قورشاعان ورتانىڭ لاستانۋىنان تۋاتىن قاۋىپ. فوتو: pinterest.com

26 قاڭتار، ۋاشينگتون. «اتوم عالىمدارنىڭ بيۋللەتەنى» ۇيىمى  چيكاگو ۋنيۆەرسيتەتىندە ورناتىلعان ادامزات داعدارىسىنىڭ سيمۆولى «اقىرزامان ساعاتى» 30 سەكۋنت العا ىلگەرلەگەنىن حابارلايدى. اتالعان ۇيىمنىڭ عالىمدارى "زاماناقىر نۇكتەسىنە" 2,5 مينۋت قالدى دەپ دابىل قاقتى. 

ءبىزدىڭ زاماناقىردىڭ سەبەپتەرى. فوتو: forcetoknow.com

1945 جىلى الەمدەگى العاشقى اتوم بومباسىن جاساۋعا قاتىسقان، امەريكالىق عالىمدار توبىنان (ونىڭ ىشىندە ون نەشە نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتى بار) «اتوم عالىمدارى بيۋللەتەنى» ۇيىمى قۇرىلدى. ۇيىم اتوم قارۋىن پايدالانۋعا قارسى تۇرۋدى ماقسات ەتتى. 1947 جىلى ولار چيكاگو ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ اۋلاسىنا، ادامداردىڭ قيامەت-قايىمعا ۇشىراۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتەتىن «اقىرزامان ساعاتىن» ورناتتى. ول الەمگە اقىرزاماننىڭ دابىلىن قاعىپ، اتومنان كەلەتىن «قيامەتتىڭ» سيمۆولى رەتىندە باعالاندى.

«اقىرزامان ساعاتى» ورناتىلعالى بەرى، ونىڭ شكالاسى 19 رەت وزگەرتىلگەن. وسىدان بۇرىنعى ەڭ قاۋىپتى ءسات 1953 جىلى ەدى. سول كەزدە اقش پەن كەڭەس وداعىنىڭ ارت-ارتىنان كۇشتى اتوم قارۋ سىناعىن جاساۋى، «اقىرزامان نۇكتەسىنە» 2 مينۋتقا دەيىن جاقىنداتىپتى. كەيىن قوس تاراپ يادرولىق قارۋدى قىسقارتۋ كەلىسىمىنە كەلىپ، يادرولىق سىناقتاردى ازايتقان. ستراتەگيالىق يادرولىق قارۋلاردى قىسقارتقاننان كەيىن، «اقىرزامان نۇكتەسىنەن» 17 مينۋتقا دەيىن الىستاعان.

يادرولىق جارلىستىڭ قاتەرى. فوتو: metrovideogame.wikia.com

الايدا سوڭعى كەزدەرى، الەمدەگى كوپتەگەن قايشىلىقتاردىڭ سەبەبىنەن، «اقىرزامان ساعاتىنىڭ» سترەلكاسى، بەلگىلەنگەن «اقىرزامان نۇكتەسىنە» بارعان سايىن جاقىنداپ كەلەدى. 2015 جىلعى سولتۇستىك كورەيانىڭ جاساعان يادرولىق سىناقتارى، اقش-رەسەي قارىم-قاتىناسىنىڭ شيەلەنىسى، يسلام ەلدەرىندەگى قايشىلىقتار، كليمات وزگەرىستەرىنە بايلانىستى بۇل كورسەتكىش 3 مينۋتقا دەيىن كەلىپ توقتاعان. سوعان قاراعاندا ءدال قازىر ادامزات زاماناقىردىڭ جيەگىندە تۇر.

سوعىستىڭ ادامزاتقا قاتەرى. فوتو: Secrets of the Fed

ۇيىمنىڭ ديرەكتورى برونسون ۋاشينگتون جاڭالىقتار كونفەرەنتسياسىندا: «قازىر ادامزات 20 جىلدان بەرگى قيامەتكە ەڭ جاقىن مەزگىلدە تۇر»، – دەگەندى ايتتى. «اتوم عالىمدارى بيۋللەتەنى» ۇيىمىنىڭ قاراۋىنشا، اقش جاڭا پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ شەشىمدەرى مەن پىكىرلەرى الەم قاۋىپسىزدىگىنىڭ بەت-بەينەسىن تۇنەك تۇنگە باستاپ، الەم تىنىشتىعىن تۇراقسىز كۇيگە الىپ كەلەدى. سوندىقتان، «اقىرزامان ساعاتىن» 30 سەكۋنتقا العا ىلگەرلەتتى. قازىر «اقىرزامان قوڭىراۋىنا» نەبارى 2,5 مينۋت قالىپتى. بۇگىندە «اقىرزامان ساعاتىن» رەتتەۋ ءۇشىن، 15 نوبەل سىيلىعىنىڭ لاۋرەاتىن قامتىعان ارنايى عالىمدار توبى قۇرلىپ وتىر.

“The Qazaq Times”