مادينا وماروۆا: جۇزدەسۋ ء(بىر اكتىلى ميستيكالىق دراما)

قاتىسۋشىلار:

 

بەرىك

ايدوس

گۇلسارا

اجار

الپامىس

 

الپامىستان باسقاسى 36-38 جاس شاماسىندا، كلاستاستار.

 

ساحنادا جاقسى اعاشتان سوعىلعان تاۋ-ورمانداردا بولاتىن دەمالىس ءۇيى. كامين. كاميننىڭ الدىندا ايۋدىڭ تەرىسى جاتىر. وت مازداپ جانىپ تۇر. مامىراجاي، جايلى كورىنىس. كەنەت ساحناعا ەربيىپ-ەربيىپ، ۇرىككەن ءتورت ادام شىعادى.

 

گۇلسارا. /بەرىككە/. ايتقان جەرىڭ وسى ما؟

بەرىك. جوق، ارينە.

ايدوس. ەرتەگى سياقتى. قازىر حور قىزى شىعا كەلەتىندەي.

گۇلسارا. بۇل بولماسا، كەتتىك وندا.

بەرىك. قايدا؟

گۇلسارا. سىرتقا شىعايىق.

بەرىك. سودان سوڭ؟

گۇلسارا. تەلەفون شال اۋىلعا.

بەرىك. تاۋدىڭ اراسىندا تەلەفون ۇستامايدى.

اجار. يەسى كەلسە، بالە قىلار. دالادا كۇتەيىك شىنىندا.

بەرىك. تۇرا تۇرىڭدارشى.

ايدوس. ءبالى، داستارحان جايۋلى، ىشىمدىك، قازى-قارتا. مىناۋ ءبىر كەرەمەت جەر بولدى عوي!

گۇلسارا. قوناق كۇتىپ وتىرعان شىعار.

بەرىك. اۋ، قوجايىن! قوجايىن!

اجار. جىگىتتەر، كەتەيىكشى. نە دەگەن قورقىنىشتى ءۇي. سۋىق، قالتىراپ بارامىن.

بەرىك /اشۋلانىپ/. تۇرا تۇرىڭدارشى. كىم بار مۇندا!

گۇلسارا. ەشكىم جوق.

اجار. بولدى دەيمىن، سىرتتا كۇتەيىك، ۇيات بولادى.

گۇلسارا. ءبىر نارسەسى جوعالسا، بىزدەن كورەر.

ايدوس. قاتىندار، قاقىلداماڭدارشى.

گۇلسارا. سايلانىپ شىقپايسىڭدار ما. سەندەردى دە ەركەك دەيدى-اۋ.

ايدوس. وسىنداي دا ەركەككە جەتە الماي جۇرگەن جوقسىڭ با.

گۇلسارا. ءپىشتۋ! سەن سياقتى ەركەك كەرەك بولسا، ون بايعا تيەر ەم.

ايدوس. الماي كەتتىڭ دەپ جىلاعان كىم ەدى سوندا؟ نە دەگەن پامياتىڭ قىسقا؟ قارعاپ-سىلەپ، ەسىگىمنىڭ الدىنا كوكبەتتەنىپ وتىرىپ العان جوقسىڭ با. بۇكىل اۋىل بەتىن شىمشىدى.

گۇلسارا. سوندا قۇداي ساقتادى مەنى! ساعان تيسەم جەتىسەر ەم. جاقسى ەركەكتى قاتىن تاستاي ما، ءبىر ەمەس ءۇش قاتىن بىرىنەن سوڭ ءبىرى تاستادى!

ايدوس. سەنىڭ قارعىسىڭ ءتيدى. اقىرى المايتىنىمدى كوردىڭ، باقىت تىلەپ قالا بەرسەڭ، سەن دە جاقسى، مەن دە جاقسى، تىمپيىپ وتىرار ەدىك.

گۇلسارا /قولىن شىعارادى/. مىنە، باقىت ەمەس! مىنە نە تىلمەيمىن مەن ساعان!

ايدوس. ويدويت! ماعان  عوي ءۇش قاتىن ءتيدى، ال سەنى بىردە ءبىر ەركەك العان جوق!

اجار. بولدى قويىڭدارشى، نە بولدى سەندەرگە؟

گۇلسارا. ءيا، وتىرايىن سودان سوڭ شاپىلداسىپ سەن سياقتى بىرەۋمەن. اللاعا ءتاۋبا، ءتاۋبا، ءتاۋبا، ءتاۋبا!!! ەشكىم الماسا دا، ارىم تازا!

 

بەرىك مىرس ەتىپ كۇلىپ جىبەرەدى.

 

گۇلسارا. سەن نەمەنەگە جەتىسىپ كۇلەسىڭ؟

بەرىك. جاي... ەشكىم جوق دەيمىن... مىندا.

اجار. يەسىز ءۇي ەمەس ەكەنى جانە انىق.

ايدوس. مىستان كەمپىردىڭ ءۇيى بولىپ شىقسا...

گۇلسارا. قيالي، پريدۋراك!

اجار. قويىڭدارشى، باسىم اۋىرىپ كەتتى.

بەرىك. قوجايىن!

 

ەشكىم جاۋاپ بەرمەيدى.

 

گۇلسارا. نە ىستەيمىز.

بەرىك. كۇتە تۇرايىق. باسقا نە امال بار؟

اجار. جاياۋلاتىپ بولسا دا كەتە بەرەيىكشى. مىنا جەر ءبىرتۇرلى.

ايدوس. نە بولدى كولەڭكەڭنەن شوشىپ. ءتورت بالانى قالاي تاپقانسىڭ.

بەرىك ء/وز-وزىمەن سويلەسكەندەي ويلى/. قورقا-قورقا تاپقان بولىپ تۇر عوي.

اجار. كەتشى!

 

كۇلەدى. الپامىس شىعادى. ول بوزبالا، ونىنشى كلاستىڭ وقۋشىسى بەينەسىندە قالعان.

 

الپامىس. اسسالاماعالەيكۇم! تورلەتىڭىزدەر! سەندەردى كۇتىپ وتىرمىن.

 

بەرىك پەن ايدوس قول بەرىپ امانداسادى.

 

بەرىك. ءسىز ءبىزدى بىرەۋمەن شاتاستىردىڭىز.

ايدوس. مىندا ماشينامىز ءوشىپ قالدى. جانارماي تاۋسىلدى.

اجار. ءۇي تۇرعان سوڭ كىرە سالدىق. ايىپ ەتپەڭىز.

گۇلسارا. ءتۇرىڭ سونداي تانىس. كىمنىڭ بالاسىسىڭ؟

الپامىس. سەندەر مەنى تانيسىڭدار. مەن تاپ سەندەردى كۇتىپ وتىرمىن. اسىقپاي جايعاسا بەرىڭدەر. ءدام الىڭدار. اسىقپاڭدار. قازىر ءبارىن شەشەمىز. مەن قازىر.

بەرىك. ءاي، ىنىشەك!

الپامىس. قازىر، قازىر...

 

شىعىپ كەتەدى. قالعاندارى اڭ-تاڭ.

 

اجار. بايقۇس بالا بىرەۋمەن شاتاستىردى-اۋ ءبىزدى.

گۇلسارا. ءجۇزى تانىس. ولگەنشە تانىس.

ايدوس. مەن ءبىلدىم كىمگە ۇقسايتىنىن.

بەرىك. تەك ايتپاشى. ايتپاشى...

اجار. كىمگە؟

ايدوس /بەرىككە جالتاقتاپ/. نەگە ايتپايمىن؟ سەن دە بايقادىڭ با؟

گۇلسارا. ءيا، ەسىمە ءتۇستى. جۇرىڭدەر، كەتتىك قۇرىسىن.

ايدوس. تۇرا قاشقانىمىز ءبىرتۇرلى بولماي ما؟

بەرىك. تۇك تە ەتپەيدى.

 

ولار ەسىككە جۇگىرەدى. ەسىك جابىق. ارى-بەرى ارەكەتتەنىپ، اشا الماي قايتا ورالادى.

 

اجار. تۇسىنبەدىم. ايتساڭدارشى، نە بۇل؟

گۇلسارا. انا بالا، شىنىمەن بايقامادىڭ با؟ تۇپ-تۋرا الپامىس؟

اجار. قاي... ال-پا-مىس...

گۇلسارا. سول. تۇپ-تۋرا سول.

اجار. مۇمكىن ەمەس...

ايدوس. الدە بالاسى ما؟ جاپ-جاس. الپامىس ءبىزدىڭ قۇرداس قوي. بۇل جاي، كەزدەيسوق بىرەۋ...

گۇلسارا. قايداعى بالاسى؟ ول كىمگە بالا جاساپ ۇلگەردى؟ بوتاگوزدى سەن الدىڭ. ول ءتىپتى سەنەن دە كوتەرگەن جوق.

بەرىك. ءيا، بىراق. ءتۇۋ! جۇرەگىم ۇشىپ كەتتى عوي. الپامىس بولسا، قارتايار ەدى عوي...

 

كۇلەدى.

 

بەرىك. دەگەنمەن، جىندىمىز! جوق جەردەن شوشىپ.

اجار. وندا نەگە ەسىك جابىق؟

گۇلسارا. ءاي، بالا! بالا قايداسىڭ؟!

 

الپامىس كەلىپ كىرەدى.

 

ايدوس. ءاي، كوكەم، ءبىزدى قاماپ كەتكەنىڭ نە؟

الپامىس. ا، ەسىك پە؟ سوندايى بار. ىشتەن اشىلماي قالادى.

بەرىك /وزىمەن-ءوزى سويلەپ/.  جوق، دەگەنمەن، اۋمايدى. بەتى، شاشى... بۇل مۇمكىن بە؟ ءاي، بالا، اتى-ءجونىڭ كىم؟

الپامىس /كۇلىپ/. الپامىس.

 

ءبارى ورە تۇرەگەلەدى.

 

اجار. قاي الپامىس؟

الپامىس. الپامىس. الپامىس.

بەرىك. دۇرىس-دۇرىس.

ايدوس. جاي، ءبىزدىڭ ءبىر تانىسىمىزعا ۇقسايدى ەكەنسىڭ.

الپامىس. مەن سول الپامىسپىن.

گۇلسارا. قاي سول؟

الپامىس. گۇلسارا، اجار، بەرىك، ايدوس! بۇل مەنمىن. الپامىسپىن!

 

اجار شىڭعىرىپ جىبەرەدى. گۇلسارا ەسىككە ۇمتىلادى. ەسىك جابىق.

 

بەرىك. بالا، قالجىڭدى قوي. الپامىس... ءبىزدىڭ الپامىس سوناۋ بالا كەزدە، مەكتەپ كەزىندە ءۇشتى-كۇيلى جوعالىپ كەتكەن. تاۋعا شىعىپ اداسىپ كەتكەن... سەنىڭ ول بولۋىڭ مۇمكىن ەمەس.

الپامىس. نەگە مۇمكىن ەمەس؟

بەرىك. وندا نەگە قارتايماعانسىڭ؟

الپامىس /مۇڭايىپ/. بىلمەيمىن. جارايدى، سەندەر ءازىر وتىرا تۇرىڭدار. دامنەن اۋىز تيىڭدەر. بارلىعى سەندەر ءۇشىن جاسالعان. سەندەر كەلەدى دەگەن سوڭ ءبارىن ءوزىم ازىرلەدىم. قورىقپاڭدار. قازىر ءبارىن تۇسىندىرەمىن. ءسال شىداڭدار.

 

الپامىس شىعىپ كەتەد. گۇلسارا داستارحانعا بارىپ، جۇزىمنەن الىپ جەي باستايدى. بەرىك اراق قۇيىپ الىپ قاعىپ سالادى، ونى كورىپ ايدوس تا ىشەدى.

 

اجار. بىزگە دە قۇيساڭدارشى.

گۇلسارا. بەرىك سەن رولدەسىڭ عوي. ىشپە.

ايدوس. كىشكەنە ەشنارسە ەتپەيدى. اسۋدان ءوتىپ الدىق قوي.

بەرىك. قيىسپايدى. نە دەسەڭدەر دە قيىسپايدى... بىرىنشىدەن، سول قالپى، جاپ-جاس... ەكىنشىدەن... ەكىنشىدەن... ۇمىتىپ قالدىم... نە ايتايىن دەپ ەدىم...

ايدوس. ەگەر ول تابىلسا، اۋىلعا ورالسا، ءبىز ەستىر ەدىك قوي. اكە-شەشەسى ايتار ەدى... بىلمەيمىن... مۇمكىن ەمەس!

گۇلسارا. بىراق الپامىس. الپامىستىڭ ناق ءوزى!

اجار. الدە ونى سول جولى باسقا پلانەتالىقتار الىپ كەتتى مە ەكەن...

ايدوس. ءيا، قيسىنعا كەلەدى...

بەرىك. ءبىزدى كۇتىپ وتىردىم دەيدى... ماشينانىڭ تۋرا وسىندا بۇزىلاتىنىن قايدان ءبىلدى سوندا؟

گۇلسارا. دەمەك، الپامىس ولمەگەن بولدى عوي؟

اجار. ول تاۋدا اداسىپ كەتپەپ پە ەدى؟ ءولى-ءتىرىسىن ەشكىم بىلمەيدى ەمەس پە؟

بەرىك. بىزدەن باسقا...

گۇلسارا. ايتپا!

بەرىك. نەگە؟ نەگە ايتپايمىز؟ ەندى مىنا پسيحتى الپامىس دەپ قابىلدايمىز با؟ كىمدى الدايمىز؟ ءوزىمىزدى قوسىپ الدايمىز با؟ مىناۋ، كىم ەكەنى بەلگىسىز بىرەۋ الپامىسپىن دەسە، سوعان سەنەمىز بە؟ الپامىس ولگەن! نە بولدى سەندەرگە؟ ءوزىمىز، مىنا تورتەۋىمىز ەمەس پە ونى كومگەن!

اجار /بەتىن باسىپ/. جانە... ولتىرگەن...

 

گۇلسارا مەن اجار ءبىرىن-ءبىرى قۇشاقتاپ، تەڭسەلىپ جىلايدى.

 

اجار. مەنى نەگە الىپ شىقتىڭدار ۇيدەن. بارمايمىن دەسەم قويدىڭدار ما. نە ىزدەپ كەلدىم مۇندا. قۇداي-اي، تىپ-تىنىش ۇيدە وتىرا بەرمەي نەم بار ەدى...

گۇلسارا. بەرىك، سەن عوي شىعارعان. تاۋعا بارايىق، دەمالايىق دەپ...

ايدوس. سودان بەرى، سول جازدان بەرى تاۋعا شىقپاپ ەدىم... نەمەنەم بار ەدى... بەرىك سەن، سەن كىنالى...

بەرىك. مەن؟ الپامىسقا پىشاق سۇققان مەن بە سوندا؟

ايدوس /بىردەن جۋاسىپ/. ءوزى كەلىپ پىشاققا ۇرىندى عوي. ماعان نەعىل دەيسىڭدەر. ءبارىڭ سوندا بولدىڭدار عوي.

گۇلسارا /ءۇزىپ-ءۇزىپ/. ءيا-ءيا. جۇگىرىپ كەلىپ ەكپىنمەن، سەنىڭ قولىڭداعى پىشاققا قۇلادى. ەسىمدە. نە بولعانىن ءتۇسىنىپ ۇلگەردىك پە؟ شوشىپ كەتتىك. ال ول جاتتى، اپپاق بولىپ كەتكەن. سودان سوڭ قان. جەردىڭ ءبارى قان بولدى عوي.

ايدوس. مەندە كىنا جوق.

بەرىك. سەنىڭ جالعىز كىناڭ سودان كەيىن بوتاگوزگە ۇيلەنگەنىڭ بولدى.

گۇلسارا. ءيا، سودان كەيىن بوتاگوزگە ۇيلەندىڭ...سەن ماعان... ەكەۋمىز... ال سەن بوتاگوزگە.

اجار. ول كەزدىككە قۇلاعان جوق. سەن كەزەنىپ تۇرعان پىشاققا ۇرىندى. مەن قاراپ تۇردىم.

گۇلسارا. جوق!

بەرىك. اجار، ابايلا.قورقىنىشتى نارسە ايتىپ تۇرسىڭ.

ايدوس. اجار، بىلمەسەڭ، كورمەسەڭ، ادامدى بەكەر قارالاما.

اجار. ءيا-ءيا. سول ءبىر سۋرەت كوز الدىمنان كەتەر ەمەس. الپامىس جۇگىرىپ كەلەدى، ايتپاقشى، ول كىمنەن قاشتى سول ءتۇنى؟ ءبىز جوندەپ سويلەسكەن دە جوقپىز عوي. اسىعىس قوشتاستىق، بۇل تاقىرىپقا قايتىپ ورالعان ەمەسپىز، ەندى مىنە، جيىرما جىلدىقتا كەزدەسكەندە، الپامىس تا كەلدى. بۇل قالاي بولدى؟

بەرىك. اجار، ساندىراقتاما. بۇل الپامىس ەمەس.

ايدوس. الپامىسقا ۇقسايتىن باسقا بوزبالا. نە بولدى سەندەرگە؟ بەكەر، بەكەر باس قوستىق. نەمەنەگە جەلىكتىك؟ بەكەر بولدى ءبارى.

گۇلسارا. سەن نەگە بوتاگوزگە ۇيلەندىڭ؟ ەكەۋمىز ءسوز بايلاسىپ جۇردىك تە، كەنەت ءبىر كۇندە بوتاگوزدى اپارىپ ءتۇسىردىڭ. نەگە؟

ايدوس. جيىرما جىل بۇرىن بولعان نارسەنى قازبالاماشى.

بەرىك /كەكەتىپ/. ايەلدىڭ ءوتىنىشىن جەرگە تاستاماساڭشى، ايدوس. تۇسىندىرسەڭشى.

ايدوس. بوتاگوزدەن كەيىن مەن تاعى ەكى قاتىن الدىم. سولاردى نەگە سۇرامايسىڭ؟

گۇلسارا. سەبەبى بوتاگوز الپامىستىڭ قىزى بولاتىن. ولار ءۇشىنشى كلاستان جۇپتارى جازىلمايتىن. ەگەر... ەگەر الپامىس ءۇشتى-كۇيلى جوعالماعاندا ۇيلەنەتىن ەدى. الپامىس جوعالا سالىسىمەن، سەن ونىڭ قىزىنا ۇيلەنەسىڭ. ال اجار سەنى الپامىسقا پىشاقتى ادەيى سۇقتى دەپ تۇر. مىنە، مەنىڭ ايتپاعىم! بالكىم سەن الپامىستى ادەيى ولتىرگەن شىعارسىڭ! بوتاگوز ءۇشىن.

بەرىك. ويباي! ويباي! الپامىستى ەشكىم ولتىرگەن جوق، نە ايتىپ كەتتىڭ، گۇلسارا!

اجار. ءبىز قۇدايدىڭ قاھارىنا ىلىكتىك، دوستار.

ايدوس. بوتاگوز ءۇشىن... بوتاگوز ءۇشىن... بوتاگوز ءۇشىن مەن ون الپامىستى ولتىرەر ەدىم.

گۇلسارا /جىلايدى/. مىنە، مىنە...

بەرىك. ايدوس، نە بولدى ساعان؟ سەن ءۇشىن ءبارىمىز كەتەمىز. وزىڭە ءوزىڭ يە بول. سابىر ساقتا. يەسىز تاۋدا جۇرسەك تە ارتىق نارسە ايتپا. مىنا بالا الپامىسقا ۇقسايدى ەكەن، ءبىر جەردە جاسىرىن كامەرا تۇرماعانىنا كىم كەپىل. توپىرلاپ توبىمىزبەن سوتتالىپ كەتپەيىك.

ايدوس. سول جولى ءبارىن مويىنداپ تۇرمەگە وتىرعاندا ەندىگى شىعاتىن ەدىك.

بەرىك. نە ايتىپ تۇرسىڭ؟ وندا مىنا ءومىردى كىم سۇرەر ەدى؟

ايدوس. وسى ءومىر دەپ وكىنسەڭ سەن وكىنەتىن شىعارسىڭ، مەنىڭ ءومىرىمدى يتكە بەرمەسىن.

اجار. ءبىز قۇدايدىڭ قاھارىنا ۇشىراعان جاندارمىز.

گۇلسارا. جارايدى، مەنى قويشى، مىنە قىرىققا كەلدىم، نە باي جوق، نە بالا جوق. قارا باسىم ساۋسىلداپ ءالى ءجۇرمىن. سەن نەمەنەگە وكپەلىسىڭ اجار. التىن اسىقتاي ءتورت بالاڭ بار. ۇلكەن قىزىڭدى ۇزاتتىڭ. ۇلىڭ – ستۋدەنت. بايىڭ قاسىڭدا.

اجار. بالا وسكەن سوڭ ءوز قىزىعى وزىندە، ۇشقان ۇياسىنا بۇرىنعىداي قايىرىلمايدى ەكەن. بايىڭ بار دەيسىڭ، ونىڭ دا ءوز قىزىعى وزىندە. قىرىققا ەندى شىعىپ قىلشىلداعان دەر شاعى.

گۇلسارا. جارايدى، ەرتەڭ نەمەرە سۇيەسىڭ، بارلىعى ۇمىتىلىپ كەتەدى.

اجار. قايدام...

ايدوس. قىزدار، قىزدار، نە بۋدەم و گرۋستنوم. مەن تامادامىن با، جوق الدە تامادا ەمەسپىن بە. جاڭاعى بالا ءدام-تۇزدان اۋىز ءتيىپ وتىرىڭدار دەدى. كوڭىل كوتەرەيىك. سەندەردىڭ ايەل ەكەندەرىڭ راس بولسا، بىزگە شاي بەرىڭدەر. ال ءبىز اراق قۇيايىق. ءبارىن ۇمىتايىق، كۇلەيىك. تەك جاقسى نارسەلەردى ەسكە الايىق.

 

الپامىس كەلىپ كىرەدى. بارلىعى ءۇرپيىپ تىم-تىرىس بولىپ قالادى.

 

الپامىس. دۇرىس، داستارحانعا كەلىڭدەر.

بەرىك. بالاقاي، مەنىڭ ۇلىمداي ەكەنسىڭ، سەن دەگەنىڭ تۇرپىدەي ءتيىپ تۇر.

الپامىس. كەشىرىڭدەر...

بەرىك. ەسىمىڭ كىم بولادى ءوزىڭنىڭ؟ جوندەپ ءجونىڭدى ايتشى.

الپامىس. مەن الپامىسپىن عوي.

 

بارلىعى قايتا شوشىپ كەتەدى.

 

بەرىك. سەن الپامىستى قايدان بىلەسىڭ؟

الپامىس. قايدان بىلگەنى قالاي؟ مەن الپامىسپىن.

گۇلسارا. بەرىك، قويا تۇر، اتتاس بىرەۋ شىعار.

ايدوس. اتتاس، تۇرلەس، بەت-الپەتتەس.

اجار. بالاقاي، ولاي قالجىڭداما ۇلكەندەرمەن.

الپامىس. مەن كادىمگى كوكپارباەۆ الپامىسپىن. وزدەرىڭنىڭ كلاستاستارىڭ.

 

اجار ەسىنەن تانىپ قۇلايدى. وعان گۇلسارا جۇگىرىپ بارىپ مەديتسينالىق مانيپۋلياتسيالار جاساپ جاتىر.

 

بەرىك. مۇمكىن ەمەس.

ايدوس. وندا نەگە قارتايماعانسىڭ؟

الپامىس. ەندى قارتايمايتىن جەرگە اتتاندىردىڭدار عوي.

گۇلسارا /ايعايلاپ/. جىگىتتەر، سەنبەڭدەر، بۇل پودستاۆا. ەش نارسە ايتپاڭدار!

بەرىك. بالا، شىنىڭدى ايت، سەن الپامىستىڭ باۋىرىسىڭ با؟ ۇلىسىڭ با الدە؟ ءبىزدى قايدان بىلەسىڭ؟

ايدوس. بالكىم اكتەر... بىرەۋ جالداپ ادەيى كامەراعا ءتۇسىرىپ جاتقان بولار. بەرىك، سەن دەپۋتات بولامىن دەپ ءجۇرسىڭ عوي، سەن ءۇشىن وسىنىڭ ءبارى.

بەرىك. ءيا، جاۋلارىم جەتەدى.

 

گۇلسارا اجاردى ورنىنان تۇرعىزىپ ورىندىققا وتىرعىزادى.

 

اجار. بۇل ارۋاق. قالاي تۇسىنبەيسىڭدەر. بۇل الپامىستىڭ ارۋاعى كەلىپ تۇرعان. اح، ايدوس، ايدوس، سەن ونى نەگە ءولتىردىڭ... ءولدىڭ بە سول بوتاگوزدى الماساڭ... ول ساعان قاتىن بولىپ تا جارىتقان جوق قوي... ءۇش اي تۇردى ما؟ قانشا تۇردىڭدار؟ سول ءۇشىن ەندى مىنە ءومىر بويى ازاپ شەگۋدەمىز. ءولدىڭ بە سول قاتىن ءۇشىن ادام ءولتىرىپ؟ جاۋىز، جاۋىز...

الپامىس. مەنى ايدوس ولتىرگەن جوق.

گۇلسارا. ەندى كىم؟

الپامىس. ولتىگەن ادامنىڭ ءوزى بىلەدى.

ايدوس. وندا سول ادامدى الىپ قال دا قالعانىمىزدى بوسات.

اجار. بوساتا گور ءبىزدى، و، ارۋاق!

بەرىك. ءاي، جىندى بولدىڭدار ما؟ نەمەنە قۋىپ كەتتىڭدەر ءبارىڭ؟

اجار. الدە بەرىك سەن بە؟ سەن بە ولتىرگەن مىنا كۇناسىز بەيشارا الپامىستى؟

بەرىك. مىنالار قيىن بولدى عوي. /الپامىسقا/ اقشا ما ساعان كەرەگى؟ قانشا؟ ايتشى، تاۋىپ بەرەمىن. قانشا سۇراساڭ سونشا تاۋىپ بەرەمىن. ميلليونەر ەمەسپىن، بىراق مىنا توزاقتان شىعۋ ءۇشىن بارىنە دايىنمىن.

الپامىس. جوق، ماعان اقشا كەرەك ەمەس.

بەرىك. ەندى نە؟

اجار. وعان ءبىزدىڭ قانىمىزدى ءىشۋ كەرەك. كەك! كەك ونىڭ كوكسەگەنى.

ايدوس. سونىمەن سەنى كىم ءولتىردى؟

بەرىك. ءدال قازىر بۇل سونشالىقتى ماڭىزدى ما؟

ايدوس. مەن ءۇشىن ماڭىزدى. وسى كۇنگە دەيىن يت ازاپتا ءومىر كەشتىم. پىشاق مەنىڭ قولىمدا بولدى. الاۋدىڭ باسىندا ەت تۋراپ وتىرعانمىن. قىزدار ەت اسپايمىز، كاۋاپ جاساڭدار دەدى عوي. ويىمدا ەشنارسە جوق. كەنەت اپىر-توپىر قاربالاس بولدى دا كەتتى، قاراڭعىدا بىرەۋ قورباڭداپ ماعان جۇگىردى، ورنىمنان تۇردىم. كوزدى اشىپ جۇمعانشا بىرەۋ كەلىپ موينىما اسىلدى، قولىمداعى پىشاق جىپ-جىلى بولىپ كەتتى. قويۋ، جابىسقاق سۇيىقتىق قۇيىلىپ جاتىر، قۇيىلىپ جاتىر. ول سەنىڭ قانىڭ ەكەن، الپامىس. سوسىن، سوسىن وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر...

بەرىك /باسىن شايقاپ/. ي تى برۋد تۋدا جە. بۇل – الپامىس ەمەس!

اجار. ارۋلاپ كومىلمەدى، جانازاسى دا شىقپادى.

بەرىك /كەكەتىپ/. اكە-شەشەسى اس بەردى عوي.

اجار. ءۇش جىلدان كەيىن...

گۇلسارا. بەرىك، دەمەك سەن ولتىرگەن. باسقا ەشكىم بولعان جوق ول جەردە. بەسەۋمىز عانا بولدىق. ايدوس ەمەس، اجار ەمەس، مەن ەمەس، دەمەك سەن. بولدى. توچكا.

بەرىك. گۇلسارا، بۇل ەندى ءدال سەن ايتاتىن ءسوز ەمەس.

گۇلسارا. نەگە؟

بەرىك. نەگە ەكەنىن مىنا بۇرىنعى جىگىتىڭنىڭ كوزىنشە ايتا بەرەيىن بە؟

گۇلسارا. ەكەۋمىزدىڭ وڭاشالانعان ءساتىمىز بە مەڭزەپ تۇرعانىڭ؟

بەرىك. ءيا، وڭاشالانعان ءساتىمىزدىڭ ءبىرى.

ايدوس. اح، جەزوكشە!

گۇلسارا. سويتسە نە بولىپتى. سەن بۇرىن كەتىپ قالدىڭ. مەن كەلگەندە الپامىس... الپامىس جەردە جاتتى... جانسىز... ال سەن كەتىپ قالعانسىڭ...

ايدوس. اح، جەزوكشە، سايقال! بوتاگوزگە ۇيلەنگەنىمدە نەمەنە وتتاپ مەنى قارعاپ-سىلەپ ءجۇرسىڭ؟ ءوزىڭنىڭ ىستەگەنىڭ مىناۋ... وندا نەگە ۇيلەنبەدىڭ گۇلساراعا، بەرىك؟

بەرىك. قايتىپ ۇيلەنەم، ول سەنىڭ قىزىڭ ەدى عوي.

ايدوس. مەنى قۇداي ساقتاپتى. مىنانى السام، قاس ماسقارا بولعالى تۇر ەكەنمىن عوي.

گۇلسارا. ايتپەسە بۇلاي كەرەمەت جەتىسىپ كەتپەس پە ەدىڭ؟

ايدوس. ءۇش قاتىن شىعارسام دا، سەن سياقتى وپاسىزى بولعان جوق.

گۇلسارا. قايدان بىلەسىڭ؟

ايدوس. اح، تى كازززاپ!

 

تۇرا كەپ قۋادى، گۇلسارا تۇرا كەپ قاشادى. جەتە الماي قايتىپ كەلەدى.

 

ايدوس. بەرىك، سەن شە؟ جىگىت ەمەس ەكەنسىڭ. سەندەردى دە دوس دەپ ءجۇرمىن-اۋ، اقىماق باسىم.

 

ايدوس بەتىن باسىپ وتىرىپ قالادى. اجار ونى اقىرىن بارىپ، ارقاسىنان سيپاپ جۇباتادى.

 

گۇلسارا /اڭتارىلىپ قايتىپ كەلەدى/. دالا تاس قاراڭعى.

ايدوس. كور سوقىر بولىپ قالعان شىعارسىڭ، كور سوقىر بولىپ قالعىر.

اجار. بولدى، قوي، قوي. اشۋلانبا. بارلىعى ءوتتى، كەتتى...

بەرىك. نەمەنە قاراڭعى، تاپا تال تۇستە.

 

شىعىپ كەتەدى دە، قايتا كىرەدى.

 

بەرىك. كوزگە تۇرتسە كورگىسىز.

 

بارلىعى سىرتقا قارادى. مەڭىرەيگەن قاراڭعىلىق.

 

اجار. قاشان ءتۇن بولىپ ۇلگەردى...

ايدوس. ۋاقىت قالاي تەز ءوتتى...

بەرىك. سەنىڭ يستەريكالارىڭدى قىزىقتايمىز دەپ، كۇننىڭ باتقانىن بايقاماي قالىپپىز. الپامىس، باۋىرىم، كىم بولساڭ دا، ءبىز قايتايىق. كولىك قايدا؟

اجار. سونىمەن سەنى كىم ءولتىردى؟

بەرىك. نەڭ بار، ويباي!

ايدوس. مەن دە شارشادىم، وسى تويعانىمىزبەن قايتايىق...

الپامىس. مەن قالاي ايتارىمدى بىلمەي تۇرمىن...

گۇلسارا. تاعى نە قالدى ايتىلماعان؟

الپامىس. اكەسى ولگەندى دە ەستىرتەدى دەيدى عوي...

بەرىك /گۇلساراعا/. ۆاليدول بار ما؟

 

گۇلسارا باسىن شايقاپ، الپامىسقا قارايدى.

 

الپامىس. سەندەر بۇل جەردەن شىعا المايسىڭدار.

بەرىك. نەگە؟

الپامىس. سەبەبى ءدال وسى جەردەن باسقا ورىن جوق.

اجار. قانداي ورىن؟

الپامىس. سەندەر ءۇشىن.

گۇلسارا. تۇسىنىكتى. ورىن جوق.

 

گۇلسارا ىمداپ، تالاسپاڭدار، كەلىسە بەرىڭدەر دەگەندى جەتكىزەدى.

 

اجار. گۇلسارا، سەن نەگە ۇقپايسىڭ؟ بۇل ەسى اۋىسقان ادام ەمەس، بۇل ارۋاق.

گۇلسارا. ءيا، ارينە، ارۋاق. ارۋاق، ءبىلىپ تۇرمىن عوي.

 

بەرىك پەن ايدوسقا ىمداپ، مىنا ەكەۋىنىڭ دە ەسى اۋىسقان دەگەندى بىلدىرەدى. تالاسپاڭدار دەپ وتىنەدى.

 

اجار. الپامىس، سەنى كىم ءولتىردى؟ ايتشى.

الپامىس. ول ادام ارالارىڭدا جوق.

بەرىك. ۋح.........

ايدوس. ءبىز بەسەۋمىز عانا بولدىق قوي.

الپامىس. بوتاگوز كەلدى ارتىمىزدان...

ايدوس. بوتاگوز؟؟؟

الپامىس. مەن الماتىعا وقۋعا كەتەمىن دەدىم. ول جىبەرمەيمىن دەدى. سودان كەيىن بۇرىلىپ كەتە بەرگەنىمدە ارقامنان كەزدىك سۇقتى، سودان كەيىن تاعى، مەن قاشا جونەلدىم. ءارى قاراي بىلمەيمىن. ەسىمدى وسى جەردە جيدىم.

ايدوس. نە ايتىپ تۇرسىڭ؟

الپامىس. ال سەندەر... سەندەر مەنى ولتىردىك دەپ ويلادىڭدار... ءارى قاراي وزدەرىڭ بىلەسىڭدەر...

گۇلسارا. ماسقارا...

اجار. قازىر بوتاگوز قايدا؟

الپامىس. بىلمەيمىن. بىراق ءالى ءتىرى...

بەرىك. ءتىرىسى قالاي؟

ايدوس. ءبىز سوندا نە ءولىمىز بە؟

الپامىس. ءيا...

گۇلسارا. قالايشا؟

الپامىس. كولىك اپاتى.

بەرىك. مىناۋ شىن جىندانعان جىندى ەكەن.

الپامىس. دالاعا شىعا المايسىڭدار.

 

گۇلسارا شىڭعىرىپ دالاعا قاراي جۇگىرەدى دە، قاراڭعىلىققا شارعا سوعىلعانداي سوعىلىپ، كەرى سەرپىلەدى. اجاردان باسقاسى شىعۋعا ارەكەت جاسايدى. شىعا المايدى.

 

بەرىك. سوندا بۇل قالاي بولدى؟

الپامىس. سولاي...

اجار. الپامىس. ءبىزدى كەشىرشى. ءجۇزىڭدى جاسىرمادىق. تاسپەن باستىرا سالدىق. بىراق ول كەزدە ءبىز بالا ەدىك. بۇكىل ءومىرىمىز الدىمىزدا بولاتىن. بولاشاعىمىز ءۇشىن قورىقتىق.

ايدوس. بوتاگوزدىڭ ارباۋىنا ءتۇستىم... كەش مەنى دە...

الپامىس /سالقىن/. كەشىرەتىن قۇداي ەمەسپىن.

ايدوس. بەرىك، رولدە سەن بولدىڭ. دەمەك ءبىزدىڭ ولىمىمىزگە كىنالى سەنسىڭ.

گۇلسارا. جىگىتتەر، كىنالى دەگەن ءسوزدى ايتپايىقشى. كىنالى دەگەن ءسوز وتە اۋىر، جۇرەگىڭدى ەزەتىن جامان ءسوز. ەشكىم كىنالى ەمەس. بەرىك ادەيى جاسادى عوي دەيسىڭ بە؟

بەرىك. سوندا قاي جەردە بولدى؟

الپامىس. اسۋدان وتە المادىڭدار. قۇزدان ۇشتىڭدار.

ايدوس. ءتىل تارتپاي كەتكەن شىعارمىز.

الپامىس. سولاي... جىگىتتەر، قىزدار، وتە وكىنىشتى. جۇرەگىم قارس ايىرىلادى سەندەر ءۇشىن.

اجار. سوندا وسى تۇرعاندا ءبارىمىز ارۋاقپىز با؟

الپامىس. ءيا...

گۇلسارا. مىنا قول-اياعىمىز شە، بەت-الپەتىمىز؟

الپامىس. ەستەلىك، جادى. قازىر سەندەرگە وسىلاي ىڭعايلى. سودان كەيىن بىرتە-بىرتە وزدەرىڭنىڭ قۇداي جاراتقان قالىپتارىڭا تۇسەسىڭدەر.

اجار. ول قانداي قالىپ؟

الپامىس. نۇرلى...

گۇلسارا. قورقىنىشتى ەمەس پە؟

الپامىس. جوق.

ايدوس. بىلمەيمىن نەگە ەكەنى، وكىنىش جوق.

الپامىس. اق ولىمدە سولاي بولادى...

 

بارلىعى الدەبىر ادەمى كۇيدە ءۇنسىز قالادى.

 

بەرىك. ولاي بولسا، جىگىتتەر، قىزدار، ءومىرىمىز وقىستان ءۇزىلىپتى. ازىرشە ادامي كەيىپتەمىز. ازىرشە ءبارى جاقسى، ينستينكت بىتكەن ۇرىپ تۇر. ءتورت كوزىمىز تۇگەل. ءتىپتى مىنە الپامىس تا قاتارىمىزعا قوسىلدى.

ايدوس /كەكەتىپ/. كىم كىمنىڭ قاتارىنا قوسىلىپتى.

بەرىك. سايقىمازاق كەكەسىندى وسىمەن دوعارايىق. ءوزىمىزدى ولگەن ادامدار سياقتى سالماقتى ۇستايىق.

ايدوس. سەن مۇندا اكىم ەمەسسىڭ، قالاي ۇستاساق تا ءوزىمىز بىلەمىز.

 

بەرىك الپامىسقا سۇراۋلى جۇزبەن قارايدى. ول باسىن يزەيدى.

 

بەرىك. وندا جىگىتتەرشە شەشەمىز. شىق، بىلاي!

گۇلسارا. ءاي، قويىڭدار، يديوتتار!

ايدوس. مەن سەنىمەن توبەلەسپەيمىن.

بەرىك. نەگە؟

ايدوس. ءبارىبىر جەڭىپ كەتەسىڭ.

بەرىك. ۆوووت! مىنە، شىندىق قايدا. سونىمەن مىنا اق داستارحاننان الىپ جەپ وتىرايىق. بوكالدارىڭدى سۋسىننان بوساتىڭدار. مەنىڭ قۋانىپ وتىرعانىم، الپامىستى ءبىز ولتىرگەن جوقپىز!

گۇلسارا. الاقاي! الاقاي!

 

كەنەت ءبارى كوڭىلدەنىپ كەتەدى.

 

ايدوس. ال، الاۋلاپ جانايىق، دو كونتسا الايىق!

گۇلسارا. ۋررا! الپامىس، بي بولا ما؟

بەرىك. ىشپەگەننىڭ ءىشى ءوتسىن!

اجار /كوپشىلىككە قوسىلمايدى، ويلى/. مەن ءبارىبىر سەنبەيمىن.

بەرىك. نەگە؟

اجار. ءبىز ولگەن بولساق، نەگە وسىنشاما كوڭىلدى ءجۇرمىز؟

ايدوس. ەندى نە ىستەيمىز؟

اجار. بىلمەيمىن. كىشكەنە قورقىپ... بىلاي. جىلاۋ كەرەك سياقتى.

بەرىك. ءبىز جىلايمىز با؟ تىرىلەر جىلاسىن.

گۇلسارا. بار عوي جىلايتىندار.

اجار. ەندى ەڭ بولماسا ءبىر-ءبىرىمىزدى نەۋجەلي نە جالكو...

ايدوس. جالكو... شىنى كەرەك.

بەرىك. جارايدى، قويىڭدارشى. بولارى بولسا، امال قايسى؟

ي ەسلي موي وگون پوگاس

جالەيتە نە مەنيا.

ا تەح، سيدەۆشيح ستولكو راز

ۋ موەگو وگنيا...

ايدوس. بەرىك، اعاتاي، مويىنداشى، سەن اكىم بولىپ جەتىستىرگەن جوقسىڭ عوي. نە ىستەدىڭ ايتشى؟ اۋىل ءۇشىن نە ىستەدىڭ؟ قوقىستان تازالادىڭ با، جاڭا ۇيلەر سالدىڭ با، وزىڭە سالعان ۇيدەن باسقا؟ ەندى نەمەنە وتتاپ وتىرسىڭ، جالەيتە نە مەنيا دەپ؟ تەبيا جالەەم ي ۆسە! قالعاندارى قۋانادى! دۋ قول شاپالاق! شىمىلدىق جابىلدى!

بەرىك. ال سەن نە تىندىردىڭ، سايقىمازاق، چەرت! وزىڭە قاراپ ال! ءومىر بويعى ارمانىڭ ءبىر دۋ قول شاپالاق ەدى، وعان دا جەتپەي كەتتىڭ. بەزدارنىي اكتەر، بەزدارنايا جيزن!

ايدوس. سولاي-اق بولسىن، بىراق مەن ەشكىمنىڭ اقىسىن جەگەن جوقپىن.

بەرىك. مەن كىمنىڭ اقىسىن جەپپىن؟ دالەلىڭ بار ما؟

ايدوس. ۆوت، قازىر قۇدايدىڭ الدىنا بارعاندا دالەل سۇرايسىڭ. قازىر كورەسىڭ، اكەڭدى تانىتادى سەنىڭ!

بەرىك /شوشىپ/. الپامىس، باۋىرىم، مىناۋ نە دەيدى؟

الپامىس /كۇلەدى/. مەنىڭشە، تۇك تە بولمايدى. ءبارى جاقسى، قويىڭدار، جىگىتتەر.

گۇلسارا. ءيا، ۇرسىسۋعا بولمايدى، كىشكەنە ءتاۋبالارىڭا كەلسەڭدەرشى. اۋىلدىڭ سىرتىندا ماەۆكادا جۇرگەندەي بولماي. يماندارىڭدى ءۇيىرىپ دەگەندەي.

ايدوس. ءيا، قۇرىسىن، بەرىك، كەشىر.

بەرىك. ءيا، سەن دە... تىرشىلىكتە ارتىق كەتىپ، كوڭىلىڭە قاياۋ ءتۇسىرىپ، جۇرەگىڭدى جارالاسام كەشىر، باۋىرىم. ءبارىڭ كەشىرىڭدەر مەنى...

ايدوس. مەنى دە كەشىرىڭدەر.

گۇلسارا. مەنى دە...

اجار /سول ويلى قالپى، باسقالارعا قوسىلمايدى, الپامىسقا/. ابەكە، قايتا ورالۋعا ءتىپتى مۇمكىندىك جوق پا؟

الپامىس. كولىكتەرىڭمەن قۇزدان ۇشىپ كەتتىڭدەر عوي. دەنەلەرىڭنىڭ مىلجا-مىلجاسى شىقتى. ورالا المايسىڭ.

اجار. ال ەگەر، ەگەر مىلجا-مىلجاسى شىقپاسا ورالۋ مۇمكىن بە ەدى؟

الپامىس. جول جوق. قالاي ورالاسىڭ؟

اجار. ءبىر امال-ايلاسى بولماي ما؟

الپامىس /كۇلەدى/. قۇدايدىڭ قۇدىرەتى كۇشتى. مەن بىلمەيمىن.

اجار. سوندا بۇل نە؟

الپامىس. نە؟

اجار. وسىنىڭ ءبارى؟

الپامىس. جۇزدەسۋسىز جىبەرمەيدى. بۇل - جۇزدەسۋ. جۇزدەسۋ.

بەرىك. نەمەنە جۇزدەسۋ؟

الپامىس. باقىلداسۋ دە. بىلمەيمىن.

بەرىك. جارايدى، سولاي-اق بولسىن. سەن... سەن شە؟ ولگەندە سەن دە جۇزدەستىڭ بە؟

الپامىس. ءيا...

بەرىك. كىممەن؟

الپامىس. اكەممەن...

ايدوس. ي؟

الپامىس. جۇزدەستىك.

گۇلسارا. سوسىن؟

الپامىس. سوسىن ءارى ءوتتىم. بۇل - تابالدىرىق. قازىرگى.

اجار. انا جاقتا نە بار؟

الپامىس. ءومىر.

بەرىك. ەندى نەگە قايتا مىنا جاقتا ءجۇرسىڭ؟

الپامىس. اكەلدى عوي. سەندەردى قارسى الۋ ءۇشىن.

گۇلسارا. باسقا ادام تابىلماي قالدى ما؟ مەنىڭ اكەم قايدا، مىسالى؟

اجار. ءيا... مەنىڭ انام... ول نەگە قارسى المادى مەنى؟

الپامىس. سەبەبى سەندەر مەنى سۇرادىڭدار.

ايدوس. مەن سەنى ويلاعان جوقپىن.

اجار. مەن دە.

بەرىك. مەنىڭ دە سەنى قالاۋىم مۇمكىن ەمەس.

گۇلسارا. وتىرىك!

الپامىس /جايلاپ، ەپپەن/. مەنى ءومىر بويى ويلاۋمەن كەلەسىڭدەر. مەنى ويعا الماعان بىردە ءبىر كۇندەرىڭ بولعان ەمەس.

بەرىك. ءيا...

گۇلسارا. راس...

الپامىس. ولاي بولسا، دوستار، جۇرىڭدەر.

ايدوس. الپامىس، قولىڭنان ۇستاپ السام بولا ما؟

الپامىس. كەل.

ولار قول ۇستاسىپ، اپپاق ارايلى الەمگە كىرىپ كەتەدى.

سوڭى

 “The Qazaq Times”