حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتى رەسەيدى 2018 جىلى پحەنچحاندا وتەتىن قىسقى وليمپيادا ويىندارىنا قاتىستىرماۋ تۋرالى شەشىم قابىلدادى. بۇل تۋرالى حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتىنىڭ توراعاسى توماس باح باستاعان كەڭەس مالىمدەمە جاسادى. ولار شۆەيتساريانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى سامۋەل شميدت جەتەكشىلىك ەتكەن 2014 جىلى سوچيدە وتكەن وليمپيادا ويىندارىنداعى دوپينگ داۋىنا بايلانىستى 17 ايعا سوزىلعان زەرتتەۋدىڭ ناتيجەلەرىنە سۇيەنىپ، وسىنداي قورىتىندىعا كەلگەن. بۇل تۋرالى ۆۆس Sport تولىعىراق جازدى.
وقيعا بارىسى
زەرتتەۋ توبى دايىنداعان باياندامادا رەسەي وسىدان ءتورت جىل بۇرىن سوچيدە وتكەن قىسقى وليمپيادا ويىندارى كەزىندە انتيدوپينگ ەرەجەلەرىن بۇزعانى تۋرالى دايەكتەر قامتىلعان. حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتى رەسەي 2018 جىلعى سپورتتىق دودادان شەتتەتىلگەنىمەن، ونىڭ دوپينگ تەكسەرىسىنەن ءساتتى وتكەن سپورتشىلارى نەيترالدى تۋ استىندا "رەسەيدەن كەلگەن وليمپيادا سپورتشىسى" دەگەن اتپەن قاتىسا الاتىنىن مالىمدەدى. رەسەي دوپينگ داۋىنا قاتىسىن تولىقتاي جوققا شىعارعان پوزيتسياسىندا قالدى. مەملەكەتتىڭ وليمپيادا ويىندارىنان شەتتەتىلگەنى تۋرالى حاباردان سوڭ، رەسەيدەگى ساياساتكەرلەردىڭ پىكىرى ەكىگە جارىلدى: ولاردىڭ ءبىرى بۇكىلالەمدىك سپورت جارىسىنا قاتىسۋدان تولىقتاي باس تارتۋ كەرەك دەپ شامدانسا، ەكىنشى توپ سپورتشىلاردىڭ حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتى ۇسىنعان تالاپتار بويىنشا بارعانىن قولداپ وتىر.
رەسەي نەگە كىنالى؟
2016 جىلى سوچيدەگى قىسقى وليمپيادا ويىندارى كەزىندە انتيدوپينگتىك زەرتحانانى باسقارعان گريگوري رودچەنكوۆ رەسەيدىڭ مەملەكەتتىك دوپينگ باعدارلاماسى مەن بيلىكتىڭ تاپسىرماسىمەن ءوزى ويلاپ تاپقان اتلەتتەردىڭ اعزاسىندا انىقتالۋى قيىن، بىراق اعزاعا ۇلكەن كۇش بەرەتىن حيميالىق قوسپا تۋرالى اتىشۋلى مالىمدەمەسىن جاسادى. وسىدان كەيىن بۇكىلالەمدىك انتيدوپينگتىك اگەنتتىك كانادالىق پروفەسسور ريچارد ماكلارەنگە وسى ماسەلەنىڭ انىق-قانىعىن انىقتاۋدى تاپسىردى. پروفەسسور جۇرگىزگەن زەرتتەۋلەر 2012-2015 جىلدار ارالىعىندا مىڭعا جۋىق رەسەيلىك سپورتشى 30 سپورت تۇرىنەن مەملەكەتتىك دوپينگ باعدارلاماسىنىڭ ارقاسىندا جەڭىسكە جەتكەنىن كورسەتتى.
رەسەيگە قانداي ۇكىم كەسىلدى؟
رەسەيدە كەلەر جىلى وتەتىن بۇكىلالەمدىك فۋتبول چەمپيوناتىنىڭ باس ۇيىمداستىرۋشىسى، بۇرىنعى سپورت ءمينيسترى ۆيتالي مۋتكو الداعى ۋاقىتتا بولاتىن بارلىق وليمپيادا ويىندارىنان شەتتەتىلدى. وعان سوچي وليمپياداسى كەزىندە جەتەكشىلىك قىزمەتىندە بولعانى ءۇشىن دوپينگ داۋىنا تىكەلەي قاتىسى بار دەگەن ايىپ تاعىلىپ وتىر. FIFA بۇل مالىمدەمە كەلەر جىلى بولاتىن چەمپيوناتتىڭ دايىندىق جۇمىستارىنا كەرى اسەرىن تيگىزبەيتىنىن، دەگەنمەن فۋتبول ويىنشىلارى قاتاڭ دوپينگتىك تەكسەرۋدەن وتەتىنىن حابارلادى. تومەندە رەسەيگە قاتىستى قابىلدانعان وزگە شەشىمدەر بەرىلگەن:
- 2018 جىلى اقپان ايىندا پحەنچحاندا وتەتىن قىسقى وليمپيادا ويىندارىنا رەسەيدىڭ سپورت مينيسترلىگىنىڭ بىردە ءبىر وكىلىنە اككرەديتاتسيا بەرىلمەيدى;
- سپورت ءمينيسترىنىڭ بۇرىنعى ورىنباسارى يۋري ناگورنىي الداعى بارلىق وليمپيادا ويىندارىنا قاتىستىرىلمايدى;
- "سوچي-2014" ورگكوميتەتىنىڭ باس ديرەكتورى دميتري چەرنىشەنكو "بەيجىڭ-2022" كوورديناتسيالىق كەڭەسىنەن بوساتىلادى;
- رەسەي وليمپيادا كوميتەتىنىڭ باسشىسى الەكساندر جۋكوۆ حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتى مۇشەلەرىنىڭ قاتارىنان شىعارىلدى;
- رەسەي وليمپيادا كوميتەتى دوپينگ باعدارلاماسىنا قاتىستى تاۋەلسىز زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە جۇمسالعان 15 ملن دوللار كولەمىندەگى شىعىندى وتەۋى كەرەك;
- ەگەر رەسەي حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتى قويعان تالاپتاردىڭ بارلىعىنا قۇرمەتپەن قاراپ، ورىنداسا، پحەنچحانداعى وليمپيادانىڭ جابىلۋ سالتاناتىنا قاراي سانكتسيالاردىڭ كۇشى جويىلۋى مۇمكىن.
وسىعان دەيىن قابىلدانعان شارالار:
- رەسەيدىڭ 25 سپورتشىسى ءومىر بويىنا وليمپيادا ويىندارىنا قاتىسۋ قۇقىعىنان ايىرىلدى;
- 2016 جىلدىڭ شىلدەسىندە رەسەيدىڭ دوپينگ باعدارلاماسىنا قاتىستى ريچارد ماكلارەننىڭ العاشقى بايانداماسى جارىق كورگەن كەزدە، رەسەيلىك سپورتشىلاردى ريو دە جانەيرودا وتەتىن وليمپيادا ويىندارىنان شەتتەتۋ تۋرالى ۇسىنىستار تۇسكەن بولاتىن. دەگەنمەن رەسەيدىڭ جەكەلەگەن سپورت فەدەراتسيالارىنا قاتىستى عانا جارتىلاي ورىندالعان سانكتسيا 217 سپورتشىعا ءوز باعىن سىناۋعا مۇمكىندىك بەردى.
- رەسەي پاراليمپيادا ويىندارىنا قاتىستىرىلمادى جانە 2018 جىلى وتەتىن قىسقى پاراليمپيادانىڭ بۇكىلالەمدىك دوداسىنان تاعى دا شەتتەتىلدى.
رەسەي سپورتشىلارىنا قانداي تالاپتار قويىلادى؟
حالىقارالىق وليمپيادا كوميتەتى رەسەيلىك سپورتشىلار جەكە نە وڭتۇستىك كورەيا قۇراماسىنىڭ قاتارىندا ويىنعا قاتىسا الاتىنىن حابارلادى. جارىسقا قاتىسۋ تۋرالى رۇقسات الۋ ءۇشىن ولارعا كەلەسىدەي تالاپتار قويىلادى:
- سپورتشى ءوزى جارىسقا تۇسەتىن سپورت تۇرىنەن كاسىبي ستاندارتتارعا تولىق ساي بولۋى كەرەك;
- سپورتشىنىڭ انتيدوپينگ ەرەجەلەرىن بۇزعانى نە بۇرىن جارىستان شەتتەتىلگەنى تىركەلمەۋى شارت;
- سپورتشى وليمپيادا ويىندارى الدىندا تالاپ ەتىلەتىن بارلىق سىنامالار مەن تەكسەرىستەردەن ءساتتى ءوتۋى ءتيىس.
رەسەيدىڭ جاۋابى قانداي بولدى؟
رەسەي وليمپيادا كوميتەتىنىڭ توراعاسى الەكساندر جۋكوۆ جەكەلەگەن سپورتشىلاردىڭ وليمپياداعا قاتىسۋ مۇمكىندىگى ساقتالعانىن قولداعانىمەن، ولاردىڭ نەيترالدى تۋ استىندا ونەر كورسەتەتىنىنە قارسىلىق ءبىلدىردى. "ەگەر بارلىق تالاپتار ساقتالعان جاعدايدا، وليمپيادانىڭ سوڭعى كۇنى ۋاقىتشا سانكتسيالار ءوز كۇشىن جوياتىن بولسا، نەگە رەسەيگە ءوز تۋىن قولدانۋعا رۇقسات بەرمەيدى؟", - دەدى ول.
رەسەي پارلامەنتىن قورعاۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى فرانتس كلينتسەۆيچ "رەسەي سياقتى ۇلى دەرجاۆا سپورتشىلارى بەلگىسىز تۋ استىندا باق سىناي المايدى" دەگەن پىكىر قوستى.
كونكيمەن جۇگىرۋ سپورتىنىڭ جەتەكشىسى الەكسەي كراۆتسوۆ ءار سپورتشى مەملەكەتتىك تۋسىز جارىسقا قاتىساتىن نە قاتىسپايتىنىن ءوزى شەشۋى كەرەك دەپ ەسەپتەيدى.