بۇگىن نۇرسۇلتان نازارباەۆ كەزەكتى جولداۋىنا قاتىستى قىسقاشا مالىمدەمە جاسادى. ونىڭ بيىلعى مالىمدەمەسى باس-اياعى التى مينۋتقا سوزىلدى. نازارباەۆ جولداۋىنىڭ تولىق نۇسقاسى ەرتەڭ مەملەكەتتىك باق بەتتەرىندە جاريالانادى. ول وسىمەن قاتارىنان ەكىنشى جىل قازاقستان حالقىنا ارنالعان جولداۋىن جازباشا تۇردە جاساۋدا.
"قىمباتتى وتانداستار! قازاقستان الەمدەگى ءتۇرلى سىناقتارعا توتەپ بەرىپ، قارقىندى ەكونوميكالىق دامۋ جولىنا بەت الدى. ەلىمىزدىڭ 2050-ءشى جىلعا دەيىنگى ۇزاق مەرزىمدى دامۋ ستراتەگياسى جۇزەگە اسىرىلۋدا. ءجۇز ناقتى قادام ۇلت جوسپارى اياسىندا ءبىز رەفورمالاردى جۇرگىزىپ كەلەمىز. يندۋستريالاندىرۋ سالاسىن وركەندەتۋ ءۇشىن جۇيەلى جۇمىستار اتقارىلۋدا. ءبىز كونستيتۋتسيالىق رەفورمانى جۇزەگە اسىرىپ، ەلىمىزدىڭ ءۇشىنشى جاڭعىرۋىن باستادىق. رۋحاني جاڭعىرۋ باعىتى بويىنشا كەشەندى ءىس-شارالار جۇرگىزىلۋدە. "تسيفرلىق قازاقستان" باعدارلاماسى قابىلداندى.
ءبىز جۇزەگە اسىرۋعا ءتيىس 10 نەگىزگى مىندەت بار. مەن ولارعا قىسقاشا توقتالعىم كەلەدى.
ءبىرىنشى. قازاقستان يندۋسترياسى جاڭا تەحنولوگيالار ەنگىزۋدىڭ كوشباسشىسى بولۋى ءتيىس. ءبىزدىڭ ونەركاسىپتە تسيفرلاندىرۋ مەن زاماناۋي بيزنەس-مودەلدەردى دامىتۋ ارقىلى ەڭبەك ونىمدىلىگىنىڭ دەڭگەيىن ارتتىرۋ قاجەت.
ەكىنشى. رەسۋرستاردى پايدالانۋدىڭ تيىمدىلىگىن جاقسارتۋ قاجەت. اقپاراتتىق-تەحنولوگيالىق شەشىمدەردى ەنگىزۋ قاجەت. بۇل وندىرىلەتىن ءونىم ۇلەسىن ارتىرۋعا، وڭدەۋگە، سونداي-اق ەنەرگيا تيىمدىلىگى مەن ەكولوگيالىق تازا ءونىم الۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
ءۇشىنشى. اگروونەركاسىپ كەشەنىن جاڭا تەحنولوگيالىق دەڭگەيگە كوتەرۋ كەرەك. بۇل اۋىل شارۋاشىلىعىندا ەڭبەك ونىمدىلىگى مەن وڭدەلگەن ءونىم ەكسپورتىن تۇبەگەيلى ارتتىرۋعا ءتيىس.
ءتورتىنشى. ترانسپورت پەن لوگيستيكالىق ينفراقۇرىلىمدى ودان ارى دامىتا بەرۋ. تسيفرلىق تەحنولوگيالاردى ەنگىزۋ مەن ينتەللەكتۋالدى ترانسپورت جۇيەسىن قۇرۋ جۇك تاسىمالداۋ مەرزىمدەرىن قىسقارتۋعا جانە ترانزيتتەن تۇسەتىن تابىستاردى ەسەلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.
بەسىنشى. قۇرىلىس جانە تۇرعىن ءۇي كوممۋنالدىق شارۋاشىلىققا زاماناۋي تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ. جاڭا قۇرىلىس ادىستەرى عيماراتتاردىڭ ەنەرگەتيكالىق تيىمدىلىگى، ينتەللەكتۋالدى ينفراقۇرىلىمدى باسقارۋ جۇيەلەرى قازاقستاندىقتاردىڭ ءومىر ساپاسىن جاقسارتادى.
التىنشى. قارجى سەكتورىن قايتا قۇرۋ. بانك جۇيەسىن ساۋىقتىرۋ جۇمىسى تولىق باقىلاۋ ارقىلى جۇزەگە اسۋى ءتيىس جانە قاراپايىم ازاماتتاردىڭ مۇددەسى ەسكەرىلۋ كەرەك. تەز ارادا بانك جۇيەسىنە يەلىك ەتەتىن جانە ونى باسقاراتىنداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋ. سونداي-اق، كرەديتتەۋدى ۇلعايتىپ، قور نارىعىن دامىتۋدى قامتاماسىز ەتۋ قاجەت.
جەتىنشى. ادام كاپيتالىنىڭ ساپاسى. ءبىلىم بەرۋ جۇيەسىنىڭ بارلىق دەڭگەيلەرى قازىرگى ەكونوميكا تالاپتارىنا ساي بولۋى ءتيىس. سونداي-اق، مۇعالىم ماماندىعىنىڭ بەدەلىن ارتتىرۋ كەرەك. دەنساۋلىق ساقتاۋدا جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ اۋرۋلاردى ەمدەۋدى جاقسارتىپ، مەديتسينالىق كومەكتىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ قاجەت. 2016-2017 جىلدارى الەۋمەتتىك تولەمدەر ءۇش ەسە ارتتى. ونىڭ ىشىندە بازالىق زەينەتاقى - 29 پايىزعا، بىرلەسكەن زەينەتاقى - 32 پايىزعا، مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ جالاقىسى 28 پايىزعا دەيىن، ءبىلىم بەرۋ سالاسىندا 29 پايىزعا دەيىن، مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىكى 30 پايىزعا دەيىن ءوستى. بۇل تەندەنتسيا جالعاسادى.
سەگىزىنشى: بۇل مەملەكەتتى ءتيىمدى باسقارۋ. ساندى تەحنولوگيالار بيزنەس قىزمەتىن رەتتەۋدى جالعاستىرۋعا، مەملەكەتتىك قىزمەت پەن مەملەكەتتىك قولداۋ ساپاسىن جاقسارتۋعا، ازاماتتاردىڭ قاجەتتىلىكتەرىن تولىعىمەن ەسكەرۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. وڭىرلەردىڭ جانە ءوزىن-ءوزى باسقارۋشى جەرگىلىكتى ورىندارىنىڭ ەكونوميكالىق تاۋەلسىزدىگى ارتادى.
توعىزىنشى: زاڭ ۇستەمدىگى جانە سىبايلاس جەمقورلىققا قارسى كۇرەس مەملەكەتتىك ساياساتتىڭ باسىم باعىتتارى بولىپ قالا بەرەدى.
ونىنشى: "سمارت سيتي" تەحنولوگياسىن ەنگىزۋ دامۋشى قالالاردىڭ پروبلەمالارىن ءتيىمدى شەشۋگە جانە ينۆەستورلاردىڭ تارتىمدىلىعىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.
بۇگىندە ءبىز ءبارىمىز وسى ون ماسەلەنى شەشۋگە تىرىسۋىمىز كەرەك. جولداۋدىڭ تولىق ماتىنىندە بۇلار تولىق باياندالعان.
قۇرمەتتى قازاقستاندىقتار! اتالعان مىندەتتەردى ورىنداۋ ءۇشىن بۇكىل قوعامنىڭ بىرلىگى مەن ىنتىماعى كەرەك. ول ءۇشىن ۇكىمەت پەن اكىمدەر كەڭىنەن ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋى قاجەت. وتانىمىزدىڭ كوركەيۋى اركىمنىڭ جاڭا "تسيفرلىق ءداۋىر" تالاپتارىنا ساي بولۋىنا بايلانىستى. وسىنى ءاربىر قازاقستاندىق تەرەڭ ءتۇسىنۋى كەرەك. قازاقستاننىڭ جارقىن بولاشاعى جولىندا بارلىق ماقساتتارعا قول جەتكىزەتىنىمىزگە كامىل سەنەمىن!", - دەدى پرەزيدەنت رەسپۋليكالىق تەلەارنالار ارقىلى جاساعان مالىمدەمەسىندە.