ترامپ قىتايعا تاعى ءبىر وراي بەرۋى مۇمكىن

اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپ قىتايمەن ساۋدا كەلىسىمىنە بەرگەن ۋاقىتتى ۇزارتۋعا بولاتىنى تۋرالى قايتالاي مالىمدەدى. ول ساۋدا كەلىسىمى ءۇشىن وزگەرمەيتىن «قاسيەتتى كۇننىڭ» جوق ەكەنىن، 1 ناۋرىزعا دەيىن ساۋدا كەلىسىمىنە كەلە الماسا، شەكتى مەرزىمدى ۇزارتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتقان.

اقش پرەزيدەنتى بۇعان دەيىن قىتايعا ناقتى تالاپ قويىپ، 1 ناۋرىزعا دەيىن ساۋدا كەلىسىمىنە كەلە الماسا، اقش بازارىنا كىرەتىن 200 ملرد اقش دوللارى كولەمىندەگى قىتاي تاۋارلارىنا ءتاريفتى 10 پايىزدان 25 پايىزعا دەيىن كوتەرەتىنىن ايتىپ كەلگەن. كەيىن ول قىتاي كەلىسىمگە كەلۋگە جاقىنداي تۇسسە، بۇل مەرزىمدى كەيىنگە ۇزارتۋى مۇمكىن ەكەنىن جەتكىزگەن.

«مەنىڭ ويىمشا كەلىسسوزدەر وتە جاقسى ءجۇرىپ جاتىر. مەن قازىر سىزدەرگە ناقتى قاي كۇن ەكەنىن ايتىپ بەرە المايمىن. بىراق، بۇل كۇن قاسيەتتى كۇن ەمەس، سەبەبى، تىم كوپ ىستەر ورىن الۋدا. ءبىز ءالى دە كۇتە تۇرۋىمىز كەرەك»، – دەدى ترامپ. ونىڭ ايتۋىنشا بۇل ساۋدا كەلىسىمى وتە كۇردەلى.

سەيسەنبى كۇنى اقش پەن قىتايدىڭ ساۋدا وكىلدەرى ۋاشينگتوندا كەزەكتى كەلىسسوز ۇستەلىنە وتىردى. ال، بەيسەنبى كۇنى اقش ساۋدا وكىلى مەن قارجى ءمينيسترى قىتايدىڭ ۆيتسە-پرەمەرىمەن جوعارى دەڭگەيدەگى كەزدەسۋ وتكىزەدى.

اق ءۇيدىڭ تاراتقان مالىمەتىندە، كەزەكتى كەلىسسوزدىڭ باستى ماقساتى – قىتايدىڭ قاجەتتى قۇرىلىمدىق وزگەرىستەرىن قولعا كەلتىرۋ. ياعني، قىتايدى ەكونوميكالىق ساياساتتاعى قۇرىلىمدىق رەفورمالار جاساۋعا كوندىرۋ. Bloomberg News-ءتىڭ بۇل تۋرالى حابارىندا،  قۇراما شتات قىتايدان يۋانعا دەۆالۆاتسيا جاساماۋ تۋرالى ۋادە بەرۋىن تالاپ ەتكەن. سەبەبى، قىتاي اقشاسىنىڭ قۇنسىزدانۋىنا بايلانىستى الەمدىك نارىقتا قىتاي تاۋارلارى ءوتىمدى بولا تۇسەدى.

اقش ءالى دە نەگىزگى ءۇش تالابىندا بەكەم تۇر. ولار – قىتايدىڭ ادىلەتسىز ساۋدا ساياساتىن توقتاتۋ; زياتكەرلىك مەنشىك قۇقىعىن قورعاۋ تالابى; بىرلەسكەن امەريكالىق كومپانيالاردان تەحنولوگيالاردى وتكەرىپ بەرۋ تالابىن تويتارۋ. قىتاي تارابى دا ءوز كەزەگىندە اقش-تى ەكونوميكالىق دامۋدى قيىنداتاتىن ساۋدا ساياساتىن قولداندى دەپ ايىپتايدى.

باسىم كوپ ساراپشىلار 1 ناۋرىزعا دەيىن اقش-قىتاي اراسىنداعى ساۋدا كەلىسىمى جۇزەگە اساتىنىنا سەنبەيدى. قازىرگە دەيىن كەلىسسوزدەردىڭ بىرنەشە راۋندى ءوتىپ كەتتى، الدە نەشە رەت جوعارى دەڭگەيدەگى كەلىسسوزدەر دە بولىپ ءوتتى. ترامپ سوڭعى مالىمدەمەلەرىندە «كەلىسسوزدەر جاقسى دامىپ كەلەدى» دەپ باعالاۋدا. بىراق، ارگەنتينادا كەلىسكەن شەكتى مەرزىمگە دەيىن الەمنىڭ ءبىرىنشى جانە ەكىنشى ەكونوميكاسى ءبىر پاتۋاعا كەلە المايتىنى انىق بولدى.

 “The Qazaq Times”