ۇلتتىق ۇلان ارۋلاردى ارداقتادى

قازاق دالاسىنا كوكتەم كەلدى. گۇل كوكتەم. جەر-انا بۋسانىپ، ءومىردىڭ قايتا تۇلەپ، قايتا ورلەپ گۇلدەگەن شاعى عوي. ءيا، كەرەمەت شاق. وسى ءبىر كەرەمەت شاقتا، اراعا جىل سالىپ كوڭىلىمىزگە  مەدەۋ بەرگەن كەرەمەت ءبىر مەرەكەنىڭ كەلىپ جەتەتىنى. ول حالىقارالىق ايەلدەر مەرەكەسى. باسقاعا قالاي ەكەنىن بىلمەدىم، ءوزىم ءۇشىن ەرەكشە قاستەر تۇتاتىن مەيرامىمنىڭ ءبىرى. ماسەلە، بۇل مەرەكەنىڭ كىم ارقىلى، قاشان قالىپتاسىپ، تويلانۋىندا ەمەس، ونىڭ بارشا ادامزات بالاسىنا ىزگىلىك نيەتتە قىزمەت ەتىپ جاتقان ۇلى مانىندە دەپ تۇسىنسەك دەگەن ويىمدا بار. ويتكەنى، ءار زاتتان ءبىر كىلتيپان ىزدەگەن كەيبىر باۋىرلارىمنىڭ وسى مەرەكەنى دە قازاققا جات قىلىپ، «سىرتتان ەنگەن»، «اناۋ، مىناۋعا» جاتقىزىپ كۇيىس قاباق تانىتاتىنىن كورگەندە وعان «جاقسىلىقتى تۋ قىلعان نيەت پەن ءىستىڭ بارلىعىادامزاتتىڭ ورتاق جەتىستىگى» دەگىم كەلەدى.سونىمەن كوكتەمگى نۇرمەن ۇشتاسقان انالار مەيرامى اراعا جىل سالىپ ەمەس، ايدا ەمەس، كۇن سالىپ كەلە بەرسە دە ارتىق ەمەس. ويتكەنى، انادان اسار كۇندە، شىڭدا  جوق.

بۇگىنگى اڭگىمە وزىمىزبەن قاتار ءجۇرىپ، نازىك يىقتارىمەن اۋىر سالماقتى – وتاندى قورعاۋ جۇگىن ارقالاپ جۇرگەن باتىل جۇرەكتى قارلىعىشتار، اپكە-قارىنداستار جايلى ايتپاقپىن. ءاسىلى، ايەلدەر قوعامنىڭ بار سالاسىندا ەڭبەك ەتەدى دەسەك تە، ونىڭ ىشىندە ولاردىڭ از قامتىلعان سالاسى دا بولادى. ونىڭ ءبىرى ەرگە ەنشى بولعان – اسكەري قىزمەت. كەيبىرەۋلەر اسكەري سالا قىز بالاعا قول ەمەس دەپ جاتادى. ول دا اسكەري ورتاداعى ەرەكشە تالاپتارعا، كەيدە ايەل تۇرماق ەركەكتىڭ دە شىداس بەرمەس، قيىندىعىنان ايتىلعان ءسوز دە شىعار.اسكەري قىزمەت اۋىر جول، سالماقتى مىندەت. ونىڭ ىستىق-سۋىعىنا كۇيىپ، تەمىردەي تارتىپكە كونىپ، ونىمەن قوسا وتباسى مەن قىزمەتتى قوسا الىپ ءجۇرۋ اۋىزعا ايتقانعا عانا جەڭىل. سوندىقتان دا وسى سالادا جۇرگەن اپكە-قارىنداستارىما ەرەكشە ىلتيپاتپەن قارايتىنىم دا شىندىق.

ۇلتتىق ۇلاننىڭ «وڭتۇستىك» وڭىرلىك قولباسشىلىعىندا قىزمەت اتقاراتىن سەرجانت لەزات حالەلوۆا وسى سالاداعى ءورىمدى ەڭبەگى 20 جىلعا جۋىقتاعان. ارينە، كەزىندە اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتتى تامامداعان ارۋعا «ءومىرىڭىزدىڭ اسكەري سالاعا بۇرىلىپ، وسىلاي تاعدىر ۇكىمىنىڭ بۇيىرعانىنا قالاي قارايسىز، وكىنىش-وكپەڭىز جوق پا» دەگەن ساۋالىما ءبىر اۋىزدان «جوق» دەپ جاۋاپ بەردى. «ادامعا جاس كۇنىندە ءومىر جولى ۇزاقتايكورىنەرى راس. بىراق عۇمىرىڭنىڭ ورتا جالىناجەتكەندەونىڭ ولاي ەمەس ەكەنىن ەرىكسىز اڭعارىپ، «قامشىنىڭ سابىنداي بولعان جالعاننىڭ»شىندىق ەكەن ويمەن پايىمدايسىڭ. وسى ۋاقىتقا دەيىنگى ءومىرىم دە كوزدى اشىپ جۇمعانىمداي وتە شىعىپتى. ەندى ءبىر جىلدان كەيىن زەينەتكەرلىككە شىقپاقپىن. سانالى ءومىرىمدى اسكەري قىزمەتكە ارناعانىمدى تاعدىردىڭ ماعان ەڭ اۋەلگى بەرگەن سىيى دەپ بىلەمىن. سوناۋ 90-شى جىلداردىڭ الماعايىپ زامانىندا اسكەري سالاعا كەلۋگە اۋەلدە جۇرەكسىنگەنىم راس ەدى. كەيىن كەلە-كەلە بارلىعىنا ۇيرەندىم. ساپتىق دايىندىققا دا، تاپانشادان، اۆتوماتتان قارۋ اتۋعا دا. ەڭ باستىسى قىزمەتىم تارتىپكە، ءتارتىپتى اۋليەدەي سىيلاۋعا ۇيرەتتى. اسكەري ادام قاشان دا جيناقى ءجۇرىپ، ەپتى دە جىلدام قيمىلدايدى عوي. بۇل دا ماعان قىزمەتتەن ەنگەن قاسيەت بولدى»، - دەيدى بىزبەن اڭگىمەلەسكەندە سەرجانت ل.حالەلوۆا.

مايور اسيا كاليەۆا

ال «وڭتۇستىك» وڭىرلىك قولباسشىلىقتىڭ قارجى ءبولىمىنىڭ اعا وفيتسەرى مايور عاليا مامەتوۆا مەن وسى ءبولىمىنىڭ اعا مامانى سەرجانت گۇلجان بايمۇحانوۆالاردىڭ ەڭبەك جۇگىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ءبىر سوزبەن ايتىپ جەتكىزۋ مۇمكىن ەمەس. ويتكەنى، مىنا زاماندا بارلىق ماسەلەدە قارجى-قاراجاتتىڭ يگەرىلۋىنە، تولەمدەردىڭ ۋاقىتىلى اتقارىلۋىنا تىرەلەتىنىن ەسكەرسەك، وندا ەسەپشى قىزداردىڭ جۇمىستارى دا قات-قابات-اق. ونىمەن قوسا نازىك جاندىلاردىڭ جاۋىنگەرلىك دايىندىقتارى دا جوعارى بولۋى كەرەك، اسكەري ءتارتىپ سونى تالاپ ەتەدى. مايور عاليا مامەتوۆا «قىز بالا بولسام دا، جاس كەزىمنەن ءور ءوستىم. كەيدە ەس بىلگەنشە ەر بالالارمەن قاتار اتقا قونىپ، تاي-قۇنان بايگەلەردە شاپقانىم دا بار. سودان بولار ەسەيگەندە اسكەري قىزمەتكە ەسىم كەتىپ، ارمانىما اينالدى. ىشتە ويلاعانىڭ نە بولسا، ومىردە جۇزەگە اسادى دەپ جاتادى عوي، اقىرى اسكەري سالاعا كەلدىم. قازىر مىنە، 23 جىل وتان دەپ، ەل دەپ قىزمەت ەتىپ جاتقان جايىم بار. ديانا جانە دياس اتتى ۇل-قىزدى تاربيەلەپ وتىرمىن. ۇلىم دياس قازىر مەكتەپ جاسىنداعى وقۋشى بولسا دا، بولاشاعىن ەل قورعاۋ قىزمەتىمەن ۇشتاستىرعىسى كەلەدى. مەن ونىڭبۇل شەشىمىن قۇپ كورەمىن. ويتكەنى، اباي اتامىز ايتپاقشى، دۇنيەنىڭ ءبىر بولشەگىنە كىرپىش بولىپ قالانىپ، ەگەمەن ەلدىڭ ەڭسەسىن بيىكتەتۋگە قىزمەت اتقارۋدان ارتىق مارتەبە جوق».

مايور گاليا مامەتوۆا

سەرجانت گۇلجان بايمۇحانوۆا دا ەكى بالانىڭ اناسى. قىزمەتىنە بەرىك جان. وتاعاسى دا اسكەري قىزمەتتە، «وڭتۇستىك» وڭىرلىك قولباسشىلىعىنىڭ سەرجانتى لاۋازىمىنداعى پراپورششيك ەرمەك بايمۇحانوۆ ەكەۋى قىزمەتتە دە، وتباسىندا دا جۇپتارى اجىراماعان، جاراستى وتباسى. ەكەۋى ءبىرى بىلگەنىن ەكىنشىسىنە ۇيرەتىپ، اسكەري قىزمەتكە، شىنىن ايتقاندا وتباسى بولىپ شىڭدالىپ، قىزمەتتىڭ ىستىق-سۋىعىن تەڭ وتكەرىپ كەلە جاتقان جايى بار. «قازاق قىزدارى نامىستان جارالعان. قاي تاريحتى الىپ قاراساڭىز دا سولاي. ولار باسقا ەلدىڭ كۇڭى بولىپ كەتپەگەن، ارى مەن نامىسىن جوعارى قويىپ، ەرىنىڭ، ەلىنىڭ اماندىعىن تىلەگەن. ال قىزاي انا، دومالاق انا سياقتى ءبىر اۋلەتكە عانا ەمەس، ءدۇيىم ەلگە ۇران بولعان انالارىمىز جەتەرلىك. وتباسى تاربيەسى دەگەندە ايەلدەردىڭ قاي كەزدە دە ورنى ەرەكشە»، - دەيدى گۇلجان بىزگە ەرەكشە ويىن ءبىلدىرىپ.

سەرجانت گۋلجان بايمۋحانوۆا

مايور ءاسيا قاليەۆا دا ۇلگىلى قىزمەتىمەن كوزگە تۇسكەن ارۋ جاننىڭ ءبىرى. ءۇش بالانىڭ اناسى سوناۋ 1999 جىلدان باستاپ قۇقىق قورعاۋ سالاسىندا ەڭبەك ەتەدى. قازىر وڭىرلىك قولباسشىلىقتىڭ كادر ءبولىمىنىڭ وفيتسەرى. «ءار قىزمەتتىڭ ءوز قىر-سىرى، ەرەكشەلىگى بولادى عوي. اسكەري قىزمەت اسا جاۋاپتى جۇك ارقالاعان سالا. مۇندا سەن ايەلسىڭ، سەن ەركەكسىڭ دەپ بولمەيدى. ءبارى قارۋ ۇستاعان وتان قورعاۋشىلار. سوندىقتان دا بارىنە دايىن بولۋىڭ كەرەك. قارۋ اتۋ، جەكپە-جەك ۇرىس تاسىلدەرى، جەدەل شەشىم قابىلداۋ، ەڭ اياعى ىشكى تۇيسىگىڭدى سۋىققاندى باسقارىپ، باتىل جۇرەكتى بولۋ كەرەك دەگەن سياقتى. ادام ءبارىن تۋا سالا ۇيرەنبەيدى. ەپتەپ-ەپتەپ، ىنتا، تىلەگىمەن بويىنا دامىتادى. سوندىقتاندا ەڭ باستىسى بۇل سالاعا دا باستى قاجەتى ىنتا. مەنىڭ ىنتام بولدى، اۋىر بولسا دا ۇيرەنىپ مىنەكي مايور شەنىنە دەيىن جەتىپ وتىرعان جايىم بار»، - دەيدى نازىك يىقتى مايور.

سەرجانت لياززات حالەلوۆا

قورىتا ايتقاندا، قىسىلتاياڭ ساتتە باتىلدىعىمەن ەردەن وزىپ، ماڭگىلىك بەينەسى ەرلىكتىڭ سيمۆولىنا اينالعان ءاليا مەن مانشۇكتەي قازاق قىزدارى بۇكىل شىعىستىڭ ايبىنىن اسىرىپ تۇرعان جوق پا.ءيا، ول انالارىمىزدى ءپىر تۇتقان، نامىستان جارالعان ارۋلارىمىز قازاقتا جەتەرلىك. ءبىز ولاردىڭ ءبىر پاراسىن عانا تىلگە تارتتىق. وسى ورايلى ءساتتى پايدالانىپ، ولاردى مەرەكەلەرىمەن قۇتتىقتاپ، وتباسىلارىنا ىرىس، قىزمەتتەرىنە تابىس تىلەدىك. مەرەيلەرىڭىز وسە بەرسىن اسىل ارۋلار!

مايور ارمان اۋباكىروۆ، الماتى قالاسى

"The Qazaq Times"