مەكسيكا ۇكىمەتى: اقش بىزگە نە ىستەسە، ءبىز دە وعان سونداي جاۋاپ بەرەمىز

مەكسيكالىقتار اقش پرەزيدەنتتى دونالد ترامپتىڭ ەكى ەل شەكاراسىنا قورعان سالىپ، مەكسيكادان كىرەتىن تاۋارلارعا سالىقتى جوعارلاتۋىنا قاتتى نارازى. 24 اقپاندا، مەكسيكا سىرتقى ىستەر ءمينيسترى جاريالاعان مالىمدەمەدە: « ەگەر، ترامپ شىنىمەن دە ەكى ەل اراسىنا قورعان تۇرعىزىپ، بىزدەن كىرەتىن تاۋارلارعا سالىقتى ارتتىراتىن بولسا، وندا، مەكسيكا ۇكىمەتى دە وعان تاپ سونداي جاۋاپ قايتارادى»، – دەدى.

مەكسيكا سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ سول ەلدىڭ باق قۇرالدارىنا بەرگەن سۇحباتىندا: «ءبىز اقش-تان يمپورت ەتىلەتىن كەز-كەلگەن تاۋارعا سالىقتى كوبەيتپەيمىز. سەبەبى، بۇل مەكسيكالىق تۇتىنۋشىلارعا زيان كەلتىرۋى مۇمكىن. ءبىز بارىنشا ەلىمىز تۇتىنۋشىلارىنىڭ مۇددەسىن قورعاي وتىرىپ، سالىق سالاتىن تاۋارلاردى تالداپ شىعامىز»، – دەدى. مەكسيكا ءمينيسترىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، اقش ۇكىمەتىنىڭ جاساپ وتىرعان بىرجاقتى سالىق بەلگىلەمەسى، وڭتۇستىك كورشىسىنىڭ مۇددەسىنە قايشى بولىپ وتىر. سەبەبى، بۇل سالىق ەرەجەسى ساتىپ الاتىن بارلىق تاۋار تۇرلەرىن قامتۋدا. ايتالىق، اۆتوموبيل، تەلەفوننان تارتىپ، كۇندەلىكتى تۇتىنۋ بۇيىمدارىنا دەيىن اسەر ەتپەك.

ترامپ بولسا اقش، كانادا، مەكسيكا ءۇش ەل اراسىندا سولتۇستىك امەريكا ەركىن ساۋدا كەلىسىمىن قايتا قاراۋ تۋرالى ۇسىنىس تاستاۋدا. مەكسيكا جاق كەيبىر ماسەلەلەردە اشىق پىكىردى ۇستانۋعا دايىن وتىر. ءتىپتى، سولتۇستىك امەريكا ەركىن ساۋدا وداعىن جانداندىرعان كۇندە دە، اقش-تىڭ تاريفتەرىن قابىلداماۋعا دا دايىن. وسىنىڭ ءبارى مەكسيكادان كىرتىن تاۋارلارعا قويعان جاڭا سالىق ەرەجەسىنە، مەكسيكالىقتاردىڭ جاۋابى بولىپ تابىلادى.

وتكەن ايدىڭ سوڭىندا (25 قاڭتار) ترامپ، اقش-مەكسيكا شەكاراسىنداعى سالىناتىن قامال قۇرلىسىنا مەكسيكادان تولەم تالاپ ەتكەن بولاتىن. ول تاعى، ەگەر مەكسيكا ۇكىمەتى بۇل تولەمنەن باس تارتقان جاعدايدا، اقش بۇل قۇندى باسقا جولدارمەن ءوندىرىپ الاتىنىن دا ايتىپ ەدى. ەستەرىڭىزدە بولسا، سول كەزدە مەكسيكا پرەزيدەنتى ەنريكە پەنيا نەتو: «مەكسيكا قامال قۇرلىسىنىڭ اقىسىن تولەۋگە مىندەتتى ەمەس» دەگەن بولاتىن. ول جانە سول ايداعى اقش-قا جاسالاتىن رەسمي ساپارىن كۇشىنەن قالدىرۋ ارقىلى ءوز قارسىلىعىن بىلدىرگەن. سىرت ەلدىڭ ساراپشىلارى مەكسيكا تاۋارلارىنا سالىناتىن سالىقتىڭ جوعارىلاتىلۋى، ترامپتىڭ وسى سوزىنەن كەلىپ شىققان دەپ قارايدى. الايدا، ولاردىڭ كوزقاراسىنشا اقش ۇكىمەتى سالىق مولشەرىن بىرجاقتى بەلگىلەۋگە قۇقىلى ەكەن.

فوتو: The Atlantic

اقش ءۇشىن مەكسيكا ەجەلدەن ماڭىزدى كورشى بولىپ كەلدى. مەكسيكانىڭ اقش پەن لاتىن امەريكاسىن تۇتاستىراتىن گەوگرافيالىق ەرەكشەلىگى دە قۇرماما شتاتتار ءۇشىن اسا ماڭىزدى. ەكى ەلدىڭ تاۋار ايىرباس مولشەرى دە 3 ملرد امەريكا دوللارىنان اسادى. ەگەر الداعى ۋاقىتتا مەكسيكا ۇكىمەتى اقش-تان كىرەتىن تاۋارلارعا سالىقتى كۇشەيتەر بولسا، ەڭ الدىمەن زارداپ شەگۋشى امەريكالىق تۇتىنۋشىلارى بولاتىنى انىق. دەسە دە، بۇل قۇراما شتات ەكونوميكاسىنا كۇردەلى تۇردە اسەر ەتۋى ەكىتالاي.

“The Qazaq Times”