتتارى ءۇشىن جارامسىز. ۇكىمەتتەر جەتەرلىك دارەجەدە قىسىم جاساماسا، شي جينپيڭ بيلىگى تۇسىندا ارتا تۇسكەن ادام قۇقىعىنىڭ بۇزىلۋ تەندەنتسياسىن وزگەرتە المايدى.

فرانتسيانىڭ ەڭ جاس پرەزيدەنتى رەتىندە تاريحتا قالعان ماكرون جاقىندا عانا ادام قۇقىعىن قورعاۋ جولىندا فرانتسيانىڭ بەلسەندىلىك تانىتۋى كەرەك ەكەنىن، ادام قۇقىعىن بۇزۋشىلاردىڭ جازاسىز قالۋ ىستەرىن توقتاتۋ ءۇشىن بەلسەندى كۇرەسۋى كەرەك دەگەن سىڭايدا مالىمدەمە جاساعان ەدى.

Human Rights Watch ۇيىمنىڭ جەتەكشىسى روسس ءوز مالىمدەمەسىندە، پرەزيدەنت ماكرون قىتايداعى ادام قۇقىعىنىڭ بۇزىلۋى ماسەلەسىندە باتىل كوزقاراس تانىتۋى كەرەك ەكەنىن ايتادى. ول پرەزيدەنت ماكرونعا قاراتقان سوزىندە: «ەگەر ءسىز كوپشىلىك الدىندا باتىلدىق تانىتا الماساڭىز جانە ادام قۇقىعىنىڭ بۇزىلۋى تۋرالى ايتا الماساڭىز، بۇل شي جينپيڭ بيلىگىن ەلدەگى ازاماتتاردىڭ بوستاندىعىن شەكتەۋدى ءتىپتى دە كۇشەيتۋگە يتەرمەلەيدى»، – دەگەن.

ايتا كەتەيىك، الداعى ساپار پرەزيدەنت ماكروننىڭ قىتايعا ەكىنشى رەتكى رەسمي ساپارى. سونداي-اق، قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ 19-شى قۇرىلتايى 4-ءشى پلەنارلىق سەسسياسى وتكەننەن كەيىن باتىس ەلدەرىنەن قىتايعا رەسمي ساپارمەن بارعان العاشقى ليدەر بولماق. فرانتسيانىڭ جانە وزگە دە باتىستىق اقپارات قۇرالدارى ماكروننىڭ قىتاي ساپارى تاريحي ماڭىزدى ساپارلاردىڭ ءبىرى بولادى دەپ كۇتۋدە.

 

“The Qazaq Times”