رەسەيدىڭ اسكەري مۇراجايىنداعى قارۋلار. فوتو: BBC/AFP7

رەسەيدىڭ سەۆەرودۆينسك قالاسىنىڭ ماڭىنداعى وق-ءدارى قويماسىنداعى جارىلىستان يادرولىق قۋاتى بار زىمىرانداردى جاساپ جاتقان عىلىمي قىزمەتكەرلەردىڭ قازا بولعانى بەلگىلى بولعان ەدى. رەسەيلىڭ "روساتوم"-ى ەكسپەرتتەردىڭ يادرولىق-ەنەرگەتيكالىق قوزعالتقىشتى سىناقتان وتكىزىپ جاتقانىن راستاعان. الايدا، جارىلىس تۋراسىندا ەشقانداي قوسىمشا اقپارات بەرگەن ەمەس.

مالىمەتتەرگە قاراعاندا، ينجەنەرلەر اركتيكاداعى تەڭىز كۇشتەرىنىڭ زىمىران سىناۋ بازاسىندا سىناق وتكىزىپ جاتقان. رەسەي بۇل جەردە "بۋرەۆەستنيك" يادرو-ەنەرگەتيكالىق زىمىران قوزعالتقىشىن سىناعان. بىراق، كرەمل اپاتتى جاعدايدىڭ ناقتى سەبەبىن كورسەتپەي وتىر. الايدا، اق ءۇي تارابى اتالعان جارىلىس كەزىندە قانداي قارۋدىڭ سىناقتان وتكىزىلىپ جاتقانى تۋرالى انىق مالىمەتكە يە ەكەنىن ايتىپ قالدى. "بىزدە دە وسىعان ۇقساس قارۋ بار. الايدا، ول زاماناۋي تەحنولوگيالارمەن جابدىقتالعان", – دەگەن اقش پرەزيدەنتى.

ول جانە "سكايفول" اپاتىنان كەيىن ماڭىنداعى تۇرعىندار ءۇشىن اۋاداعى حيميالىق ەلەمەنتتەردىڭ زيانى تۋرالى دا ايتىپ كەتكەن. جارىلىستان كەيىن سەۆەرودۆينسك قالاسىنىڭ رەسمي لاۋازىمدىلارى رادياتسيا قاۋپىنىڭ جوق ەكەنىن مالىمدەگەن ەدى. SSC-X-9 سكايفول دەپ وتىرعانى - رەسەيدىڭ 9م730 يادرو-ەنەرگەتيكالىق قوزعالتقىشى بار زىمىراندارىنىڭ كودتىك اتاۋى. جاڭا زىمىران تۋرالى رەسەي پرەزيدەنتى پۋتين بۇدان ءبىر جىل بۇرىن مالىمدەمە جاساعان ەدى. وندا ول رەسەي جاساپ جاتقان جاڭا زىمىران ەش ەلدىڭ زىمىرانعا قارسى قورعانىس جۇيەسىنە ۇستالمايتىن بىرەگەي قارۋ ەكەنىن كوبىرەك ايتىپ ەدى. سونداي-اق، "بۋرەۆەستنيك"  زىمىرانى قالاعان قاشىقتىققا ۇشىپ جەتە الاتىنىن دا باسا ايتقان. ناتو تارابى وعان SSC-X-9 سكايفول دەگەن ات قويعان.

The New York Times باسىلىمى بولسا اقش بارلاۋ قىزمەتىنىڭ مالىمەتتەرىنە سۇيەنە وتىرىپ، سەۆەرودۆينسك قالاسىنىڭ ماڭىنداعى اپاتتا ءدال وسى "بۋرەۆەستنيك"  زىمىرانى سىناقتان وتكىزىلىپ جاتقان دەپ جازدى. الايدا، رەسەي مەن اقش-تىڭ رەسميلەرى بۇعان ۇقساس قانداي دا ءبىر مالىمدەمە جاسامادى.

شەتەلدىك باسىلىمدار مەن ءار ەلدىڭ ساراپشىلارىنىڭ پىكىرلەرىن قورىتاتىن بولساق، رەسەيدىڭ جاڭا قارۋلار سىناعى كەڭەس وداعى كەزىندە باستالعان "ارمان-قيالداردىڭ" جالعاسى دەۋگە بولادى. سول كەزدەگى ىسكە اسپاي قالعان جوبالارعا ينۆەستيتسيا سالىپ، جۇزەگە اسىرۋعا تىرىسىپ جاتقاندارى دا بار. الايدا، "بۋرەۆەستنيك" زىمىرانى سىندى جوبانىڭ ءساتتى جۇزەگە اسۋى ەكىتالاي دەگەن بولجامدار دا بار. بۇل دا بولسا "قىرعي-قاباق سوعىس جىلدارىنداعىداي" دەرجاۆالار اراسىندا قارۋ-جاراق باسەكەسىنىڭ قايتا جاندانا تۇسكەنىنەن دەرەك بەرسە كەرەك. 

“The Qazaq Times”