تۇركيا بيلىگىن الاڭداتقان پارتيا

رەجەپ تايىپ ەردوعان مەن ابدۋللاھ گۇلدىڭ باستامالارىمەن قۇرىلىپ، "ۇلتتىق كوزقاراس" يدەياسىن ناسيحاتتايتىن Saadet Partisi (SP, "باقىت" پارتياسى) 2015 جىلدىڭ 1 قاراشاسىنداعى سوڭعى سايلاۋدا 0,7% داۋىس جيناعانىنا ءارى 2019 جىلى وتەتىن سايلاۋعا ءالى ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتىڭ بولعانىنا قاراماستان قازىردە تۇركيا بيلىگىنىڭ كۇن تارتىبىندەگى ەڭ ماڭىزدى ماسەلەگە اينالدى.

نەگىزىندە، Saadet Partisi-ءنىڭ باسشىسى تەمەل كارامانوگلۋعا  پرەزيدەنت ەردوعاننىڭ "وداق" قۇرۋدى ۇسىنعانىنا كوپ ۋاقىت وتە قويعان جوق. الايدا، پرەزيدەنت ءوز ۇسىنىسىنا وڭ جاۋاپ الا الماسا دا، كوپ كەشىكپەي-اق تۇركيا ۇلى ۇلتتىق ءماجىلىسى اتا زاڭ كوميسسياسىنىڭ باسشىسى مۇستافا شەنتوپتى وسى ماسەلەگە قاتىستى اتالمىش پارتيا باسشىلىعىنا ونى "كوندىرۋ" ءۇشىن جىبەرگەن بولاتىن. دەگەنمەن، كارامانوگلۋ ءوز مالىمدەمەلەرىندە ء"دال قازىرگى ۋاقىتتا وداق قۇرۋ نيەتتەرىنىڭ جوقتىعىن" ايتىپ، رەسپۋبليكالىق وداق قۇرامىندا بولعىسى كەلمەيتىنىن اشىق ءبىلدىردى.

ەردوعان Saadet Partisi-نە نەگە قۇمارتىپ وتىر؟

ۇلتشىل قوزعالىس پارتياسى (MHP) مەن رەسپۋبليكا وداعىن قۇرعان ەردوعان، 2019 جىلعى سايلاۋدى "قوس مايدان" رەتىندە قاراستىرۋدا. پارلامەنتتەن تىس "ۇلى بىرلىك پارتياسىن" (BBP) دا وزىنە جاقتاس ەتىپ الۋ ارقىلى "ۇلتتىق جانە جەرگىلىكتى" مايدان قۇرۋدى كوزدەگەن ەردوعان، رەسپۋبليكالىق حالىق پارتياسىن (CHP) دەموكراتيالىق حالىق پارتياسىمەن بىرگە وداقتاسۋعا ماجبۇرلەۋدە. ال حالىقارالىق ساراپشىلاردىڭ پايىمىنشا، ول ءوزىنىڭ وسى "ۇلتتىق-جەرگىلىكتى" يدەياسىن مىقتاپ بەكىتۋ ءۇشىن دە ۇلتتىق كوزقاراستى ناسيحاتتايتىن كونسەرۆاتورلىق ۇلگىدەگى Saadet Partisi-ءىن ءوز وداعىنا قوسقىسى كەلەدى. سەبەبى، داۋىس سانى ءتىپتى 0,5%-دان از بولسا دا اتالمىش پارتيا "اق" پارتيانىڭ نەگىزىن قالىپتاستىرعان، "كونسەرۆاتورلىق" ۇستانىمداعى سايلاۋشىلارعا ايتارلىقتاي اسەر ەتە الادى-مىس. ياعني، SP پارتياسىنىڭ دا وداق قۇرامىندا بولۋىمەن "ۇلتتىق-جەرگىلىكتى" باستاماسى "اقىلعا قونىمدى" بولادى دەپ ەسەپتەيدى.

"SP" نەگە "اق" پارتيا ۇسىنىسىن قابىلداماي وتىر؟

تۇركيا پرەزيدەنتى رەجەپ تايىپ ەردوعان مەن SP ليدەرى  تەمەل كارامانوگلۋنىڭ كەزدەسۋى. فوتو: DHA

2000 جىلدارى ەنشىسىن الىپ كەتكەن ۇلتتىق كوزقاراستى ناسيحاتتايتىن Saadet Partisi-ءنىڭ توراعاسى كارامانوگلۋ "اق" پارتيا مەن بيلىكتى قاتاڭ سىناي وتىرىپ، ەردوعاننىڭ الدىمەن ءوزى، سودان سوڭ كومەكشىلەرى ارقىلى قۇرماق بولعان "وداق"  ۇسىنىسىن كەرى قايتاردى. بۇل قاتاڭ شەشىمنىڭ سەبەبىن ەردوعان مەن "اق" پارتيانىڭ "قۇتقارۋشى" سەكىلدى كورىنگەنىن ۇناتپايتىندىعىمەن ءتۇسىندىردى.

Saadet Partisi-ءنىڭ ليدەرى اق پارتيا مەن ۇلتشىل قوزعالىس پارتياسىنىڭ (MHP) وداقتارىن "ۇلتتىق" دەپ اتاپ، قوعامنىڭ 50%-ىن "ۇلتشىل ەمەس" دەپ جاريالاۋمەن قاتار، "مەنىمەن بىرگە ەمەسسىڭ، ساتقىنسىڭ" دەگەندەرىن دە قابىلداماعاندارىن ايتادى.

كارامانوگلۋ ءوز پارتياسى اتىنان پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەر شىعاراتىنىن ايتىپ كەلە جاتقانىنا دا كوپ بولدى. ول: " ءتۇرلى زاڭدار شىعارىلاردا اق پارتيا ءبىزدىڭ دە پىكىرىمىزدى سۇراپ جاتسا، ارينە ءوز ويىمىزدى ايتار ەدىك. بىزگە قانداي قادام جاسالسا، ءبىز دە سولاي ىستەيمىز", - دەدى.

وسى ورايدا، اقپارات قۇرالدارى بەتتەرىندە پرەزيدەنت ەردوعاننىڭ قاتال سىنىنا ۇشىراپ كەلگەن بۇرىنعى پرەزيدەنت ابدۋللاھ گۇلدىڭ Saadet Partisi-ءنىڭ اتىنان پرەزيدەت ۇمىتكەرلىگىنە تۇسەتىندىگى تۋرالى دا جازىلۋدا. ءبىر قىزىعى، ابدۋللاھ گۇل وزىنە قاتىستى وسى جەل سوزگە قانداي دا ءبىر مالىمدەمە جاساماي وتىر. ياعني، ونىڭ الداعى سايلاۋعا تۇسەتىنى نەمەسە بەيتاراپ قالاتىندىعى شىن مانىندە رەسمي تۇردە جاريالانبادى.

“The Qazaq Times”