فوتو: NYT

«The New York Times» گازەتىندە اق ءۇي قىزمەتكەرىنىڭ اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپقا قارسى ماقالاسى جارىق كوردى.

كىرىسپە

ماقالا اننوتاتسياسىندا رەداكتسيادان: «NYT ءانونيمدى ماقالا شىعارىپ ءبىرىنشى رەت جاڭساق قادامعا بارۋى مۇمكىن. الايدا، وسى ارەكەت ارقىلى ءبىز اۆتوردىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىنە نۇقسان كەلتىرمەۋدى ءجون سانادىق. پرەزيدەنت جايلى بار شىندىقتى اشىپ جازعان قىزمەتكەردىڭ وي-پىكىرىمەن ساناساسىزدار دەگەن ويدامىز» – دەلىنگەن.

بۇل ماقالا بەلگىلى جۋرناليست بوب ۆۋدۆوردتىڭ «قورقىنىش: اق ۇيدەگى ترامپ» اتتى كىتابىنان سوڭ جاريالانعان. نەگىزگى كوزقاراسى ۇقساس ەكى تۋىندى كۇللى امەريكا جۇرتىن تاڭقالدىرۋدا.

اۆتوردىڭ ترامپ تۋرالى «تولعاۋى»

ءانونيمدى اۆتور ءوز سوزىندە ترامپتىڭ ەل بيلىگىنە كەلگەن كەزى مەن بۇگىنگى ۋاقىتقا دەيىنگى ءىس-ارەكەتىن سالىستىرىپ جازعان. تومەندە اتالعان ماقالادان ءۇزىندى كەلتىرە كەتەيىك.

«ترامپتىڭ مەملەكەتكە ءامورالدى-ءيمپۋلسيۆتى كوزقاراسپەن قاراۋى شوشىتادى. پرەزيدەنت دەگەن اتى بولماسا، ترامپ ەل تاريحىنان، ساياساتتان حابارسىز ادام. تەك قانا بىلىكتىلىك ەمەس، ەتيكادان دا جۇرداي. كوپشىلىك الدىندا، ماڭىزدى كەلىسسوزدەردە ءوز-ءوزىن ۇستاي المايدى، ارزان ارەكەتتەرگە بارادى. ءبىرسوزدى ەمەس. ەركىن پىكىر الماسۋدى ۇناتپايدى. ءباسپاسوز ەركىندىگىنە انتيپىكىر قالىپتاستىرعان ادام. ءسوز – ونىڭ باستى قارۋى. ول گازەت-جۋرنال وقىمايدى، ساياسي تەلەباعدارلامالار كورمەيدى. قۇددى سايقىمازاق پا دەرسىڭ.

امەريكا ءسوز بايلاسۋ تەورياسىنا نەمەسە تاياز قىزمەتكە مۇقتاج ەمەس. امەريكا – تۇراقتى مەملەكەت. ترامپ ەكىجاقتى بايلانىس ۇستانامىن دەپ، كەرى كەتتى. ول ۆلاديمير پۋتين مەن كيم چەن ىن سياقتى اۆتوكرات، ديكتاتورلاردىڭ پىكىرىنە جۇگىنەدى. ەشقانداي حالىق، ەشبىر شەنەۋنىك كونستيتۋتسيالىق كريزيس پەن داعدارىستى باستان وتكەرگىسى كەلمەيدى. سول سەبەپتى كەش بولماي تۇرعاندا بۇل ءىستى قولعا الىپ، بيلىكتە رەزونانس تۋعىزۋ قاجەت. ايتپەسە، امەريكانى قۇتقارۋ وڭاي بولمايدى...»

ترامپتان جاۋاپ نەمەسە اق ءۇي نە دەيدى؟

NYT جاريالاعان ماقالا وتقا ماي قۇيعانداي بولدى. قازىر اق ءۇي ادمينيستراتسياسى اۆتوردى ىزدەپ الەك. ولار بەلگىسىز شەنەۋنىك بوب ۆۋدۆوردتىڭ «قورقىنىش: اق ۇيدەگى ترامپ» اتتى كىتابىنىڭ جارىق كورۋىنە اتسالىسقان ادامداردىڭ قاتارىندا دەپ ەسەپتەيدى.

ماقالا شىققان سوڭ، ترامپ تۆيتتەردە «ساتقىندىق؟» دەگەن جازبا قالدىردى. اق ءۇي باسشىسى بەلگىسىز اۆتوردىڭ ومىردە بار-جوعىنا كۇمانمەن قارايدى. ونىڭ ويىنشا، «The New York Times» رەداكتسياسى ەل ىشىندە داۋ تۋعىزۋ ءۇشىن وسىنداي قادامعا بارعان. ءوز سوزىندە ترامپ: «اۆتور بولعان كۇننىڭ وزىندە، گازەت باسشىلىعى ونىڭ كىم ەكەنىن ايتۋى ءتيىس. مەن باتپاقتى قۇرعاتامىن، قاستاندىقتى جويامىن. بىراق ول قالاي بولسا دا قارسى تۇرۋعا تىرىسادى. الاڭداماڭىزدار، ءبىز جەڭەمىز!» – دەپ مالىمدەدى.

سونداي-اق دونالد ترامپ بەلگىسىز اۆتوردى «قورقاق»، ال «The New York Times» گازەتىن «جالعان اقپارات تاراتۋمەن اينالىساتىن باسىلىم» دەپ ايىپتادى.

اق ءۇيدىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى سارا ساندەرس بۇل تۋرالى بىلاي دەيدى: «ماقالانى جازىپ وتىرعان ادام جالعاندىق جولىن تاڭداپ، ءوز-وزىنە ور قازدى. ەگەر ونىڭ پيعىلى دۇرىس بولسا، حالىق سايلاعان پرەزيدەنتكە قولداۋ كورسەتەر ەدى. ول وسى ءىسى ارقىلى حالىقتى قالاي اداستىرعانىن بىلمەيتىن سياقتى».

ترامپ پەن ساندەرس بۇل ماقالانى «ۇيالماي» جاريالاعان باسىلىمنىڭ بولاشاعى جارقىن بولمايتىنىن» ايتتى.

ءبىر ءۇمىت، ءبىر كۇدىك

امەريكا عانا ەمەس، جاھان كوز تىككەن ماقالا قازىرگى ۋاقىتتا قىزۋ تالقىلانىپ جاتىر. وسى وقيعامەن ۇندەس 1972 جىلى ريچارد نيكسونعا يمپيچمەنت جاريالاتقان «ۋوتەرگەيت وقيعاسى» جايلى ساراپتامالىق ماقالا مەن 1992 جىلى بيلل كلينتون تۋرالى «نەگىزگى تۇستەر» كىتابى شىققان بولاتىن. سودان بەرى حالىققا ءبىر ءۇمىت، ءبىر كۇدىك سىيلاعان وقيعا ترامپ تۋرالى انتيماقالانىڭ جارىق كورۋى بولىپ وتىر.

قۇراما شتاتتاردىڭ كونگرەسسمەنى دون بەيەر تۆيتتەردەگى جازباسىندا: «حالىق ءوزى قالاعان پرەزيدەنت سەنىمدى اقتاماسا، تۇبەگەيلى قارسىلىق ءبىلدىرۋى ءتيىس. بىراق، بۇدان ناقتى ناتيجە شىقپايدى. امەريكاداعى باستى كريزيستىك جاعداي دا وسى...» – دەگەن.

جان-جاقتان تاراعان ەكىجاقتى پىكىرلەر اق ءۇي ءۇشىن اۋىر ءتيۋى مۇمكىن. شىندىقتى شىرقىراتا جازسا دا، بەلگىسىز اۆتوردىڭ بۇل ءىسىن باتىرلىق دەۋگە دە كەلمەس. دوسقا كۇلكى ەتكەن بۇل ماقالا قانشا ۋاقىتتان بەرى پوليساياسات ۇستانىپ، ءار سوزىندە «امەريكا – ۇلى دەرجاۆا. بۇل – دالەلدەۋدى قاجەت ەتپەيدى!» – دەيتىن دونالد ترامپ ءۇشىن توسقاۋىل بولماسى ايقىن.

"The Qazaq Times"